Coi thường bệnh thối tai dẫn đến biến chứng áp xe não

Ông Nghiêm Xuân H. (68 tuổi, Nghĩa Đàn, Nghệ An) nhập viện do viêm tai xương chũm biến chứng áp xe não. Trước đó, ông H. bị viêm tai nhưng điều trị không dứt điểm. Ông H và người thân nghĩ rằng đó chỉ là biểu hiện “thối tai” thông thường, rắc thuốc vào là hết.

Đến khi viêm tai kèm theo nhức đầu nặng ông H. mới tới bệnh viện khám. Bác sĩ khám phát hiện tai bệnh nhân chảy mủ thối nghi ngờ áp xe não do viêm tai. Chụp CT chẩn đoán áp xe não do viêm tai lan lên. Bệnh nhân nhanh chóng được phẫu thuật.

Theo PGS Nguyễn Thị Hoài An – Giám đốc Bệnh viện Đa khoa An Việt, áp xe não do viêm tai là bệnh lý hiếm gặp nhưng tỷ lệ tử vong cao, nếu không cấp cứu kịp thời thì có khả năng để lại di chứng nặng nề cho người bệnh. Do vậy, chủ động tìm hiểu các kiến thức liên quan đến căn bệnh này là rất cần thiết.

PGS An nội soi tai cho bệnh nhân viêm tai.

Viêm tai có thể gây biến chứng ở não là do tổ chức não rất gần tai, có những chỗ màng não chỉ cách tai bởi vách xương với độ dày chỉ 1mm, thậm chí có chỗ chỉ 0,5mm.

Tình trạng nhiễm trùng từ niêm mạc tai, xương chũm đi qua con đường viêm xương, xương bị hủy hoại, đi qua mạch máu của các khe hở đến màng cứng não, gây tổn thương não, trong đó có áp xe não.

Theo PGS An, nhiễm trùng từ tai đi theo con đường máu vào não. Biến chứng nguy hiểm thường gặp do viêm tai gây ra bao gồm: áp xe não, viêm màng não và viêm tĩnh mạch do tai.

Ở giai đoạn đầu, dấu hiệu của bệnh nhân bị áp xe não do viêm tai thường gặp nhất là tình trạng nhức đầu từ nhẹ đến nặng, kéo dài, uống thuốc không giảm. Ở giai đoạn này, bệnh nhân thường không để ý do rất ít các triệu chứng của bệnh.

Khi bệnh áp xe não tiến triển, biểu hiện lâm sàng tập trung vào 3 hội chứng lớn sau:

Hội chứng tăng áp lực nội sọ với biểu hiện nhức đầu, càng ngày càng trở nên dữ dội, có thể đau khu trú một bên hoặc chỉ đau vùng chẩm. Bệnh nhân thỉnh thoảng lấy tay đập vào đầu.

Tinh thần chậm chạp, trì trệ, lảm nhảm, không muốn tiếp xúc với người khác. Mạch đập không đều, có khi nhanh, có khi chậm. Gai mắt phù nề, có thể bị phù nề gai mắt một bên hoặc hai bên. Bệnh nhân nôn ói, đi lại loạng choạng do chóng mặt.

Hội chứng nhiễm trùng có thêm các triệu chứng như sốt, sụt cân nhanh chóng, bạch cầu trong máu tăng cao khi có sốt cao.

Hội chứng thần kinh khu trú: Thường xuất hiện muộn do áp xe đại não gây ra.

Liệt nửa người bên đối diện, liệt vận động nhãn cầu, co giật từng phần hoặc toàn bộ, mất ngôn ngữ.

Với bệnh nhân bị áp xe tiểu não: Loạng choạng, hay bị ngã, run tay khi cử động, quá tầm, rối tầm, ú ớ, khó nuốt...

Theo PGS An, áp xe não nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tỷ lệ bệnh nhân tử vong do viêm tai gây áp xe não ở mức cao. Vì vậy, người bệnh khi thấy bất cứ dấu hiệu bị viêm tai đặc biệt là viêm tai có mủ, viêm tai có mủ thối, cần đến ngay cơ sở y tế để được chẩn đoán và điều trị kịp thời, tránh các biến chứng nguy hiểm, chẳng hạn như áp xe não.

Để phòng bệnh, PGS An cho biết biện pháp quan trọng đối với người bệnh là vệ sinh mũi họng, phòng tránh nhiễm khuẩn đường hô hấp trên để phòng chảy mủ tai.

Nếu bị chảy mủ tai cần điều trị triệt để tránh thành viêm tai giữa nguy hiểm. Với các trường hợp viêm tai giữa nguy hiểm cần được điều trị, phẫu thuật sớm, nhất là khi có cholesteatoma.

Khánh Chi