Bức xúc thực phẩm chức năng giả trên mạng

Ngày 20/12/2022, tại Hà Nội, Báo điện tử VTC News và Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam phối hợp với Cục An toàn thực phẩm tổ chức hội thảo "Phát triển bền vững thị trường thực phẩm chức năng".

Theo số liệu từ Hiệp hội Thực phẩm chức năng Việt Nam, thị trường thực phẩm chức năng Việt Nam phát triển nhanh, số lượng sản phẩm đăng ký mới hàng năm có thể lên tới con số chục nghìn, trên 70% là sản phẩm sản xuất trong nước. 

Người tiêu dùng có thể tìm mua các sản phẩm thực phẩm chức năng ở nhiều nơi, từ cửa hàng, siêu thị, các nhà thuốc, các shop online, các website hoặc mạng xã hội của chính các công ty phân phối. 

Bà Nguyễn Thị Hồng Vân, Phó Tổng Giám đốc Công ty Dược phẩm Sao Thái Dương phản ánh, thực phẩm chức năng rất quan trọng, chiếm thị phần lớn ở mảng dược phẩm, nhưng hiện vẫn đang tồn tại nhiều vấn đề về như hàng giả, hàng nhái, quảng cáo sai sự thật…, ảnh hưởng lớn đến các doanh nghiệp lớn khi người dân hiểu sai. 

Ghi nhận vấn đề này, ông Nguyễn Thanh Phong, Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm – Bộ Y tế cung cấp thêm thông tin: “Chưa có thống kê về thực phẩm chức năng giả trên nền tảng thương mại điện tử, nhưng lãnh đạo Tổng cục Quản lý thị trường – Bộ Công Thương đã khẳng định có khoảng 60% gian lận trên nền tảng thương mại điện tử. Hệ thống đa cấp bán hàng bằng nghệ thuật tiếp cận khách hàng là “bậc thầy” trong việc thuyết phục khách hàng. Trận chiến hàng giả ở kênh này gặp rất nhiều khó khăn do sản phẩm không xuất hiện trên thị trường, mà chỉ len lỏi trong các hội nhóm nên việc phát hiện hàng giả là vấn đề khó. Hậu quả, nhiều người dân tự mua thực phẩm chức năng sử dụng dẫn đến tình trạng suýt tử vong mà tưởng đang... thải độc”.

Về giải pháp khắc phục, ông Phong cho rằng, nếu giải pháp chống giả TrueData được triển khai đồng bộ, người tiêu dùng sẽ là nhân tố đầu tiên phát hiện gian lận thương mại, bởi TrueData có ứng dụng công nghệ giúp chống giả, lựa chọn nhà cung cấp được xác thực. Mặt khác, nhà sản xuất cũng phải tự cứu mình trước khi quá muộn thông qua 3 cách: Chứng minh sản phẩm của mình, truyền thông cho khách hàng và vạch trần gian lận.

Theo ông Nguyễn Đức Lê, Phó Cục trưởng Cục Nghiệp vụ, Tổng cục Quản lý thị trường, Bộ Công Thương, thực phẩm chức năng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, kém chất lượng xảy ra trên mọi lĩnh vực, địa bàn, ở cả khu vực sản xuất, chế biến, lưu thông và xuất nhập khẩu; được quảng cáo chữa nhiều loại bệnh khác nhau từ chữa xương khớp, tiêu hoá, tim mạch... và đôi khi cả ung thư.

Thực phẩm chức năng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, kém chất lượng sản xuất trong nước trước đây chủ yếu là sản xuất thủ công nhỏ lẻ hiện nay đã thành quy mô công nghiệp; không chỉ sản xuất ở Việt Nam mà còn sản xuất ở nước ngoài và đưa về Việt Nam tiêu thụ. Hậu quả là làm ảnh hưởng đến doanh nghiệp làm ăn chân chính; quyền lợi của người tiêu dùng; uy tín của nền kinh tế Việt Nam.

Có nhiều nguyên nhân dẫn tới tình trạng nêu trên: Lợi nhuận của hành vi sản xuất, buôn bán thực phẩm chức năng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, kém chất lượng là rất lớn; Ý thức của người tiêu dùng chưa cao, vẫn tự ý mua thực phẩm chức năng không qua tư vấn của cơ quan đơn vị có chuyên môn hoặc mua theo trào lưu; Do thương mại điện tử phát triển vượt bậc dẫn đến các đối tượng lợi dụng để bán thực phẩm chức năng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, kém chất lượng cùng với sự dàn dựng quảng cáo của những người nổ tiếng trên mạng xã hội; Việc giám định thực phẩm chức năng đòi hỏi kinh phí lớn và thời gian dài để thẩm tra, xác minh chính vì vậy không kịp thời ngăn chặn được ngay từ nguồn; Sự vào cuộc của các doanh nghiệp, hiệp hội có liên quan còn chưa cao, chưa đồng bộ, xuyên suốt, đôi khi còn không phản ánh với cơ quan chức năng do lo ngại về dư luận; Kỹ thuật chống hàng giả còn tụt hậu…

Để khắc phục vấn nạn thực phẩm chức năng giả trên mạng Internet, ông Nguyễn Đức Lê đưa ra một số kiến nghị. Đáng chú ý: Cần tăng cường công tác tuyên truyền, nâng cao ý thức của người tiêu dùng không tự ý tự ý mua thực phẩm chức năng không qua tư vấn của cơ quan, đơn vị có chuyên môn hoặc mua theo trào lưu hoặc trên các chợ mạng.

Doanh nghiệp, người tiêu dùng phát hiện thực phẩm chức năng giả, vi phạm sở hữu trí tuệ, kém chất lượng, hãy phản ánh ngay đến lực lượng quản lý thị trường thông qua số đường dây nóng đăng tải tại địa chỉ dms.gov.vn để tiếp nhận và xử lý kịp thời...

Bình Minh