Có nên cho người tiêm 2 mũi vắc xin làm 'hộ chiếu' ra đường?

Trước nhiều ý kiến về việc tiêm đủ 2 mũi vắc xin có được đi làm, ra đường thay cho giấy đi đường hay không, PGS.TS Trần Đắc Phu, nguyên Cục trưởng Cục Y tế Dự phòng, Cố vấn cao cấp Trung tâm Đáp ứng khẩn cấp sự kiện y tế công cộng Việt Nam, cho rằng cần phải hiểu rõ bản chất của vắc xin Covid-19.

Theo PGS Phu, vắc xin phòng Covid-19 là loại vắc xin mới, được cấp phép theo điều kiện khẩn cấp nên chưa biết chắc chắn rằng việc tiêm vắc xin làm giảm khả năng nhiễm bệnh và lây truyền bệnh và mức độ miễn dịch bền vững như thế nào, kéo dài được bao lâu...

Thậm chí, nghiên cứu mới đây của CDC Mỹ cho thấy, nồng độ virus của một số người đã tiêm vắc xin và những người chưa tiêm vắc xin khi bị nhiễm cao như nhau. Điều này nghĩa là khả năng lây lan cho người khác là như nhau. 

Song có một điều chắc chắn việc tiêm vắc xin Covid-19 sẽ giúp giảm triệu chứng nặng, giảm nguy cơ nhập viện và giảm nguy cơ tử vong.

Ảnh minh hoạ.

Theo TS Phu, điều đó có nghĩa, với người tiêm đủ liều vắc xin thì cơ bản là bảo vệ cho cá nhân không mắc bệnh nặng, giảm thấp nhất nguy cơ nhập viện, nguy cơ tử vong. Tuy nhiên, người đó vẫn có thể bị nhiễm (không triệu chứng hoặc nhẹ) và do đó vẫn là nguồn lây cho người khác.

Bộ Y tế hiện cũng chưa có quy định riêng với người đã tiêm đủ liều vắc xin.

Việc tiêm vắc xin hiện nay chỉ có tác dụng bảo vệ được cá nhân người đó, nhưng chưa ngăn chặn được nguy cơ lây lan dịch bệnh cho người khác. Để đạt hiệu quả phòng bệnh cho cộng đồng (đạt được miễn dịch cộng đồng) thì ít nhất 70% dân số cần được tiêm vắc xin.

Trong khi đó, hiện nay nước ta chưa đạt được miễn dịch cộng đồng. Vì thế, người chưa được tiêm vẫn có nguy cơ bị lây bệnh từ người đã tiêm đủ vắc xin khi tiếp xúc, nếu như người này nhiễm SARS-CoV-2. Đồng thời, người được tiêm vắc xin mà nhiễm SARS-CoV-2 đi tới vùng có tỷ lệ tiêm thấp thì có thể lây lan cho người chưa tiêm vắc xin và gây bùng phát dịch. 

Hiện nay, tỷ lệ tiêm vắc xin của cả nước cũng như các địa phương còn thấp, mới chỉ đạt miễn dịch bảo vệ các cá nhân được tiêm, chứ chưa tạo được miễn dịch cộng đồng. Vì vậy, nếu “mở cửa”, TS Phu cho rằng phải tính toán để tránh việc những người đã tiêm nhưng nhiễm virus, rồi lây lan cho người chưa tiêm. Những người chưa tiêm nếu bị nhiễm sẽ mắc bệnh nặng và nguy cơ tử vong cao.

Theo TS Phu khi các tỉnh, thành phố hoặc khu vực nào đó đã được tiêm vắc xin đạt miễn dịch cộng đồng thì nên có quy định riêng để người đã tiêm vắc xin được trở lại cuộc sống bình thường. Chẳng hạn, TPHCM, Hà Nội hay Bình Dương…, khi đã tiêm đủ hai mũi vắc xin cho tất cả người dân, thì xây dựng quy định về đi lại, phương án sản xuất, kinh doanh... không chỉ cho người dân tại các thành phố này, mà còn cho những người đã tiêm vắc xin từ nơi khác đến đây.

Tuy nhiên, cũng cần có quy định cho người từ nơi có tỷ lệ tiêm cao này đến nơi có tỷ lệ tiêm thấp, nhằm tránh nguy cơ dịch bệnh lây lan, đảm bảo an toàn cho người chưa tiêm, tránh bùng phát dịch tại nơi có tỷ lệ tiêm thấp. 

BS Trương Hữu Khanh - Chuyên gia truyền nhiễm, BV Nhi đồng 1 Tp.HCM, cho biết tiêm vắc xin Covid-19 là để khó mắc bệnh hoặc mắc bệnh thì không nặng và không tử vong, an toàn cho bản thân và cho cộng đồng. Khi đã tiêm đủ vắc xin 2 mũi thì có thể xem xét các yếu tố này để sống chung cùng Covid-19 để phát triển kinh tế và hoà nhập. 

Bác sĩ Khanh lưu ý những người đã tiêm 1 mũi vắc xin đủ 14 ngày hoặc 2 mũi vắc xin hoặc mắc Covid-19 đã khỏi bệnh có thể quay trở lại công việc của mình. Ví dụ như một công ty có tỷ lệ tiêm vắc xin cao có thể cho trở lại làm việc, cửa hàng nào có giấy chứng nhận tiêm vắc xin có thể cho trở lại buôn bán.

Ngoài ra, ở khu vực có nhiều người mắc, bác sĩ Khanh gợi ý, người đó có thể xét nghiệm kháng thể vì có trường hợp nhiễm bệnh không có triệu chứng và đã khỏi nhưng bản thân không xét nghiệm nên không biết mình đã có kháng thể. Người đã mắc bệnh tự hết là người có miễn dịch tự nhiên. Tuy nhiên, hiện tại khi miễn dịch cộng đồng chưa cao thì ngoài tiêm đủ 2 mũi vắc xin, người dân vẫn cần tuân thủ 5K - BS Khanh khuyến cáo.

Khánh Chi