Diplomat "soi" kế hoạch hiện đại hải quân Việt Nam, Malaysia, Philippines

Philippines

Vào tháng 12/2014, Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã ký "Luật duyệt chi ngân sách năm 2015". Trong đó, chính phủ Philippines đã phê chuẩn khoản chi trị giá 2,6 ngàn tỷ peso (59 tỷ USD).

Tới ngày 17/12/2014, chuẩn đô đốc Caesar Taccad, người đứng đầu bộ phận các hệ thống vũ khí của Hải quân Philippines, thông báo rằng trong tổng khoản tiền 90 tỷ peso dành cho chương trình hiện đại hóa lực lượng hải quân trong 15 năm, 39 tỷ peso (885 triệu USD) sẽ được dùng để mua 3 chiến đấu cơ tên lửa dẫn đường, 2 tàu chiến tàng hình tên lửa dẫn đường và 2 trực thăng chống ngầm. 

Ngoài ra, tướng Taccad cho biết Philippines cũng đã lên kế hoạch mua thêm 3 chiếc tàu ngầm trong thời gian tới.

Hồi cuối năm 2014, Philippines đã sở hữu 2 chiếc trực thăng AW109 Power do Ý chế tạo.

"Những diễn biến trên Biển Đông đã trở thành lý do cấp thiết để Philippines tăng cường mua sắm vũ khí", Tướng Taccad nhấn mạnh.

Chỉ 5 ngày sau (22/12), Philippines đã sở hữu 2 chiếc trực thăng AW109 Power do công ty AgustaWestland thuộc tập đoàn Finmeccanica của Ý chế tạo. AW109 Power có thể triển khai hoạt động trên những chiếc tàu cỡ nhỏ và đảm nhận nhiều nhiệm vụ như tuần tra mặt nước, tìm kiếm và cứu hộ, bảo vệ vùng đặc quyền kinh tế và duy trì an ninh hàng hải.

Sau đó, hôm 23/12, Đại tá Alberto Carlos đặc trách về hậu cần Hải quân Philippines tiết lộ AgustaWestland là nhà thầu hợp lệ duy nhất để bán 2 trực thăng chống ngầm cho nước này. Thậm chí, AgustaWestland còn đề nghị bán mẫu AW159 Wildcat, loại trực thăng có thể hoạt động trên các tàu chiến tàng hình cho Philippines.

Máy bay vận tải quân sự C-130 Hercules.

Trong đó, Mỹ đã hỗ trợ thêm 20 triệu USD cho Manila để mua C-130. Theo kế hoạch, các trực thăng C-130 sẽ được chuyển giao cho Philippines vào năm 2016. Hai chiếc trực thăng vận tải Hercules mới sẽ giúp Manila tăng cường năng lực triển khai nhanh các lực lượng thực thi nhiệm vụ bảo vệ lãnh thổ và cứu trợ nhân đạo.

Malaysia

Hồi tháng 10/2014, Thủ tướng Malaysia Najib Razak đã ra thông báo về việc ngân sách quốc phòng của nước này sẽ tăng thêm 10% lên thành 5,4 tỷ USD trong năm 2015. Đồng thời, ngân sách nghiên cứu và mua sắm quốc phòng cũng tăng thêm 6% lên thành hơn 1 tỷ USD. Song, khoản tăng chi ngân sách quốc phòng này lại không bao gồm khoản tiền thay thế những loại vũ khí đã lỗi thời.

Theo Diplomat, việc Malaysia tăng cường ngân sách quốc phòng là nhằm giải quyết 2 mối quan ngại. Thứ nhất là mối đe dọa an ninh từ khu vực miền nam Philippines. Thứ hai, sự bành trướng của Trung Quốc xung quanh các vùng biển tại bãi cạn James.

Sự hung hăng của Trung Quốc là nguyên nhân khiến Malaysia tăng cường sức mạnh hải quân.

Điển hình, ngân sách quốc phòng sẽ được sử dụng để điều động 19 chiến đấu cơ hạng nhẹ tới đảo Labuan. Trong đó, bãi đáp trên đảo Labuan sẽ còn là căn cứ hoạt động của máy bay tuần tra hàng hải P-8 Poseidon của Hải quân Mỹ tùy vào từng trường hợp.

Ngoài ra, trong bài phát biểu đầu năm mới hôm 7/1, Tư lệnh Hải quân Malaysia, Đô đốc Abdul Aziz Jaafa cho biết Hải quân nước này đã đề nghị khoản quỹ 2,86 tỷ USD phục vụ kế hoạch lần thứ 11 giai đoạn 2016 – 2020. Nếu được chính phủ Malysia thông qua, trước tiên, khoản quỹ này sẽ được sử dụng để mua 8 tàu tuần tiễu tên lửa dẫn đường, 6 trực thăng chống ngầm và mua thêm các loại tàu nhỏ cũng như thay thế những hệ thống tên lửa và ngư lôi đã không còn sử dụng cho lực lượng hải quân.

Việt Nam

Kể từ tháng 12/2014 – 1/2015, Việt Nam đã tăng cường hoạt động ngoại giao quốc phòng bao gồm những chuyến thăm cảng, đối thoại quốc phòng và trao đổi cấp cao với 4 nước trong khu vực bên cạnh Nga, Mỹ và Anh.

