Chuyện ngư dân bám biển Trường Sa, Hoàng Sa

Hoạt động của người ngư dân trên biển ngày nay không còn đơn độc trên biển.

Qua ngày biển động

Sinh ra và trưởng thành giữa biển, đảo quê nhà, “hạnh phúc được đi trên biển tiếp bước cha ông”- anh Lê Khởi, ngư dân ở thôn Tây (xã An Hải, huyện Lý Sơn- Quảng Ngãi) nói với chúng tôi. Ông bà, cha mẹ anh đã sinh sống giữa biển, đảo Lý Sơn từ xưa đến giờ.

Năm nay 49 tuổi, anh đã có thâm niên trên 30 năm bám biển và hằn sâu trong ký ức của anh là “trận bão khốc liệt nhất mà tôi từng chứng kiến năm 1991”. Anh ngậm ngùi: “Đoàn tàu đánh bắt trên vùng biển Hoàng Sa, hồi bão ập tới, chúng tôi lọt giữa tâm bão. Hồi đi có 8 tàu, chỉ 4 tàu trở về. Có tàu đi 11 người, chỉ 2 người sống sót”.

Hiểm nguy luôn rình rập ngư dân trên biển, và đáng ngại hơn là những năm gần đây Trung Quốc luôn gây sức ép với ngư dân, hoạt động trên vùng biển Hoàng Sa càng khó khăn. Anh Khởi cho biết, nhiều lần bị người phía Trung Quốc bắt giam, lấy hết hải sản đánh bắt được và ngư cụ...

“Năm 2007, tàu tôi đang đánh bắt ở vùng biển Hoàng Sa thì bị phía Trung Quốc bắt đưa vào đảo Hải Nam giam giữ. Sau, chúng tôi tổ chức tuyệt thực, đại sứ quán can thiệp mới được tha về”. Và thời gian gần đây, theo anh Lê Khởi, tàu cá của anh còn 2 lần bị phá lưới và ngư cụ. Những chuyến đi biển thường bị ném đá, xịt vòi rồng xua đuổi…

Tâm sự sau đây của đoàn viên Nghiệp đoàn nghề cá Tam Thanh (huyện Phú Quý- Bình Thuận), mới thấy sức mạnh lớn lao của gắn kết:

“Từ khi có nghiệp đoàn, mỗi lần ra khơi đánh bắt, ngoài chính quyền địa phương, lực lượng biên phòng cửa khẩu vẫn luôn đồng hành, chúng tôi đã có thêm tổ chức công đoàn, với hàng triệu đoàn viên đứng cạnh, cùng những người thân yêu trong gia đình luôn đồng cảm, chia sẻ bao vất vả, gian khó trong từng chuyến biển. Khi ra khơi, chúng tôi luôn nhắc nhở đoàn kết, bảo vệ, tương trợ nhau. Thông báo cho nhau khi thời tiết xấu và khẩn trương tổ chức cứu trợ khi thuyền bạn gặp chuyện không may. Cùng hợp sức ngăn chặn những thế lực xâm hại đến con thuyền, tấm lưới, ngư trường, chủ quyền lãnh hải của mình”.

Anh nói tiếp: “Về đất liền, chúng tôi quan tâm, thăm hỏi đến đời sống của đồng nghiệp, nhất là khi ốm đau, hoạn nạn. Chỉ vẽ cho nhau kinh nghiệm tổ chức cuộc sống gia đình, cách tiết kiệm đồng tiền mình dãi nắng dầm mưa, đối mặt với hiểm nguy mới kiếm được. Giúp nhau một cách chân tình, không để con em, đồng nghiệp mình bỏ học vì gia cảnh khó khăn”.

Sóng gió trên biển là chuyện thường tình, qua ngày biển động ngư dân lại giong tàu ra khơi tìm luồng cá mới. Anh Lê Khởi nói rất kiên nghị: “Sinh ra ở đảo, lớn lên từ đảo, muốn hay không vẫn phải bám biển miết, để mưu sinh cuộc sống gia đình và còn nhiệm vụ bảo vệ chủ quyền biển, đảo”.

