Xuất nhập khẩu Việt Nam tự tin hướng tới mốc kỷ lục 700 tỷ USD cả năm 2022

10 tháng đầu năm, kim ngạch xuất nhập khẩu (XNK) hàng hóa đã chính thức vượt 600 tỷ USD, ước đạt 616,24 tỷ USD. Với tốc độ tăng trưởng XNK như hiện nay, việc tổng kim ngạch XNK đạt mức 700 tỷ USD vào cuối năm 2022 là hoàn toàn khả thi.

Xuất siêu - điểm sáng của nền kinh tế

Liên tục trong những tháng đầu năm, cán cân thương mại hàng hóa thâm hụt hoặc thặng dư rất thấp. Tuy nhiên, kể từ tháng 7/2022 trở lại đây, cán cân thương mại hàng hóa thặng dư ngày càng tăng. Nếu như 6 tháng đầu năm, cả nước xuất siêu 742 triệu USD thì sau 7 tháng, mức xuất siêu là 1,1 tỷ USD, 8 tháng xuất siêu 3,9 tỷ USD, 9 tháng xuất siêu 7,1 tỷ USD vào sau 10 tháng thì xuất siêu đạt 9,4 tỷ USD. 

Tính chung 10 tháng năm 2022, tổng kim ngạch XNK hàng hóa ước đạt 616,24 tỷ USD, tăng 14,1% so với cùng kỳ năm trước, trong đó XK đạt 312,82 tỷ USD, tăng 15,9%; nhập khẩu ước đạt 303,42 tỷ USD, tăng 12,2%. Cán cân thương mại hàng hóa tiếp tục duy trì xuất siêu góp phần tích cực cho cán cân thanh toán, ổn định tỷ giá và ổn định các chỉ số kinh tế vĩ mô khác của nền kinh tế.

Trong 10 tháng năm 2022, các sản phẩm điện tử, nhất là điện thoại di động, góp phần lớn nhất vào tổng giá trị kim ngạch XK của Việt Nam. 10 tháng năm 2022, nhóm hàng sản phẩm điện thoại các loại và linh kiện ước đạt 50,1 tỷ USD, tăng 7,6% so với cùng kỳ năm trước. Nhóm hàng điện tử, máy tính và linh kiện ước đạt 46,6 tỷ USD, tăng 14%. Việt Nam đang mở rộng chuỗi cung ứng, tham gia mạnh mẽ hơn vào chuỗi giá trị, thay vì chỉ lắp ráp điện thoại di động như trước đây.

Ngành dệt may, giày dép, vốn cần nhiều lao động, cũng đang có xu hướng khởi sắc. Trong những tháng đã qua của năm 2022, hoạt động sản xuất của các doanh nghiệp may mặc, giày dép Việt Nam tiếp tục tăng trưởng mạnh. Tổng giá trị kim ngạch XK dệt, may trong 10 tháng ước đạt 31,8 tỷ USD, tăng 21,9%. Nhóm hàng giày dép ước đạt 20 tỷ USD, tăng mạnh 40,9%. 

Ngoài ra, Việt Nam hiện đang là một trong những nước XK sản phẩm gỗ lớn nhất thế giới. Các doanh nghiệp gỗ của Việt Nam cũng đã nhận được một số lượng lớn đơn đặt hàng trong năm 2022. Tính đến hết tháng 10/2022, tổng giá trị kim ngạch XK gỗ và các sản phẩm gỗ ước đạt 13,5 tỷ USD, tăng 11,4% so với cùng kỳ năm trước.

Để có được kết quả tốt trong phục hồi kinh tế và XK, Tổng cục Thống kê cho rằng, có 2 nguyên nhân cơ bản đó là việc Việt Nam đã sớm kiểm soát được đại dịch COVID-19 và xác định đúng thời điểm để mở cửa nền kinh tế nên tranh thủ được thị trường thế giới khan hiếm về hàng hóa và tranh thủ cơ hội để đẩy mạnh XK.

Về tình hình XK dệt may những tháng cuối năm, ông Trương Văn Cẩm, Phó Chủ tịch kiêm Tổng thư ký Hiệp hội Dệt may Việt Nam (Vitas) cho rằng, để phấn đấu hoàn thành mục tiêu quý IV và cả năm 2022, ưu tiên lúc này là đảm bảo đa dạng các mặt hàng XK. Tuy nhiên, theo ông Cẩm, mục tiêu xuất khẩu 43 - 44 tỷ USD trong cả năm 2022 của ngành dệt may vẫn khả thi cán đích.