Theo đó, trên hành trình quốc tế tới 12 nước, từ ngày 3 – 6/12/2014, 2 chiếc tàu chiến của Hàn Quốc gồm tàu khu trục Choe Yeong (DDH 981) và tàu hỗ trợ chiến đấu Cheonji (AOE 57) đã tới thăm thành phố Hồ Chí Minh.

Tàu khu trục Choe Yeong (DDH 981) của Hàn Quốc đã cập cảng thành phố Hồ Chí Minh vào cuối năm 2014.

Cũng trong khoảng thời gian từ tháng 12/2014 - 1/2015, Việt Nam đã chủ trì các cuộc họp quân sự với 3 phái đoàn đến từ Indonesia, Campuchia và Anh. Tuy nhiên, mối quan hệ với Nga, Mỹ và Ấn Độ được Việt Nam chú trọng hơn cả.

1. Việt Nam – Nga

Hôm 4/12/2014, các quan chức Nga và Việt Nam đã ký kết thỏa thuận nghiệm thu chiếc tàu thứ 3 trong 6 chiếc tàu ngầm Kilo hiện đại được chuyển tới Việt Nam. Chiếc tàu mới mang tên HQ 183 Hải Phòng hiện đang trên đường tới Vịnh Cam Ranh và cập bến vào cuối tháng này.

Trong khi đó, chiếc tàu ngầm lớp Kilo thứ tư, HQ 185 Đà Nẵng đang trong quá trình chạy thử nghiệm. Chiếc tàu thứ năm, HQ 186 Khánh Hòa đã hạ thủy hôm 20/12/2014. Chiếc tàu ngầm thứ sáu HQ 187 Bà Rịa – Vũng Tàu dự kiến sẽ được Nga chuyển giao cho Việt Nam vào năm 2016.

Tàu ngầm HQ182 - Hà Nội và HQ183 - Thành phố Hồ Chí Minh trong lễ thượng cờ hồi tháng 4/2014.

Chia sẻ với hãng tin Interfax, đại sứ Nga tại Việt Nam khẳng định: "Mặc dù, cuối năm 2014, Mỹ đã gỡ bỏ một phần lệnh cấm bán vũ khí và đạn dược cho Việt Nam nhưng Nga vẫn là đối tác hàng đầu của Việt Nam trong lĩnh vực hợp tác quân sự".

2. Việt Nam - Ấn Độ

Truyền thông Ấn Độ từng dẫn lời Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh rằng: "Do những thay đổi lớn trong vấn đề an ninh tại khu vực, Việt Nam - Ấn Độ cần đẩy mạnh hợp tác giữa hai nước. Chủ yếu trên phương diện đối tác chiến lược".

Hai nước cũng đã ký kết hàng loạt thỏa thuận hợp tác an ninh chiến lược trong khu vực tại các diễn đàn như ASEAN hay Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM Plus).

Hồi đầu năm nay, Bộ trưởng Quốc phòng Ấn Độ Shri R. K. Mathur và Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh còn thảo luận về việc thực thi hóa khoản tiền 100 triệu USD mà New Delhi hỗ trợ cho Việt Nam.

Hội nghị Bộ trưởng Quốc phòng ASEAN mở rộng (ADMM Plus) năm 2014.

Trước đó, vào tháng 12/2014, giới truyền thông đưa tin GRSE, một đơn vị trong ngành quốc phòng Ấn Độ sẽ cung cấp ít nhất 4 tàu tuần tra cho Việt Nam. Còn theo giám đốc điều hành của GRSE, Việt Nam sẽ cần thêm ít nhất 7 chiếc tàu tuần tra và GRSE hy vọng sẽ trở thành nhà cung cấp cho Việt Nam.

Tuy nhiên, Thượng tướng Nguyễn Chí Vịnh khẳng định: "Việt Nam vẫn chưa quyết định mua thêm bao nhiêu chiếc tàu tuần tra và con số không chỉ dừng lại ở 4 chiếc".  

3. Việt Nam – Mỹ

Hồi cuối năm 2014, khi được hỏi Mỹ chuẩn bị bán những loại vũ khí nào cho Việt Nam sau khi lệnh cấm vận vũ khí được gỡ bỏ một phần, tân đại sứ Mỹ ở Việt Nam, ông Ted Osius cho biết: "Trong lĩnh vực an ninh hàng hải, chúng tôi có thể thiết lập quan hệ hợp tác và an ninh toàn diện. Mọi chuyện phụ thuộc vào việc chính phủ Việt Nam quyết định mua loại vũ khí nào là phù hợp nhất để đối phó với những thách thức chiến lược hiện nay".

Quyết định gỡ bỏ một phần lệnh cấm vận vũ khí của Mỹ với Việt Nam sẽ giúp Hà Nội tăng cường năng lực an ninh hàng hải.

Còn theo Diplomat, nhiều khả năng, Việt Nam cũng đang quan tâm tới việc mua các máy bay tuần tra hàng hải và công nghệ hàng hải.

Nội dung được thực hiện qua tham khảo nguồn tin The Diplomat, một tạp chí có trụ sở ở Tokyo, chuyên về chính trị, văn hóa và xã hội tại khu vực Châu Á-Thái Bình Dương.