Con gái 16 tuổi rối loạn kinh nguyệt suốt 4 năm, mẹ trẻ lo lắng không biết vì sao?

Vốn làm chủ một doanh nghiệp nên chị Mai không có nhiều thời gian cho gia đình, con cái. Các con chị quen với việc mẹ bận rộn nên cũng tự lập từ sớm.

Phương Anh, cô con gái chị Mai 16 tuổi dậy thì từ 4 năm trước, trong quãng thời gian này con có nhiều bất ổn trong cả tâm lý lẫn hình thể nhưng chị Mai cũng rất ít khi để mắt tới con.

“Chỉ mới đây tôi mới biết, 4 năm ở giai đoạn nhiều bất ổn nhất cô bé đã phải gồng lên rất nhiều. Có những đêm con khóc vì tủi thân không được mẹ đi họp phụ huynh. Cũng may, con gái tôi cũng hiểu chuyện, nó biết mẹ một mình bươn chải nuôi hai chị em nên con cũng không nổi loạn như những bạn bè cùng trang lứa khác”, chị Mai cho hay.

Tuy nhiên, có một điều người mẹ này lo lắng nhất đó là khi con gái kể từ lần đầu tiên có kinh (con nói với mẹ và được mẹ hướng dẫn lần đầu, sau đó mua sách vở về con tự đọc) đến giờ sau 4 năm chu kỳ kinh nguyệt của bé rất thất thường.

“Có tháng kỳ kinh của con kéo dài 9 ngày nhưng có tháng thì chỉ 3 ngày là tắt. Thậm chí có đợt 3 tháng liên tục con tắt kinh. Cháu có biết tình trạng của mình nhưng không để ý, cũng không có cơ hội nói với mẹ nên thời gian cứ trôi đi. Tình trạng phập phù này đến nay vẫn chưa cải thiện là bao. Liệu kinh nguyệt thất thường như vậy có là dấu hiệu cảnh báo con bất thường về nội tiết tố ảnh hưởng đến sức khoẻ sinh sản về sau không?”, chị Mai lo lắng.

Trái ngược với tình trạng của chị Mai, chị Hoài (Ba Đình) lại “soi con từng tý”. Con gái mới dậy thì được 2 tháng. Đến tháng thứ 3, con mới chỉ chậm kinh 4 ngày chị đã sốt ruột, chất vấn, tra khảo “có làm gì dại dột không”? Bỏ qua mọi lời biện hộ của con gái, chị Hoài bắt con thử thai. Không yên tâm chị còn đưa con đi viện khám.

Rất chia sẻ với tâm trạng của những bậc phụ huynh có con mới dậy thì kinh nguyệt phập phù như chị Hoài, chị Mai, BS Phan Thị Bích Thuận, chuyên khoa Sản phụ khoa, Bệnh viện Nam học và Hiếm muộn Hà Nội cho biết, kinh nguyệt là hiện tượng ra máu âm đạo sinh lý tự nhiên ở phụ nữ theo một chu kỳ nhất định.

Theo đó, mỗi chu kỳ, trứng sẽ phát triển trong cơ thể và phóng ra khi trưởng thành, sẵn sàng thụ tinh với tinh trùng và tạo thành phôi thai. Khi đó, lớp niêm mạc ở tử cung sẽ dày lên, chuẩn bị cho sự làm tổ của bào thai. Trong trường hợp trứng phóng ra không gặp và thụ tinh với tinh trùng, lớp niêm mạc không cần thực hiện chức năng làm tổ cho phôi thai sẽ bong ra, tạo thành chu kỳ kinh nguyệt.

“Tuy nhiên, khi bước vào tuổi dậy thì ở độ tuổi 12-16 tuổi, chu kỳ kinh nguyệt của các bạn gái thường có sự biến đổi rất lớn vì cơ thể vẫn đang trong giai đoạn phát triển, nhất là buồng trứng vẫn chưa phát triển toàn diện, dẫn tới nội tiết tố nữ chưa ổn định. Khi đó, trứng không phát triển hoặc không phóng noãn sẽ khiến chu kỳ kinh nguyệt của các bạn gái bị rối loạn”, BS Thuận giải thích.

Với tình huống đến 4 năm mà chu kỳ kinh nguyệt con vẫn không đều, BS Thuận phỏng đoán khả năng cao là rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì vì nồng độ hormone, nội tiết tố, các cơ quan sinh dục chưa ổn định và phát triển hoàn toàn.

Nguyên nhân của tình trạng này có thể do chế độ ăn uống, sinh hoạt chưa hợp lý, căng thẳng, áp lực. Tình trạng rối loạn kinh nguyệt tuổi dậy thì sẽ dần ổn định theo thời gian và không gây ảnh hưởng tới khả năng mang thai.

“Tuy nhiên, chị Mai vẫn nên đưa con đến các bệnh viện chuyên khoa sản để thăm khám và loại trừ các bệnh lý gây rối loạn kinh nguyệt như buồng trứng đa nang, suy buồng trứng, suy tuyến yên… để có biện pháp điều trị, theo dõi kịp thời tránh ảnh hưởng đến khả năng sinh sản sau này”, BS Thuận khuyến cáo.

Để giúp điều hoà kinh nguyệt, các bác sĩ sản khoa lưu ý, các bạn gái trẻ nên có chế độ ăn uống khoa học, hợp lý, đủ dưỡng chất. Nên dùng các thực phẩm chứa hàm lượng sắt cao như thịt bò, thịt gà, gan, nghệ, củ cải, cá, hạt óc chó… có tác dụng thúc đẩy hoạt động tái tạo hồng cầu và ngăn ngừa tình trạng thiếu máu do rong kinh, cường kinh kéo dài.

Tăng cường bổ sung rau xanh, trái cây, các loại hạt ngũ cốc… vào trong chế độ ăn. Đặc biệt, đậu nành là một trong những loại thực phẩm giúp tăng cường nội tiết tố ở nữ giới.

Uống đủ nước mỗi ngày tùy theo trọng lượng cơ thể, để cơ thể loại bỏ độc tố, bài tiết, vận chuyển dinh dưỡng vào cơ thể. Đồng thời, giúp điều hòa kinh nguyệt, tăng lượng máu kinh, cải thiện tình trạng ra máu kinh ít.

Đặc biệt các bạn gái trẻ không được sử dụng thuốc lá và các chất kích thích (rượu bia, thuốc lá, cà phê). Cần ăn uống đủ bữa, đúng giờ, tránh tình trạng nhịn ăn, bỏ bữa. Hạn chế ăn thức ăn nhanh, thực phẩm chế biến sẵn, món ăn chứa nhiều gia vị cay nóng…

Bên cạnh chế độ ăn uống khoa học, thói quen sinh hoạt đối với trẻ nữ trong độ tuổi dậy thì cần phải lành mạnh, tránh căng thẳng. Nên thực hiện và duy trì một số thói quen để giúp kinh nguyệt ổn định hơn như ngủ đủ giấc, đảm bảo 7 – 8 giờ/ngày. Không thức quá khuya, trước khi đi ngủ nên tránh các thiết bị điện tử ảnh hưởng đến giấc ngủ.

Cuối cùng, cần phải chăm sóc vệ sinh "vùng kín" sạch sẽ, thông thoáng, đặc biệt không dùng bất kể loại thuốc nào, kể cả thuốc điều hòa kinh nguyệt nếu chưa được thăm khám hoặc không có chỉ định của bác sĩ.

N. Huyền