'Bát nháo' thị trường yến sào, bỏ tiền triệu mua rau câu

Chị Nguyễn Hải Nga (Đống Đa, Hà Nội) chia sẻ, sau khi cả gia đình nhiễm Covid-19, ai cũng đều lai rai các triệu chứng tai mũi họng. Chị Nga thấy bạn bè nhiều người mua tổ yến về tẩm bổ nên cũng muốn mua cho cả nhà dùng.
 
Tuy nhiên, khi tìm hiểu mua yến chị mới thấy rơi vào ma trận. Yến được rao bán giá từ 1 vài triệu đồng tới 5,6 triệu đồng/lạng. Chị Nga không biết mua như thế nào. Ví dụ yến thô, có nơi rao bán 1,5 triệu đồng/lạng, có nơi bán 2,7 triệu đồng/lạng. Yến tinh cũng tương tự từ hơn 2 triệu đồng.
 
Cũng tương tự, chị Lê Thị Hồng (Cầu Giấy, Hà Nội) chia sẻ chị mua yến về tẩm bổ cho mẹ bị ung thư. Trước tới giờ chị Hồng được biếu vài lần chứ chưa tự mua bao giờ. Khi tự tìm hiểu để mua mới thấy hoa mắt vì không biết loại nào chất lượng, đúng giá. Cuối cùng, chị chọn mua của một người bạn bán trên Facebook với hy vọng chỗ người quen thì sẽ mua được hàng chuẩn.

Theo BS Trương Hoàng Hưng – bác sĩ nhi khoa tại Hoa Kỳ, yến sào trong đông y được cho là có tác dụng điều trị lao, hen suyễn, bệnh dạ dày. Ngoài ra yến sào còn được cho là giúp tăng cường hệ miễn dịch, khỏe mạnh hơn trên giường, tăng tuần hoàn máu, tăng cường chuyển hóa cho cơ thể, đẹp da, bổ óc, chắc xương, hỗ trợ bệnh nhân tiểu đường.
 
Tuy nhiên, các lợi ích này còn mơ hồ và chưa có nhiều dữ liệu, các dữ liệu nghiên cứu cho thấy các tác dụng tích cực với sức khỏe nhưng dĩ nhiên không phải là thần dược.
 
BS Hưng cho biết bản thân anh cũng có người nhà nuôi yến. Yến sào được mệnh danh là vàng trắng vì sự đắt đỏ của nó, và cũng là thị trường béo bở của hàng đểu, hàng giả.
 
Một cân yến sào thô giá khoảng 18-20 triệu đồng, tổ yến thô có lẫn vào đó lông chim, cát bụi, phân chim, nên muốn ăn được phải làm sạch, lượm hết lông. Đây là công đoạn mất nhiều thời gian và cực kỳ nhàm chán, cần sự tỉ mỉ cao độ.

Tổ yến trước khi sử dụng phải rửa sạch, nhặt lông to xong rồi nhặt từng cái lông măng, phải dùng kính lúp và nhíp nhặt từng hạt cát, từng cái lông nhỏ li ti. Một người bình thường nhặt tối đa không tới 100 gram tổ yến trong một ngày.

Tổ yến sau khi làm sạch, nhặt lông thì hao hụt mất 20-25%, chi phí làm sạch mất gần 5 triệu. Nên một kg tổ yến tinh chế giá thành không thể nào dưới 30 triệu/kg.
 
Ngại nhặt lông, nhiều người cho yến vào nước tẩy vừa trắng phau phau vừa sạch hết lông măng, một ngày một người làm được mấy trăm gram thay vì có 70-80 gram, vừa giảm chi phí nhặt lông vừa không bị hao hụt nhiều tới 25% như phương pháp cổ điển.
 
Chưa kể, người bán còn xịt thêm nước đường cho nặng hoặc bột năng. Để tẩm màu cho yến sào trộn thêm  kẽm vào.  

'Bát nháo' thị trường yến sào, bỏ tiền triệu mua rau câu

Đặc biệt,  có người còn làm luôn tổ yến giả bằng sợi rau câu, trộn lẫn với tổ yến thật. Hoặc là yến chưng đóng chai, người tiêu dùng mua về tẩm bổ có thể ăn phải rau câu, nước nha đam. Vì vậy, với giá yến khoảng 2,5 triệu đồng thì người tiêu dùng khó nhận được yến thật mà yến đã được phù phép bơm rau câu. Vì vậy, thay vì nghĩ món siêu bổ dưỡng, vàng trắng là yến, BS Hưng khuyến cáo bạn nên biết mình ăn gì. Khi mua yến vài triệu bạn cũng cần tìm hiểu kỹ nơi bán và chắc chắn yến rẻ không bao giờ có chất lượng, đôi khi người mua đang ăn nước đường.
 
Chị Đặng Kim Oanh (trú tại Phan Thiết, Bình Thuận) là người có kinh nghiệm nuôi yến chia sẻ thị trường yến sào đang loạn. Nhu cầu mua yến từ sau dịch Covid-19 tăng lên nên giá tăng, hàng khan. Hiện tại nhu cầu giảm hơn nhưng giá vẫn mỗi nơi một loại.
Chị Oanh cho biết nên mua yến của người quen nuôi yến là tốt nhất. Khi chọn yến, người mua khó có thể nhận biết đâu là yến thật. Thực trạng yến được “bơm”rau câu, xịt đường khá phổ biến.
 
Không chỉ “bơm vá”cho nặng cân hoặc yến nhập khẩu từ Malaysia hoặc Indonesia. Yến nhập này rẻ hơn giá khoảng hơn 1 triệu đồng. Yến nhập không nở nhiều như yến Việt Nam, không ngon bằng. Nhận biết yến nhập hay yến “mông má”thì chỉ người có kinh nghiệm mới nhận biết ra được.
 
Vì vậy, chị Oanh khuyên người tiêu dùng hết sức thận trọng khi chọn yến sào trên thị trường.
 
Nhiều người nghĩ rằng mua tổ yến giá rẻ chắc chắn là đổ không tốt, nhưng mua tổ yến giá mắc vẫn chưa chắc là đồ thiệt, phải biết người biết hàng. Người nuôi yến ít bán yến tinh chế thì ít do giá thành cao, bán tổ yến thô là chính.
 
Khi người mua ăn tổ yến tẩm đường cũng không biết đâu vì nó tan, còn tổ yến rau câu người chưa ăn tổ yến thật sẽ không phân biệt được – BS Hưng nói.

Khánh Chi