Điện tăng giá, bữa cơm gia đình càng... hẻo

Điện chính thức tăng giá 5%

"Chúa chổm" EVN trả lương nhân viên bình quân 14 triệu

Giá điện tăng sẽ tác động chi phí đẩy lên mọi loại giá, và hệ quả là người dân gánh đủ Ảnh: T.Hà

Không thể đẩy gánh nặng sang người dân

Sau bao lần “dập dìu” đòi tăng giá, hôm nay (20/12) giá điện đã chính thức tăng lên 1.304 đồng/kwh, tăng thêm 62 đồng/kwh, tương đương tăng 5% so với giá điện hiện hành là 1.242 đồng/kWh.

Cách đây vài tháng, không dưới một lần EVN ngỏ ý xin Bộ Công thương và Chính phủ được tăng giá bán điện với lý do ngành điện “đang lỗ lắm rồi, tăng giá để có tiền bù đắp chi phí…”. Nhưng vào thời điểm lạm phát đang ngất ngưởng của tháng 9, tháng 10, Bộ Công thương đã không đồng tình do lo ngại tăng giá điện sẽ tác động chi phí đẩy tới lạm phát. Thời điểm đó, quyết định không đồng ý cho tăng giá điện của Bộ Công thương nhận được nhiều sự đồng thuận từ dư luận, người dân.

Thế nhưng, lần tăng giá điện lần này là chuyện không thể đừng. Theo lập luận của “ông điện lực”, việc tăng giá lần này EVN đã nhận được sự chấp thuận từ cơ quan quản lý trực tiếp là Bộ Công thương.

Trong thông cáo điều chỉnh tăng giá điện EVN khẳng định rõ, “việc điều chỉnh giá bán điện hiện tại là cần thiết để giá điện đảm bảo phản ánh đúng chi phí sản xuất kinh doanh điện thực tế, bù đắp một phần chi phí phát sinh khách quan trong năm 2010 do hạn hán phải huy động các nhà máy chạy dầu giá cao và một số chi phí còn treo lại chưa được tính vào giá bán điện”.

Đặc biệt, khẳng định tăng giá điện của EVN, là “như vậy, giá điện mới thực sự là tín hiệu đúng để thu hút đầu tư vào các công trình điện, là tín hiệu khuyến khích sử dụng điện tiết kiệm và hiệu quả”.

Hiện tại, con số báo cáo của Kiểm toán Nhà nước cho thấy, tổng số lỗ của EVN năm 2010 trên 8.400 tỷ đồng và lỗ lũy kế tính đến nay là 35.000 tỷ đồng, thì lập luận tăng giá điện để bù lỗ của EVN và tiến dần tới cơ chế điều hành giá theo thị trường, thoạt đầu có vẻ có lý.

Điều vô lý lại nằm ở chỗ, cùng với số lỗ khủng, lương bình quân của cán bộ công nhân viên tập đoàn này lại cao ngất ngưởng – 13,7 triệu đồng/tháng, gấp 4 lần lương bình quân của người làm công ăn lương toàn xã hội. Riêng lương khối văn phòng của tập đoàn này là gần 30 triệu đồng/tháng, ở các tổng công ty trực thuộc cũng ngấp nghé 20 triệu đồng/tháng.

Người dân đặt câu hỏi: EVN luôn miệng kêu lỗ, nợ nhiều, thì lấy tiền đâu ra để trả lương cán bộ cao như thế?

Trả lời câu hỏi của Infonet, một chuyên gia kinh tế nói vui: “Tôi không có bình luận gì cả, câu chuyện về điện bàn tới bàn lui rồi có giải quyết được gì đâu. Thôi, xin nghỉ đi mà xin vào ngành điện. Vì giờ, có khi chẳng đâu lương cao bằng ngành điện”.

Nói là thế, nhưng niềm tin của người dân vào EVN đã giảm sút nghiêm trọng. “Người dân đòi hỏi sự sòng phẳng và minh bạch từ phía EVN”- chuyên gia kinh tế cao cấp TS. Lê Đăng Doanh bình luận.

Theo ông Doanh, đợt tăng giá điện thêm 5% lần này, cộng đồn cả năm nay điện đã tăng lên 20%, tuy có thể chưa tác động ngay đến chỉ số giá trong tháng 12/2011, nhưng không ai dám chắc sẽ không khiến chỉ số giá tiêu dùng tháng 1/2012 tăng tiến. “Tháng 1 lại trùng với đúng dịp Tết nguyên đán, nhu cầu người dân tăng cao, nên chắc chắn điện tăng giá sẽ là nguyên nhân “bùng nổ” lạm phát” –TS. Doanh nói.

Điều TS. Doanh lo ngại, là thông tin điện tăng giá trùng với việc kiểm toán công bố tình hình kết quả kinh doanh của tập đoàn này cho thấy quá nhiều sai sót trong cách quản trị: chỉ số thất thoát trên hệ truyền tải cao, sử dụng vật tư thay thế không đúng mức, thất thoát cao...

“Không thể không có sự đồng tìn khi EVN đang sử dụng nguồn vốn của Nhà nước đóng góp từ thuế của người dân một cách quá lãng phí. EVN phải xem lại cách quản trị của tập đoàn mình, giảm thất thoát chi phí, chứ không thể cứ thấy lỗ, rồi lại kêu và “đẩy” gánh nặng khoản lỗ đó sang “vai” người dân”- ông Doanh quả quyết.

Bữa cơm gia đình sẽ bớt... thịt

Thông tin điện sẽ tăng giá từ 20/12 vừa loan đi, không ít người dân đã tỏ ý lo ngại. Bác Hoàn (khu tập thể Dược – Tăng Bạt Hổ - Hà Nội) than thở, với mức tiêu thụ điện gia đình bác một tháng là 200 kwh, nếu tính bình quân với mức giá 1.304 đồng/kwh, tiền điện mỗi tháng xấp xỉ 300.000 đồng, chưa thể mức tính giá điện theo bậc thang và thuế VAT.

“Trời lạnh thế này, cái gì cũng cần đến điện để sưởi ấm, giá điện lại tăng thêm, đồng lương hưu trí không đổi đành phải cắt xén cái này để bù cái khác thôi” – bác Hoàn than.

Đối với cán bộ viên chức, đồng lương chưa thấy tăng, nhưng giá điện tăng, chắc chắn mọi chi tiêu trong cuộc sống sẽ theo đó đắt đỏ thêm. Chị Loan (Nguyễn Công Trứ - Hà Nội) nhẩm tính, tiền lương của chị mỗi tháng cộng tất cả các khoản khoảng 6 triệu đồng, trong khi nào là con nhỏ đi học, tiền ăn, tiền tiêu mỗi tháng. “Lần nào lĩnh lương về cũng hết veo vì đã có khoản dự chi trước rồi. Điện tăng giá, bữa cơm lại có thêm rau, bớt thịt”.

Thực tế, việc tăng giá điện vẫn được người dân đón nhận với tinh thần và dự báo là sớm muộn gì cũng phải thế. Nhưng, thời điểm tăng lần này, vào đúng dịp cuối năm, khiến đồng lương “còm” của công chức lại gánh thêm nhiều chi phí đội giá. Mặc dù vẫn có những trấn an, rằng giá điện tăng 5% sẽ chỉ tác động làm CPI tăng trực tiếp, song nếu tính tác động đến các vòng tiếp theo và cả các yếu tố tâm lý thì tỷ lệ tăng chung lên CPI cao hơn, và cuối cùng mọi gánh nặng sẽ lại dồn lên vai người dân.

Trường Giang