Gia tăng bệnh nhân mắc sốt xuất huyết, sự thật về chai dịch truyền không phải ai cũng biết

Cha mẹ không nên lạm dụng việc truyền dịch cho trẻ

Liên tiếp chỉ trong nửa tháng, tại Hà Nội ghi nhận 2 trường hợp tử vong do sốt xuất huyết. Cả hai bệnh nhân đều tự điều trị tại nhà (một trường hợp mua thuốc uống, trường hợp còn lại thì tự truyền dịch). Đến khi bệnh trở nặng, biến chứng mới vào viện cấp cứu thì đã không qua khỏi. 

Tương tự, theo Trung tâm Kiểm soát Bệnh tật TP.HCM (HCDC), địa phương này cũng ghi nhận một trường hợp bệnh nhân nữ (16 tuổi, ngụ quận 7) tử vong vào ngày 8/8 do mắc SXH. Trước đó, bệnh nhân được đưa vào BV Quận 4 cấp cứu và tình trạng chuyển biến xấu nên được chuyển sang BV Bệnh Nhiệt đới điều trị tiếp nhưng không qua khỏi.

Chia sẻ với phóng viên, TS. BS Đỗ Thiện Hải, Trưởng khoa Nội, GĐ Trung tâm Bệnh Nhiệt đới Trung ương, BV Nhi Trung ương cho biết, sốt xuất huyết thường mắc ở mọi lứa tuổi.

“Ở miền Bắc tỷ lệ trẻ em mắc ít hơn. Một năm trung bình khoảng 30- 40 trường hợp, năm nhiều có thể 200 trường hợp trong cả một mùa chứ không nhiều như các tỉnh phía Nam”, TS. BS Hải nói và cho biết hện bệnh viện đang điều trị cho 20 trẻ mắc sốt xuất huyết.

Cảnh bảo về thực trạng tự tiêm truyền ở nhà khi  mắc sốt xuất huyết, TS. BS Đỗ Thiện Hải cho biết, phác đồ điều trị của Bộ Y tế đưa ra đã rất rõ ràng cho tất cả các trường hợp. Theo đó phác đồ quy định rõ tình trạng bệnh như thế nào thì mới truyền dịch và truyền dịch với số lượng bao nhiêu, với tốc độ như thế nào để giảm thiểu nguy cơ không tốt mà truyền dịch mang lại.

“Bởi vì nếu các bạn bé vẫn ăn uống tốt thì cố gắng uống nước- nước gì cũng được, không nhất thiết phải onezol kể cả sữa, nước hoa quả đều được.

Việc truyền dịch chỉ chỉ định cho một số trường hợp: không ăn uống được, nôn nhiều… Phải đánh giá tình hình em bé mất nước hoặc cung cấp nước không đủ (em bé không ăn, uống được). Hoặc một số trường hợp diễn biến nặng… khi ấy bệnh nhân phải được nằm viện để điều trị”, TS. BS Đỗ Thiện Hải nói.

Song tâm lý chung của các bà mẹ, cứ thấy con sốt cao là nghĩ con mất nước. Nhưng điều này là không phải. Bởi vì nếu trẻ vẫn ăn uống được thì sẽ bù đủ cho việc mất nước qua việc toát mồ hôi, em bé thở mất nước khi sốt cao.

“Cái đấy không nhiều, không dẫn đến mất nước. Nhưng tâm lý con sốt cao 1- 2 ngày đến phòng khám, bệnh viện là cứ mong muốn các bác sĩ phải truyền dịch.  Đặc biệt là những người “đọc nhiều một chút”- cứ nghĩ sốt cao có thể gây mất nước”, TS.. BS Đỗ Thiện Hải nói.

Tuy nhiên theo TS. BS Đỗ Thiện Hải, sốt cao 1 ngày 2 ngày thậm chí sốt cao đến 3- 4 ngày không có dấu hiệu mất nước thì bệnh nhi vẫn không phải truyền dịch.

Theo đó, việc đánh giá dấu hiệu mất nước của con các bà mẹ có thể nhìn thấy được. “Cụ thể, nhìn em bé mắt trũng, em bé bé thì khi khóc không có nước mắt và vạch miệng thấy khô… là những dấu hiệu rõ rệt nhất thể hiện bé bị mất nước. Lúc đấy có thể tăng cường cho em bé uống, không nhất thiết phải cho truyền dịch ngay, bởi vì mất nước như thế tự phản xạ của em bé đã muốn uống rồi. Giống như mình khát, tự giác muốn uống”, BS Đỗ Thiện Hải nhấn mạnh.

Dù việc tăng cường cho trẻ uống nước khiến các bà mẹ sẽ vất vả hơn: phải pha nước, pha sữa, bón cho em bé từng thìa nhưng là phương pháp an toàn. Trong khi cắm một chai dịch truyền xong ngồi chơi thì nhàn hơn rất rất nhiều. Thế là sướng.

“Nhưng chai dịch truyền chỉ bù nước chứ không có giá trị nhiều về mặt dinh dưỡng. Trong khi cho các bé uống sữa, nước hoa quả thì nó vừa đảm bảo bù dịch cho em bé, vừa cung cấp dinh dưỡng cho em bé”, TS. BS Đỗ Thiện Hải nhấn mạnh.

Lý giải thêm, TS. BS Đỗ Thiện Hải cho biết, tất cả các trường hợp  mà các em bé mắc bệnh nhiễm trùng, bất kỳ bệnh gì thì nhu cầu về dinh dưỡng đều tăng lên. Ví dụ  một em bé bình thường khoảng 37 độ C, nếu em bé  sốt 38 độ thì nhu cầu năng lượng của em bé đã tăng lên 10% so với bình thường, có nghĩa anh phải cung cấp nhiều hơn.

“Cho nên việc ăn uống đầy đủ lúc trẻ ốm là điều quan trọng vừa là cung cấp năng lượng, dinh dưỡng cho em bé để nhanh hồi phục vừa an toàn”, TS. BS Đỗ Thiện Hải nhấn mạnh.

Theo đó, khi trẻ ốm, sốt TS. BS Đỗ Thiện Hải khuyến cáo, bố mẹ nên chia nhỏ bữa ăn và ăn nhiều lên… không nhất thiết phải đúng giờ, đúng bữa như khi em bé khoẻ mạnh.

“Em bé uống được lúc nào cho em bé uống, uống được bao nhiêu thì uống, thậm chí nửa tiếng  sau lại cho em bé uống không nhất thiết phải 3-5 tiếng mới cho em bé uống. Vì nhu cầu năng lượng lúc này nhiều hơn”, TS. BS Đỗ Thiện Hải nói.

N. Huyền