DN nhỏ phấp phỏng chờ cứu trợ

Chỉ miễn giảm thuế khó cứu nổi DN

"Nếu để 29.000 tỷ rơi vào DN lớn sẽ như muối bỏ bể"

Sẽ có nhiều DN không được lợi từ gói giải cứu

DN được nợ thuế giá trị gia tăng quý 2

TS. Nguyễn Thị Mùi – Giám đốc Trường Đào tạo và Phát triển nhân lực Vietinbank bình luận về tính cấp bách, cần thiết cho sự ra đời của Nghị quyết 13 của Chính phủ về hỗ trợ doanh nghiệp (DN), thị trường.

Các DN đang kỳ vọng sẽ tiếp cận gói hỗ trợ từ Chính phủ một cách dễ dàng

Lo lắng thủ tục

Con số thống kê của Tổng cục thuế về số thu thuế trong quý I/2012 thật đáng ngại khi cả hai khoản mục đóng góp vào thu thuế nhiều nhất là thuế TNDN và thuế VAT (đóng góp tới 60% nguồn thu thuế cho ngân sách) đều giảm mạnh trong quý I. Trong quý I/2012, số thu thuế TNDN đạt thấp so với cùng kỳ, bằng 94,28% và thấp hơn nhiều so với các năm 2009, 2010, trong đó khu vực DNNN bằng 89,64% và DN ngoài Nhà nước bằng 92,19%. Số thu thuế giá trị gia tăng (VAT) đạt 33.096 tỷ đồng là mức thấp nhất trong các năm gần đây (quý I/2011 tăng 26,2%; quý I/2010 tăng 35,6%).

Điều này chứng tỏ các DN đang “chết mòn” vì khó khăn. Tới ngày 30/4 vừa qua ước tính đã có gần 82 ngàn DN giải thể, trên 85,8 ngàn DN dừng hoạt động nhưng chưa đăng ký, trên 16 ngàn DN đã đăng ký dừng hoạt động….

“Khi DN đã quá yếu thì việc đưa ra một chính sách nào đó từ phía Chính phủ để hỗ trợ DN là cần thiết, nó vừa mang tính chất an dân, vừa tạo niềm tin cho DN vững tâm hơn” – chuyên gia kinh tế TS. Nguyễn Thị Mùi bình luận về sự cấp bách cho sự ra đời của Nghị quyết 13.

Tuy nhiên, từ cảm nhận của người trong cuộc, ông Phạm Ngọc Lâm – Tổng giám đốc Công ty CP Đức Khải nêu vấn đề: thủ tục để DN nhận được hỗ trợ từ Nhà nước có nhanh gọn, hay DN lại rơi vào cảnh “chờ mòn mỏi” mới được hỗ trợ? “Đã bị loại bỏ khỏi danh sách ưu tiên rồi, nếu DN vẫn đóng thuế TNDN đầy đủ trước đây thì có được hoàn lại không? Đến giờ chúng tôi vẫn chưa thấy có hướng dẫn cụ thể vấn đề này”- ông Lâm nói.

Lo lắng của ông Lâm hoàn toàn có lý, khi hiện các DN đang khó khăn thực sự và rất cần vốn xoay chuyển tình thế. Nếu DN mất thêm thời gian vài tháng nữa mới được hưởng hỗ trợ từ Nhà nước thì đợi được đến lúc đó DN đã quá muộn.

Nằm trong diện DN vừa và nhỏ được ưu ái nhận sự hỗ trợ nhiều nhất trong tất cả các đối tượng DN, nhưng ông Nguyễn Bá Anh - Giám đốc Công ty TNHH ACB lại không quá kỳ vọng vào chính sách mới được đưa ra. Lập luận của vị giám đốc này là, liệu văn bản hướng dẫn thực hiện Nghị quyết 13 phải phân loại rõ đối tượng DN được hưởng hỗ trợ. DN đóng thuế đầy đủ, đáng được hỗ trợ thì không thấy mà lại rơi vào “tay nhà giàu”. “Lâu nay khi các chính sách hỗ trợ đưa ra đều nói sẽ tập trung vào khối DN vừa và nhỏ, nhưng bản thân DN tôi, nói thực, là chưa hề tiếp cận được nguồn hỗ trợ này bao giờ, kể cả thời kỳ năm 2009” – vị giám đốc này chia sẻ.

