Bán con đẻ, người mẹ sẽ đối diện hình phạt nào?

Ngày 2/11, Công an tỉnh Bình Dương cho biết vừa triệt phá đường dây mua bán trẻ sơ sinh đặc biệt lớn. Đường dây này hoạt động liên tỉnh tại TP.HCM, Bình Dương, Bình Phước, Kiên Giang... với ít nhất 31 trẻ sơ sinh đã bị mua bán trót lọt. Theo  đó, đã có 8 bị can đã bị khởi tố. Đáng sợ hơn, trong số những bị can này có cả các sản phụ bán cả con ruột của mình…

Câu hỏi được đặt ra hành vi mua bán trẻ em, đặc biệt bán cả con đẻ của mình sẽ chịu mức án như thế nào?

Làm rõ vấn đề này, Tiễn si, luật sư Đặng Văn Cường - Ủy viên ban chấp hành Hội bảo vệ quyền trẻ em Việt Nam cho biết: Hành vi mua bán trẻ em là hành vi nguy hiểm cho xã hội, vi phạm pháp luật hình sự, xâm phạm quyền trẻ em được pháp luật bảo vệ nên các đối tượng thực hiện hành vi mua bán trẻ em sẽ bị xử lý hình sự với chế tài nghiêm khắc.

Theo quy định của luật trẻ em và các văn bản pháp luật có liên quan thì trẻ em là người dưới 16 tuổi. Người dưới 16 tuổi là đối tượng được pháp luật bảo vệ đặc biệt, chỉ có cha mẹ, người giám hộ hoặc các cơ quan tổ chức có chức năng nhiệm vụ thẩm quyền mới được phép quản lý, chăm sóc, nuôi dưỡng trẻ em. Pháp luật nghiêm cấm mọi hành vi mua bán, đánh tráo, chiếm đoạt trẻ em trái pháp luật.

Nếu người cha, mẹ nào mà chuyển giao con mình cho người khác quản lý, nuôi dưỡng để được hưởng tiền, lợi ích vật chất, lợi ích phi vật chất mà không còn thực hiện trách nhiệm bảo vệ, chăm sóc, giáo dục trẻ em thì đó là hành vi vi phạm pháp luật, là hành vi mua bán người, người thực hiện hành vi này sẽ bị xử lý hình sự theo quy định tại Điều 151 Bộ luật Hình sự.

Pháp luật quy định hành vi mua bán người dưới 16 tuổi là một trong các hành vi sau đây: Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để giao, nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác; Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác; Tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người dưới 16 tuổi để thực hiện hành vi nêu trên.

“Các đối tượng thực hiện hành vi mua bán người có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp hoặc với 6 người dưới 16 tuổi trở lên... thì có thể phải chịu mức án tới 20 năm tù hoặc tù chung thân”, TS. LS Đặng Văn Cường thông tin

Cụ thể tội danh và hình phạt được bộ luật hình sự quy định như sau:

Điều 151. Tội mua bán người dưới 16 tuổi

1. Người nào thực hiện một trong các hành vi sau đây, thì bị phạt tù từ 07 năm đến 12 năm:

a) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để giao, nhận tiền, tài sản hoặc lợi ích vật chất khác trừ trường hợp vì mục đích nhân đạo;

b) Chuyển giao hoặc tiếp nhận người dưới 16 tuổi để bóc lột tình dục, cưỡng bức lao động, lấy bộ phận cơ thể hoặc vì mục đích vô nhân đạo khác;

c) Tuyển mộ, vận chuyển, chứa chấp người dưới 16 tuổi để thực hiện hành vi quy định tại điểm a hoặc điểm b khoản này.

2. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 12 năm đến 20 năm:

a) Lợi dụng chức vụ, quyền hạn;

b) Lợi dụng hoạt động cho nhận con nuôi để phạm tội;

c) Đối với từ 02 người đến 05 người;

d) Đối với người mà mình có trách nhiệm chăm sóc, nuôi dưỡng;

đ) Đưa nạn nhân ra khỏi biên giới của nước Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam;

e) Phạm tội 02 lần trở lên;

g) Vì động cơ đê hèn;

h) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân từ 11% đến 45%;

i) Gây thương tích hoặc gây tổn hại sức khỏe nạn nhân mà tỷ lệ tổn thương cơ thể 31% trở lên, trừ trường hợp quy định tại điểm d khoản 3 Điều này.

3. Phạm tội thuộc một trong các trường hợp sau đây, thì bị phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân:

a) Có tổ chức;

b) Có tính chất chuyên nghiệp;

c) Gây rối loạn tâm thần và hành vi của nạn nhân 46% trở lên;

d) Đã lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân;

đ) Làm nạn nhân chết hoặc tự sát;

e) Đối với 06 người trở lên;

g) Tái phạm nguy hiểm.

4. Người phạm tội còn có thể bị phạt tiền từ 50.000.000 đồng đến 200.000.000 đồng, cấm đảm nhiệm chức vụ, cấm hành nghề hoặc làm công việc nhất định từ 01 năm đến 05 năm, phạt quản chế từ 01 năm đến 05 năm hoặc tịch thu một phần hoặc toàn bộ tài sản.

Trong vụ việc nêu trên, cơ quan điều tra sẽ khởi tố vụ án hình sự, khởi tố bị can đối với các đối tượng vi phạm về hai tội danh là tội ''Mua bán người dưới 16 tuổi'' và tội ''Làm giả tài liệu con dấu của cơ quan, tổ chức'' để tiến hành điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.

Luật sư Đặng Văn Cường cho biết, trường hợp kết quả điều tra cho thấy có hành vi cấu kết chặt chẽ với nhau để thực hiện hành vi mua bán người hoặc hành vi mua bán người tạo ra thu nhập chính thì sẽ được xác định là tội phạm có tổ chức, có tính chất chuyên nghiệp, đây là tình tiết định khung tăng nặng trách nhiệm hình sự ở khung cao nhất của điều luật quy định.

“Ngoài ra với hành vi phạm tội đối với 06 người trở lên thì cũng là tình tiết để áp dụng mức hình phạt cao nhất đối với các đối tượng phạm tội là phạt tù từ 18 năm đến 20 năm hoặc tù chung thân.

Cơ quan điều tra sẽ làm rõ những đứa trẻ đã bị các đối tượng này bán đi đang sinh sống ở đâu, nếu trường hợp thực hiện hành vi mua bán người dưới 16 tuổi là để lấy bộ phận cơ thể hoặc khiến nạn nhân chết, tự sát thì đó là hành vi rất đáng lên án và cần phải xử lý bằng những chế tài nghiêm minh của pháp luật...

Với đối tượng thực hiện hành vi mua bán trẻ em, đồng thời bán cả con đẻ của mình thì đây là đối tượng rất táng tận lương tâm, coi thường dư luận, đối tượng này coi trẻ em như một món hàng nên sẽ phải chịu mức chế tài nghiêm khắc. Hành vi phạm tội với người mà người phạm tội có trách nhiệm nuôi dưỡng, chăm sóc, giáo dục thì đó là tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự”, TS. Đặng Văn Cường bày tỏ.

Bởi theo ông, hành vi mua bán người dưới 16 tuổi không chỉ xâm phạm đến quyền được sống, được bảo vệ, chăm sóc, giáo dục của trẻ em mà còn có nguy cơ xâm phạm đến tính mạng, sức khỏe, danh dự nhân phẩm của trẻ em.

Hành vi mua bán trẻ em (người dưới 16 tuổi) sẽ gây ra nhiều hệ lụy, tiêu cực cho xã hội, gây mất an ninh trật tự, an toàn xã hội nên các đối tượng thực hiện hành vi này sẽ phải chịu mức chế tài nghiêm khắc của pháp luật.

N. Huyền