Chưa bãi bỏ Thông tư 20: Doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nghi ngờ có 'lợi ích nhóm"

Tại hội nghị lấy ý kiến về quy định thủ tục hành chính ngành Công thương ngày 27/9, ông Nguyễn Tuấn, Giám đốc công ty TM Thiên An Phúc đại diện cho 50 doanh nghiệp nhập khẩu ô tô đã nêu nhiều bất cập trong Thông tư 20 về việc nhập khẩu ô tô. Đặc biệt là theo quy định, Thông tư 20 đã hết hiệu lực từ ngày 1/7/2016  nhưng đến nay đã 90 ngày vẫn còn giá trị, khiến các doanh nghiệp vẫn không nhập khẩu được ô tô.

Thông tư 20 đã hết hiệu lực nhưng vẫn kéo dài chưa biết đến khi nào

Đây cũng không phải là lần đầu tiên doanh nghiệp nhập khẩu ô tô nhỏ và vừa có ý kiến với Bộ Công thương.

“Vẫn không biết kéo dài đến bao giờ để chúng tôi còn lên kế hoạch kinh doanh”, ông Tuấn nói.

Bên cạnh đó, ông đưa ra câu hỏi rằng, liệu có nhóm lợi ích ở đây hay không khi việc Hiệp hội các nhà sản xuất ô tô Việt Nam (VAMA) cũng muốn kéo dài Thông tư 20 này. Trong khi đó thời điểm gần cuối năm luôn được các nhà kinh doanh ô tô trông chờ nhất, vì đây là thời điểm kinh doanh tốt nhất.

Đại diện các nhà nhập khẩu ô tô nhỏ và vừa cho rằng, việc đưa các thủ tục tương tự như Thông tư 20 là đang bảo vệ cho doanh nghiệp lớn.

“Phải làm sao để cả doanh nghiệp nhỏ và vừa cùng tham gia, không thể để tình trạng doanh nghiệp lớn tham gia còn doanh nghiệp nhỏ thì chết. 5 năm trước, khi có Thông tư 20 ra đời nhưng chúng tôi không có cơ hội để nói, để góp ý kiến chính vì vậy, Thông tư ban hành xong thì doanh nghiệp cũng chết luôn”, ông Tuấn nói.

Liên quan đến những thủ tục hành chính của ngành Công thương, Ls.Trương Thanh Đức, Thành viên Tổ công tác thi hành Luật Doanh nghiệp & Luật Đầu tư cho rằng, một số quy định trước đây có thể đúng nhưng đến thời điểm này không còn phù hợp nữa. Không chỉ ô tô mà còn trong lĩnh vực kinh doanh gas, xuất khẩu gạo, phân bón... Đó là 1 loạt chính sách đòi hỏi quá nhiều về quy mô kinh doanh.

“Nếu duy trì chính sách này thì chúng tôi có quyền đặt câu hỏi nghi ngờ chính sách, phải chăng các ông lớn muốn tiêu diệt doanh nghiệp nhỏ hay không, hỗ trợ doanh nghiệp hay loại bỏ những doanh nghiệp nhỏ… Bộ Công thương phải giải tỏa nghi ngờ nói trên”, ông Đức nói.

Ông Nguyễn Minh Đức, đại diện Phòng Thương mại & Công nghiệp Việt Nam (VCCI) cũng cho rằng, ngành Công thương thường có những điều kiện kinh doanh phân biệt theo quy mô, đây là sự can thiệp thái quá vào thị trường.

“Cơ quan nhà nước quan sát thấy các doanh nghiệp nhỏ thường vi phạm quy định an toàn nên có xu hướng quy định theo quy mô, nhưng chúng tôi vẫn hay nói đùa quan niệm này tương tự như “Vì móc túi xe buýt là đàn ông nên cấm đàn ông đi xe buýt””, ông Đức chia sẻ.

Trả lời những nghi ngờ này, Thứ trưởng Bộ Công thương Trần Quốc Khánh nhấn mạnh: “Không một ai xây dựng chính sách để giết doanh nghiệp nhỏ. Tư duy như thế là sai lầm. không ai có ý định như thế trong đầu cả. Và cũng xin các anh chị đừng buộc tội những người làm chính sách đang cố tình giết doanh nghiệp hoặc đưa ra những lời lẽ rằng những người làm chính sách đang cố tình bảo vệ các doanh nghiệp lớn. Không có chuyện đó”.

Theo Thứ trưởng, việc xây dựng chính sách với tư duy giúp thị trường trật tự hơn, ngày hôm qua nó đúng nhưng nay có thể không còn phù hợp do đó Bộ Công thương tổ chức lấy ý kiến nhằm xem xét, đánh giá lại và sẽ tiến tới rà soát, sửa đổi những quy định không phù hợp.

Liên quan đến Thông tư 20, Thứ trưởng Trần Quốc Khánh cũng cho biết, Bộ đã đề xuất bãi bỏ Thông tư 20 và hiện nay Bộ đang chờ kết luận của Thủ tướng.

“Tuy nhiên việc bãi bỏ Thông tư 20 vì bất hợp lý chứ không phải vì bất hợp pháp. Thông tư 20 không phải là điều kiện đầu tư kinh doanh”, Thứ trưởng cho hay.

Bên cạnh đó, Thứ trưởng cũng giải thích vì sao chưa bãi bỏ ngay Thông tư này vì Thông tư 19/2012 của Bộ Giao thông vận tải cũng đã được bãi bỏ theo Luật Đầu tư 2014, hiện nay không có bất kỳ một văn bản nào của Việt Nam điều chỉnh trách nhiệm bảo hành, bảo dưỡng, triệu hồi xe nhập khẩu của doanh nghiệp kinh doanh.

Thứ trưởng cho biết, sau khi bãi bỏ Thông tư 20, Bộ Công thương không đề xuất đưa ra các quy định tương tự Thông tư 20 mà chỉ đưa ra những quy định có tác dụng tương đương Thông tư 20 nhằm bảo đảm an toàn giao thông, quyền lợi người tiêu dùng. Khi có những quy định này thì Thông tư 20 sẽ được bãi bỏ.

Sau khi xóa bỏ Thông tư 20 có thể áp dụng mô hình “ai cũng có quyền nhập khẩu ô tô” nhưng  khi doanh nghiệp bán chiếc xe đó cho người tiêu dùng phải cung cấp 3 cam kết: bảo hành xe theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất; bảo dưỡng vĩnh viễn xe và cam kết trong trường hợp nhà sản xuất triệu hồi xe trên toàn thế giới thì doanh nghiệp phải đứng ra triệu hồi xe, cam kết khắc phục xe theo tiêu chuẩn của nhà sản xuất. Cơ sở bảo hành, bảo dưỡng cũng phải đáp ứng một trong các điều kiện: là cơ sở chính hãng; được chính hãng ủy quyền; hoặc được Bộ Giao thông vận tải xác nhận đủ điều kiện

“Chỉ khi cơ sở có dịch vụ sửa chữa liên quan tới an toàn của xe mới cần đáp ứng các điều kiện trên. Còn nếu làm những dịch vụ đơn giản như sơn, bơm, rửa kính… thì không cần tuân thủ quy định”, Thứ trưởng Khánh cho biết.