Mặt trời vẫn mọc ở hướng Đông

Chú Bùi Đại ở An Hải (Lý Sơn) có trên 35 năm bám biển, sóng gió nào ở khơi xa cũng từng trải. Niềm hạnh phúc của chú là giờ đã có 3 người con nối nghiệp biển. Chú đã truyền lại cho những người con của mình kinh nghiệm như chân lý ngàn đời:

“Trường Sa, Hoàng Sa là ngư trường truyền thống của mình. Mùa này biển êm đi biển Trường Sa. Mùa biển động đánh bắt biển Hoàng Sa. Người dân Lý Sơn thích đi Trường Sa, Hoàng Sa thì đi. Ghe lớn, ghe nhỏ cứ đi tự do. Hồi kia khó khăn, tàu nhỏ còn đi được. Hồi này tàu lớn hiện đại rồi, tôi ưng đi miết. Biển Hoàng Sa tàu chạy 1 ngày đêm tới. Hồi về gió mùa đâm đít, tàu xuôi về thôi”.

Hồi kia (ngày xưa) của chú Bùi Đại còn đánh bắt đơn lẻ, tự đối mặt hiểm nguy. Hồi này, những người con của chú và những người ngư dân trên biển cả nước đã có sự gắn kết chặt chẽ. Lực lượng tàu thuyền sẵn sàng ứng cứu khi cần bảo vệ lẫn nhau trên từng khu vực biển.

Vùng biển Nam Trung Bộ hướng ra biển Đông, sở hữu những bãi biển tuyệt đẹp, sóng biển ngày đêm hát rì rào.

Hơn nữa, “hồi này điện thoại phủ sóng tận ngoài khơi. Đánh bắt ở tọa độ nào, được bao nhiêu tấn cá điện về vợ con biết hết”- chú Bùi Đại nói. Cũng là bớt đi nỗi lo lắng cho người thân khi gió bão: “Vợ con ở nhà hay lo mình có chuyện. Nhưng mình ở đó chịu đựng được, vì biết sức gió cấp mấy, biển động bao nhiêu”- anh Tân ở đảo nhỏ An Bình (Lý Sơn) bảo nghề biển vất vả nhưng khi “gặp luồng cá mới, tàu về cá đầy khoang, thích lắm”.

Anh nói: “Lặn dưới đáy biển gặp những cọc san hô rất đẹp, thì quên hết mệt mỏi. Ưng lặn miết, lặn miết thôi”.

Vẫn còn rất nhiều những câu chuyện biển cả và người ngư dân kiên cường bám biển, mà chúng tôi còn muốn kể tiếp cho độc giả đồng bằng và cả những trăn trở. Điều khiến chúng tôi trăn trở, đồng cảm với những người ngư dân như chú Bùi Đại, anh Lê Khởi là mong muốn làm giàu lên từ biển. Cần có những dịch vụ hậu cần biển tốt hơn.

Cần có các chợ đầu mối tổ chức mua bán, đấu giá thủy hải sản để sản phẩm bán được giá cao nhất. Thực tế, cá ngừ đại dương giá 69.000đ/kg năm ngoái, nay giảm gần phân nửa còn 38.000đ/kg. “Chi phí chuyến biển lại tăng cao. Tôi thấy rất thiếu có cơ sở, nhà máy đông lạnh chế biến. Giá trị, chất lượng sản phẩm của mình chưa cao, phải lo chứ”- anh Lê Khởi suy tư.

“Trường Sa, Hoàng Sa là ngư trường truyền thống của mình. Tàu cứ miết ra khơi”- những người ngư dân biển, đảo nhiều lần khẳng định với chúng tôi niềm tin chắc nịch đó như một chân lý. Tổ quốc nhìn từ biển, mặt trời mỗi ngày vẫn mọc ở hướng Đông. Đó là nơi mà:

Hồn dân tộc ngàn năm không chịu khuất

Dáng con tàu vẫn hướng mãi ra khơi.

(“Tổ quốc nhìn từ biển”- Nguyễn Việt Chiến)

Theo tác giả Trần Phước/Báo Vĩnh Long (Tiêu đề do Infonet đặt)