Cà phê: Nghịch lý mua cao, bán thấp

Nguồn cà phê nguyên liệu còn chưa tới 10% sản lượng thu hoạch - Nguồn ảnh: internet

Theo Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, xuất khẩu cà phê tháng 6/2011 đạt 115 nghìn tấn với trị giá 250 triệu USD, đưa tổng lượng xuất khẩu 6 tháng lên 913 nghìn tấn với giá trị 1,93 tỷ USD, tăng 38,6% về lượng và gấp hơn 2 lần về giá trị so với cùng kỳ năm trước.

Trong nước, giá cà phê sau khi lập kỷ lục mới ở mức 51.600 đồng/kg ngày 1/6, thì sau đó giảm mạnh, đến giữa tháng 6 chỉ còn 48,6 triệu đồng/tấn. Nguyên nhân giá cà phê giảm là lượng cầu đối với Robusta yếu hơn trong khi các nhà đầu tư đổ xô mua Arabica do lo lắng thiếu cung chất lượng cao từ Kenya, trong khi đó Việt Nam chủ yếu cung cấp cà phê Robusta.

Giá cà phê không ổn định - Nguồn ảnh: internet

Sang đến đầu tháng 7/2011, giá cà phê trong nước đã tăng mạnh trở lại vượt 51 nghìn đồng/kg, nhưng cuối tuần vừa qua giá cà phê khu vực Tây Nguyên đồng loạt giảm 400.000 đồng/tấn về 50,7 triệu đồng/tấn.

Việt Nam có hơn 150 công ty xuất khẩu cà phê, trong đó 20 công ty chiếm phần lớn tổng khối lượng xuất khẩu. Hiện Việt Nam xuất khẩu cà phê sang trên 80 quốc gia và lãnh thổ, trong đó Mỹ, Đức, Tây Ban Nha, Italia và Nhật bản dẫn đầu 10 khách hàng lớn nhất.

Thị trường xuất nhập khẩu cà phê trong tháng 6 đã xảy ra một nghịch lý là, nhiều thương nhân trong nước phải mua cà phê với giá cao để xuất khẩu với giá thấp hơn và chấp nhận chịu lỗ do ký hợp đồng xuất khẩu trước khi thu mua đủ nguyên liệu.

Thời điểm hiện tại, hầu hết khối lượng cà phê đã nằm trong tay các doanh nghiệp nước ngoài. Ước tính sản lượng cà phê trong nông dân hiện nay chỉ còn chưa tới 100 nghìn tấn, tức là chỉ khoảng 7% - 10% tổng sản lượng thu hoạch. Trong khi đó, các hãng kinh doanh nước ngoài đang chào bán mạnh trở lại cho các nhà xuất khẩu Việt Nam đang thiếu hàng giao theo hợp đồng.

Theo Hiệp hội Cà phê Việt Nam (VICOFA), hiện nay lượng tồn kho tại các kho ngoại quan và kho riêng của các hãng kinh doanh nước ngoài khoảng 200.000 tấn. Trong đó, số lượng tồn kho của hai hãng lớn nhất đã chiếm trên một nửa, trên 100.000 tấn. Do giàu vốn và có chiến lược gom hàng tốt, các hãng này có khi đã mua giá cà phê loại 2,5% đen bể trừ lùi 120 dưới giá Liffe. Hiện nay, nếu bán ngược lại cho thị trường nội địa, các hãng kinh doanh cà phê nước ngoài sẽ bán được giá cao hơn so với việc đưa hàng sang các kho do Liffe chỉ định tại châu Âu và Bắc Mỹ bán cho các đối tác ở sàn London.

Dự báo của VICOFA, sản lượng cà phê Việt Nam niên vụ 2011/12 sẽ tăng 2,9% so với vụ hiện tại, lên 18 triệu bao (1 bao = 60 kg). Tuy nhiên dự báo của VICOFA thường thấp nhất so với toàn bộ các dự báo trên toàn thế giới và cũng thường thấp hơn nhiều so với con số xuất khẩu cuối cùng của Tổng cục Thống kê và hải quan.

Trong khi đó Bộ NN&PTNT dự báo, sản lượng vụ tới sẽ tăng 10% so với niên vụ 2010/2011 đạt 22 triệu bao. Việt Nam sản xuất 38.000 tấn cà phê arabica niên vụ 2010/11, tăng so với 37.000 tấn niên vụ trước. Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã điều chỉnh tăng mức dự báo về xuất khẩu cà phê năm 2011 thêm 4% lên 1,3 triệu tấn, tương đương 21,67 triệu bao.

Thanh Hà