Giải mã nguyên nhân căn bệnh gây tử vong bằng số bệnh nhân ung thư, lao, hiv cộng lại

Nguyên nhân tử vong của bệnh mạch vành bắt đầu từ những cơn đau tức ngực, đôi khi khám sức khoẻ định kỳ không phát hiện ra được.

Mới đây, BV Đa khoa Hùng Vương, Phú Thọ tiếp nhận khám cho nam bệnh nhân 40 tuổi (trú quán tại Cao Bằng) vào viện với lý do đau tức ngực khi vận động.

Theo đánh giá của các bác sĩ, bệnh nhân nam mặc dù tương đối trẻ và không có yếu tố nguy cơ cao của bệnh lý tim mạch như: hút thuốc lá, béo phì, lười vận động… nhưng tính chất đau kèm biểu hiện khó thở chỉ diễn ra khi gắng sức rất gợi ý nguyên nhân do tim mạch.

Bệnh nhân được chỉ định thực hiện nghiệm pháp điện tâm đồ gắng sức. Sau 15 phút, bác sĩ đã bước đầu xác định được nguyên nhân đau ngực của bệnh nhân, đó không phải do vận động nhiều, không phải do bệnh lý dạ dày mà là do hẹp mạch vành, có nguy cơ nhồi máu cơ tim.

Bệnh nhân sau đó đã được tư vấn thực hiện kĩ thuật chụp mạch vành tại Trung tâm Tim mạch – Điện quang can thiệp Bệnh viện đa khoa Hùng Vương trong thời gian sớm nhất để có thể xác định mức độ bệnh và giai đoạn bệnh, từ đó có phác đồ điều trị hiệu quả nhất, tránh những rủi ro đáng tiếc có thể xảy ra.

Trường hợp của anh Nguyễn Thế Hải (41 tuổi, trú quán tại Thái Bình) suýt chết vì nhồi máu cơ tim nhưng lại bị chẩn đoán nhầm là trào ngược dạ dày thực quản.

Anh Hải cho biết anh thường xuyên đau tức ở ngực, nóng trong ngực, thực quản. Anh đến bệnh viện khám bác sĩ cho biết anh bị trào ngược dạ dày thực quản. Anh Hải uống thuốc không đỡ, tình trạng nóng ran ở ngực nặng lên.

Cuối tháng 2/2022, anh Hải đột ngột lên cơn nhồi máu cơ tim. Gia đình đưa vào bệnh viện cấp cứu được chẩn đoán nhồi máu cơ tim cấp. Sau can thiệp nhồi máu cơ tim, anh Hải đi kiểm tra tổng quát lại từ đầu bác sĩ cho biết cơn đau thắt ngực của anh là do bệnh hẹp mạch vành chứ không phải trào ngược dạ dày thực quản. Vì anh Hải còn trẻ nên không ai hướng tới bệnh lý tim mạch nhiều bằng trào ngược dạ dày thực quản.

Từ cõi chết trở về, anh Hải cho biết bản thân không biết bệnh mạch vành. Hàng ngày, anh vẫn đi làm, thi thoảng mới uống rượu, hút thuốc lá ½ bao mỗi ngay. Anh Hải không có thói quen kiểm tra sức khoẻ định kỳ vì bản thân anh thấy mình khoẻ.

Theo WHO, mạch vành (tim mạch) được coi là gây tử vong hàng đầu thế giới. Số ca tử vong do tim mạch bằng số bệnh nhân tử vong do ung thư, lao, HIV cộng lại. Mỗi năm, có khoảng 4 triệu người nhập viện cấp cứu vì mạch vành nhất là các dấu hiệu cấp tính có thể gây tử vong nếu không điều trị kịp thời.

Ảnh minh hoạ.

ThS.BS Trần Hòa, Trưởng đơn vị can thiệp nội mạch, Khoa Tim mạch can thiệp, Bệnh viện Đại học Y Dược TP HCM, cho biết bất cứ cơ quan nào trong cơ thể đều có mạch máu để nuôi dưỡng và tim cũng có mạch máu đến nuôi tim gọi là động mạch vành. Theo thời gian, động mạch này bị tắc, nghẽn và gây ra các triệu chứng đau tim, đau ngực.

Các yếu tố gây ra bệnh mạch vành

Thứ nhất, người càng lớn tuổi thì mạch vành càng hẹp hơn, bệnh xảy ra ở đàn ông nhiều hơn ở phụ nữ.

Thứ hai, yếu tố gia đình, nếu ai trong nhà có bố, mẹ bị mạch vành thì người đó cũng có nguy cơ bị mạch vành hơn.

Thứ ba, trong đời sống hàng ngày có nhiều nguyên nhân làm bệnh mạch vành tăng lên đó là hút thuốc lá và lười vận động.

Thứ tư, những người bị mỡ máu, tăng huyết áp, đái tháo đường cũng dễ mắc bệnh mạch vành hơn.

BS Hoà cho rằng mạch vành thường có triệu chứng báo trước. Bệnh nhân có triệu chứng đau ngực. Nếu người bị mạch vành mãn tính thi thoảng có cơn đau ngực bình thường.

Người bị cấp tính thì cơn đau ngực đột ngột, đau nhói ở ngực có thể xảy ra khi bạn đang ngủ, ăn cơm, đang làm việc, đang dạy học, đang họp hành. Cơn đau ngực có thể lan ra cổ, ra tay. Người bệnh cảm giác như có cục đá đè lên ngực, cơn đau rất dữ dội. Nhiều bệnh nhân khi bị đau ngực cấp tính do mạch vành họ than chưa bao giờ đau như thế.

Thạc sĩ Hoà cũng cho biết khám sức khoẻ định kỳ đôi khi không phát hiện được bệnh mạch vành. Nhưng thăm khám định kỳ bác sĩ sàng lọc yếu tố nguy cơ như tăng huyết áp, mỡ máu, béo phì, đái tháo đường, điện tâm đồ có tình trạng thiếu máu thì bác sĩ sẽ nghĩ tới bệnh mạch vành nhiều hơn.

Bệnh nhân có thể làm xét nghiệm máu, siêu âm tim, Xquang ngực, điện tâm đồ để định hướng có bệnh mạch vành hay không hoặc để tầm soát mạch vành tiềm ẩn có thể chụp CT từ 128 dãy trở lên.

Khánh Chi