Băn khoăn của các ông chủ DN này hoàn toàn có lý, bởi theo TS. TS. Nguyễn Đức Thành – Giám đốc Trung tâm tâm Nghiên cứu Kinh tế và chính sách (VEPR), xét ở mức độ nào đó chính sách của Nghị quyết 13 đưa ra mang tính hỗ trợ tâm lý nhiều hơn.

Còn nhớ năm 2009 khi Chính phủ đưa ra gói kích cầu lãi suất với số tiền tương đối lớn, nhưng các DN không phải ai cũng tiếp cận được nguồn lãi suất rẻ, nhất là những DN bị “liệt” vào danh sách tiềm ẩn rủi ro như kinh doanh bất động sản, chứng khoán. Thêm vào đó, một tồn tại đáng tiếc mà TS. Thành nêu lên, là sau khi gói hỗ trợ kích cầu năm 2009 khép lại không có một tổng kết xem đã có bao nhiêu DN tiếp cận được nguồn hỗ trợ này, đối tượng nào là được hỗ trợ nhiều nhất, có phải là khối DN vừa và nhỏ như chính sách hướng tới?

Tự cứu mình là chính

Thực chất, ở gói hỗ trợ DN mà Chính phủ đưa ra lần này, TS. Nguyễn Đức Thành nhấn mạnh, không phải Chính phủ trực tiếp “bơm” tiền cho DN mà chỉ là tạm hoãn, giãn thuế để DN có thể sử dụng nguồn này chuyển thành vốn lưu động, mua vật tư nguyên liệu, trả lương người lao động... cầm chừng cho sản xuất vượt qua "dốc" khó khăn mà thôi.

Tuy nhiên, cũng sẽ có những tác động trực tiếp tới DN, ví như chính sách Nhà nước cho gia hạn tối đa 12 tháng thời hạn nộp tiền sử dụng đất đối với chủ đầu tư dự án có khó khăn về tài chính, hay miễn 50% tiền sử dụng đất… Với những chính sách này các DN kinh doanh BĐS đang nợ tiền tỉ tiền sử dụng đất do không bán được hàng sẽ phần nào bớt khó khăn.

Song về lâu dài, TS. Mùi cho rằng, nếu không có ngay bước tiến tiếp theo về cải cách thể chế, chính sách hỗ trợ DN thực chất hơn thì kinh tế sẽ khó phục hồi. Không thể phủ nhận những động thái cả về tiền tệ, tài khóa thời gian qua đã ít nhiều tác động tích cực tới DN. Còn tác động nhiều hay ít, hiệu quả tới đâu cần thêm thời gian thẩm thấu.

“Bên cạnh đó, tư duy nền kinh tế chỉ dựa vào DN Nhà nước cũng cần thay đổi. Khi chỉ khu vực DN Nhà nước được bồi bổ mà để DN tư nhân, DN vừa và nhỏ bị rơi rụng hết thì việc phục hồi nền kinh tế sẽ càng trở nên khó khăn hơn nhiều”- ông Thành bổ sung thêm. Chưa kể việc nên điều chỉnh và xử lý nợ xấu trong hệ thống NHTM để khơi thông dòng vốn giữa hệ thống tài chính và DN.

“Giải pháp tổng thể để cứu DN không chỉ dừng lại ở chuyện giảm lãi suất, giảm, giãn thuế… mà phải tạo điều kiện để DN giảm chi phí đầu vào, đầu ra. Còn trong lúc chờ đợi những động thái chính sách tiếp theo thì DN vẫn phải tự vận động, tự cứu mình là chính” – bà Mùi chốt lại.

Trường Giang