Thúc đẩy giao thương, tận dụng cơ hội từ các FTA để xuất khẩu

Ông Nguyễn Việt Phong, Vụ trưởng Vụ Thống kê Thương mại và dịch vụ, Tổng cục Thống kê nhận định, nền kinh tế Việt Nam có độ mở lớn, sản xuất phụ thuộc nhiều vào nguồn và giá nguyên, nhiên vật liệu nhập khẩu của thế giới, quy mô nền kinh tế khiêm tốn, sức chống chịu và khả năng cạnh tranh còn hạn chế. Do vậy, trong bối cảnh nền kinh tế phải đối mặt với nguy cơ lạm phát, tỷ giá đồng USD tăng cao, đồng thời lạm phát và suy thoái kinh tế đang diễn ra tại nhiều quốc gia trên thế giới sẽ gây ra nhiều tác động làm nhu cầu tiêu dùng toàn cầu suy giảm, gây bất lợi đến hoạt động XK hàng hóa của Việt Nam.

Tính đến hết tháng 10/2022, tổng kim ngạch XNK hàng hóa đã đạt 616,24 tỷ USD. Như vậy chỉ còn hơn 50 tỷ USD nữa là bằng số của cả năm 2021, đồng thời xuất siêu ghi nhận 9,4 tỷ USD, với 32 mặt hàng đạt kim ngạch XK trên 1 tỷ USD, tăng trưởng tập trung ở mặt hàng Việt Nam có thế mạnh và khai thác tốt các FTA. Một số mặt hàng tranh thủ được giá cao để đẩy mạnh XK phải kể đến như: hóa chất, sản phẩm chất dẻo, phân bón, thép… Các doanh nghiệp đang khai thác rất hiệu quả lợi thế từ các FTA để đẩy mạnh XK, thị trường truyền thống được khai thác triệt để và mở thêm các thị trường mới.

Ông Nguyễn Việt Phong cho rằng, XK tăng trưởng cao, xuất siêu ấn tượng nhưng chưa thật sự bền vững do còn thiếu sự cân đối về cơ cấu thị trường, cơ cấu hàng hoá XK và cơ cấu chủ thể xuất khẩu. Cụ thể, XK vẫn phụ thuộc vào khu vực FDI (chiếm 74,3%), tốc độ đa dạng hoá thị trường ở một số sản phẩm còn chậm nên chưa có khả năng đáp ứng các yêu cầu về tiêu chuẩn, chất lượng của các thị trường và các ưu đãi thuế quan từ các FTA đã ký kết. Ví dụ như mặt hàng rau quả, 10 tháng năm 2022, XK rau quả của Việt Nam chỉ đạt 2,8 tỷ USD, giảm 6,5% so với cùng kỳ. Dù XK rau quả sang nhiều thị trường như: Mỹ, Nhật Bản, EU… tăng mạnh, nhưng do thị trường Trung Quốc giảm mạnh nhập khẩu đã kéo kim ngạch XK toàn ngành rau quả đi xuống. “Từ nay đến cuối năm 2022, Việt Nam cần tiếp tục đẩy mạnh XK, tăng cường quản lý nhập khẩu phù hợp, bảo đảm cán cân thương mại hài hòa, bền vững; thúc đẩy XK chính ngạch gắn với tái cơ cấu ngành hàng và xây dựng thương hiệu. Với tốc độ tăng trưởng XNK như hiện nay, việc tổng kim ngạch XNK đạt mức 700 tỷ USD vào cuối năm 2022 là hoàn toàn khả thi. Đây sẽ là một kỷ lục mới, một dấu mốc mới trong hoạt động thương mại quốc tế của Việt Nam,” Tổng cục Thống kê dự báo.

Để hỗ trợ doanh nghiệp XK, Bộ Công Thương cho biết, Bộ đang triển khai mạnh mẽ các hoạt động hỗ trợ xúc tiến thương mại, kết nối cung cầu thông qua các kênh hệ thống Thương vụ, thương mại điện tử xuyên quốc gia, hỗ trợ thông tin thị trường tháo gỡ các rào cản để đa dạng hóa thị trường thúc đẩy XK. Bộ Công Thương cũng tiếp tục theo dõi sát tình hình XNK, trao đổi mua bán hàng hoá tại các cửa khẩu biên giới, thúc đẩy thương mại chính ngạch; tăng cường công tác thông tin, định hướng doanh nghiệp chuyển nhanh, chuyển mạnh hoạt động XK sang thị trường Trung Quốc sang hình thức chính ngạch bền vững.

Hiệp Lưu

ảnh: Thúc đẩy xuất khẩu chính ngạch gắn với tái cơ cấu ngành hàng và xây dựng thương hiệu.