Đề xuất tính thuế TNCN theo lương cơ bản
Thảo luận tại tổ vào chiều 5/11, đại đa số các đại biểu Quốc hội tán thành với quy định trong dự thảo với mức thu nhập trên 9 triệu đồng mới tính thuế TNCN. Tuy nhiên nhiều đại biểu cũng cho rằng mức tính thuế này chỉ phù hợp trong bối cảnh hiện tại, nhiều khả năng chỉ trong một vài năm tới nó sẽ trở nên lạc hậu.
Theo Đại biểu Quốc hội Nguyễn Minh Quang (đoàn Hà Nội), Luật thuế TNCN có hiệu lực từ năm 2009, với mức thu nhập trên 4 triệu đồng sẽ bị đánh thuế. Tuy nhiên mức lương tối thiểu vào thời điểm đó chỉ với 650 nghìn, đến nay lương tối thiểu đã qua nhiều lần điều chỉnh và hiện đang có mức 1.050 nghìn đồng. Lương tối thiểu tăng kéo theo hàng loạt các loại hàng hóa, giá cả tăng theo vùn vụt. “Không biết 9 triệu của ngày hôm nay có giá trị bằng 4 triệu của năm 2009 không? Nếu áp dụng mốc tính thuế từ 9 triệu đồng trở lên sẽ sớm lạc hậu, rồi chỉ 1 – 2 năm nữa lại phải điều chỉnh”.
![]() |
Đại biểu đề nghị nên bỏ cách tính thuế TNCN hiện tại, khôi phục lại thuế thu nhập cao trước đây. Ảnh minh họa |
Trước thực tế đó đại biểu đang hoạt động trong lĩnh vực bất động sản kiến nghị áp dụng cách tính thuế dựa vào thu nhập từ mức lương tối thiểu. Ví dụ Luật đưa ra quy định người có thu nhập gấp 6 lần mức lương tối thiểu trở lên sẽ bị đánh thuế. Như vậy với mức lương tối thiểu hiện hành 1.050 nghìn sẽ nhân với 6 lần, theo cách tính này người thu nhập trên 6,3 triệu đồng mỗi tháng sẽ phải nộp thuế. Tương tự mức giảm trừ gia cảnh cũng áp dụng từ 2- 2,5 lương tối thiểu. Như vậy chỉ người nào được tăng lương mới phải chịu thuế. “Nếu áp dụng mức 9 triệu sẽ dẫn đến tình trạng lách luật, điều chỉnh mức thu nhập dưới 9 triệu đồng. Người lao động sẽ rất vui vì không phải đóng thuế, còn nhà nước thì bị bất thu. Vì thế Luật sửa đổi lần này nên áp dụng dựa trên mức lương tối thiểu” – đại biểu Quang kiến nghị.
Trước sự gia tăng đột biến về giá cả của hầu hết các loại mặt hàng, đại biểu đoàn Hà Nội Nguyễn Thị Nguyệt Hường cho rằng, việc điều chỉnh thế thu nhập lần này là yêu cầu cấp bách. Tuy nhiên đại biểu Hường cũng đưa ra nhận định mức 9 triệu chỉ có thể phù hợp trong bối cảnh hiện tại, còn trong tương lai nó sẽ trở nên lạc hậu. Vì thế nữ doanh nhân với nhiều năm kinh nghiệm nghị trường này cũng đưa ra kiến nghị cần áp dụng cách tính thuế dựa vào mức lương cơ bản. Qua đó nếu mức lương cơ bản tăng, mức thu nhập dưới ngưỡng phải đóng thuế cũng gia tăng theo, như vậy sẽ tránh tình trạng phải điều chỉnh cách tính thuế nhiều lần.
Riêng cách đánh thuế thu nhập từ chuyển nhượng bất động sản hay chứng khoán, đại biểu Hường tỏ ra quan ngại vì hai ngành nghề này hiện đang gặp rất nhiều khó khăn, mọi giao dịch rất hạn chế. Đại biểu Hường đề nghị cơ quan soạn thảo và Quốc hội xem xét miễn giảm thuế để kích thích thị trường hai ngành nghề này.
Đồng tình với quan điểm trên, đại biểu Nguyễn Phi Thường, đoàn Hà Nội phản ánh thực trạng nhà đầu tư chứng khoán đang phải đóng thuế dưới hai hình thức: hoặc đóng 20% thuế thu nhập từ chứng khoán, hoặc 0,1% giá trị mỗi lần giao dịch.
“Chứng khoán bây giờ đa phần nhà đầu tư thua lỗ. Mặc dù có hai phương án, nhưng tất cả đều hướng theo sự tận thu thuế. Nếu theo cách thu 20% thuế thu nhập thì đòi hỏi phải đăng ký từ đầu năm, mặt khác yêu cầu hóa đơn sổ sách rất rõ ràng, nếu không sẽ phải đóng thuế theo phương án hai. Theo thống kê gần 100% nhà đầu tư đang đóng thuế qua mỗi lần chuyển nhượng chứng khoán. Nghĩa là dù thua lỗ nhà đầu tư vẫn phải đóng thuế thu nhập, điều này hoàn toàn trái với quy định có thu nhập mới phải đóng thuế. Quốc hội cần xem xét giảm mức thuế thu nhập từ chứng khoán để thu hút nhà đầu tư” – đại biểu Thường kiến nghị.
Cho rằng Luật thuế TNCN trước đây chưa thực sự chín chắn, đánh giá chưa sát tình hình thực tế, theo đại biểu Lê Thanh Vân, đoàn Hải Phòng, nếu vẫn áp dụng theo cách tính này sẽ không phản ánh đúng bản chất thực tế. Người hưởng lương ngân sách nộp thuế phần lớn đang gặp nhiều khó khăn.
Vì thế đại biểu Vân đề xuất nên bỏ cách tính thuế TNCN hiện tại, khôi phục lại thuế thu nhập cao như trước đây để thể hiện đúng bản chất vấn đề.
Tương tự, đại biểu Lê Minh Thông, đoàn Thanh Hóa cũng cho rằng, hiện người lao động đang dần thoát khỏi thuế TNCN, chuyển dần về thuế thu nhập cao. Trước một số ý kiến đưa ra trong việc áp dụng mức tính thuế nào hợp lý, đại biểu Thông cho biết sẽ không thể thấp hơn 9 triệu. “Chúng ta không thể so sánh mức thu nhập giữa thành thị và nông thôn làm căn cứ được. Vì mức giá ở thành thị khác nông thôn, mặt khác người nộp thuế chủ yếu ở thành thị, nông thôn rất ít. Không thể vì ngân sách nhà nước mà hạ thấp mức tiền không phải chịu thuế xuống được” – đại biểu Thông cho hay.
Về thời gian áp dụng, đa số các ý kiến đưa ra đều đồng tình với phương án áp dụng cách tính thuế mới bắt đầu từ thời điểm 1/1/2013 để mang niềm vui sớm đến cho người lao động.