Vi rút HPV gây bệnh sùi mào gà và nhiều bệnh khác có phòng ngừa được không?

Vi rút HPV gây sùi mào gà

Theo thông tin của Trung Tâm Kiểm Soát và Phòng Ngừa Dịch Bệnh (CDC) Hoa Kỳ, Siêu vi papilon ở người (Human papillomavirus, hay HPV) gây ra các bệnh lây qua tình dục phổ biến nhất tại Hoa Kỳ. Có thể ngăn ngừa một số ảnh hưởng sức khỏe do HPV gây ra bằng thuốc chủng ngừa.

HPV là gì?

HPV là bệnh lây qua đường tình dục (Sexually transmitted infection, hay STI) phổ biến nhất. HPV là loại siêu vi khác với HIV và HSV (bệnh mụn giộp). HPV rất phổ biến đến nỗi gần như tất cả đàn ông và phụ nữ có quan hệ tình dục đều bị bệnh này tại một số thời điểm nào đó trong đời.

Có nhiều loại HPV khác nhau. Một số loại có thể gây những vấn đề sức khỏe bao gồm mụn sinh dục và ung thư. Nhưng có những loại thuốc chủng ngừa có thể ngăn chặn các vấn đề sức khỏe mà mọi người lo ngại.

HPV lây lan như thế nào?

Một người có thể bị nhiễm HPV khi quan hệ tình dục qua miệng, âm đạo hoặc hậu môn với người bệnh. Bệnh thường lây lan trong quá trình quan hệ tình dục qua âm đạo hay hậu môn. HPV có thể bị lây lan khi người bệnh không có dấu hiệu hay triệu chứng gì.

Bất cứ ai có quan hệ tình dục đều có thể bị HPV, ngay cả khi quý vị chỉ ân ái với một người. Quý vị cũng có thể bị những triệu chứng nhiều năm sau khi quan hệ tình dục với người nhiễm bệnh nên rất khó để biết quý vị bị nhiễm bệnh lần đầu vào lúc nào.

HPV có gây ra những vấn đề sức khỏe không?

Trong phần lớn trường hợp, HPV sẽ tự khỏi và không gây ra bất cứ vấn đề sức khỏe nào. Khi HPV không khỏi thì nó có thể gây những vấn đề sức khỏe như mụn rộp và ung thư.

Mụn rộp thường trong giống như cục u nhỏ hay một nhóm cục u ở vùng sinh dục. Những cục u này có thể nhỏ hay lớn, nhô lên hay dẹt, hoặc có hình dạng như bông cải. Người chăm sóc sức khỏe thông thường có thể chẩn đoán mụn rộp bằng cách khám vùng sinh dục.

HPV có gây ung thư không?

HPV có thể gây bệnh ung thư cổ tử cung và những loại ung thư khác bao gồm ung thư âm hộ, âm đạo, dương vật, hay hậu môn. HPV cũng có thể gây ung thư ở phía sau họng, bao gồm dưới lưỡi và amidan (gọi là ung thư miệng họng).

Bệnh ung thư thường xảy ra hàng năm, kể cả hàng chục năm, sau khi bị HPV. Các loại HPV có thể gây mụn rộp không giống như loại HPV có thể gây ung thư.

Không có cách nào để biết người nhiễm HPV nào sẽ bị ung thư hoặc những vấn đề sức khỏe khác. Người có hệ miễn dịch yếu có thể ít có khả năng khỏi bệnh HPV và có thể bị những vấn đề sức khỏe, bao gồm những người bị HIV/AIDS.

Làm thế nào tránh được HPV và những vấn đề sức khỏe mà bệnh này gây ra?

Quý vị có thể thực hiện một số điều để giảm nguy cơ bị nhiễm HPV.
Ði chích ngừa. Thuốc ngừa HPV rất an toàn và hữu hiệu. Thuốc ngừa có thể bảo vệ đàn ông và phụ nữ khỏi bệnh (bao gồm ung thư) do HPV gây ra khi chích cho những nhóm tuổi đề nghị (xin xem "Ai nên chích ngừa?" dưới đây). Thuốc chủng ngừa HPV được chích làm ba lần trong sáu tháng; điều quan trọng là phải chích cả ba mũi.

Khám dò tìm ung thư cổ tử cung. Khám dò tìm thường lệ đối với phụ nữ từ 21 đến 65 tuổi có thể ngăn ngừa ung thư cổ tử cung.

Quan hệ tình dục an toàn như:

•Dùng bao cao su đúng cách mỗi khi quý vị quan hệ tình dục. Ðiều này có thể giảm nguy cơ bị HPV. Nhưng HPV có thể lây nhiễm ở những chỗ không được bao cao su phủ lên do đó bao cao su không thể bảo vệ hoàn toàn khỏi HPV.

•Chỉ nên có quan hệ tương giao song phương-nghĩa là chỉ quan hệ tình dục với người chỉ quan hệ tình dục với quý vị.

Ai nên chích ngừa?

Mọi bé trai và bé gái từ 11 hay 12 tuổi đều nên chích ngừa.

Cần phải chích ngừa bù thêm đối với đàn ông đến 21 tuổi và phụ nữ đến 26 tuổi, nếu họ chưa chích ngừa khi còn nhỏ.

Cũng cần chích ngừa cho người đồng tính nam và lưỡng tính (hoặc bất cứ đàn ông nào có quan hệ tình dục với đàn ông) cho đến 26 tuổi. Cũng cần nên chích ngừa cho đàn ông và phụ nữ bị suy yếu miễn dịch (bao gồm người bị HIV/AIDS) cho đến 26 tuổi, nếu họ chưa được chích ngừa đầy đủ khi còn nhỏ.

Làm sao biết mình có bị HPV hay không?

Không có thử nghiệm nào để biết "tình trạng HPV" của người. Ngoài ra, không có thử nghiệm HPV nào được chấp thuận để tìm HPV ở miệng và họng.

Có thể sử dụng các xét nghiệm HPV để dò tìm ung thư cổ tử cung. Những thử nghiệm này được đề nghị chỉ để khám thăm dò ở phụ nữ từ 30 tuổi trở lên. Thử nghiệm này không được đề nghị để khám thăm dò cho đàn ông, hay phụ nữ dưới 30 tuổi.

Phần lớn những người bị HPV không biết họ bị bệnh này và chưa có những triệu chứng hay vấn đề sức khỏe nào từ đó. Một số người biết họ nhiễm HPV khi bị mụn sinh dục. Phụ nữ có thể biết được mình bị nhiễm HPV khi có kết quá thử Pap bất thường (trong quá trình khám thăm dò ung thư cổ tử cung). Những người khác chỉ thấy sau khi họ bị những vấn đề nghiêm trọng hơn từ HPV, như ung thư.

HPV phổ biến và những vấn đề do HPV gây ra phổ biến như thế nào?
HPV (siêu vi): Có khoảng 79 triệu người Mỹ hiện đang bị nhiễm HPV. Khoảng 14 triệu người mới bị nhiễm mỗi năm. HPV phổ biến đến nỗi phần lớn đàn ông và phụ nữ có quan hệ tình dục sẽ bị ít nhất một loại HPV ở một vài thời điểm trong đời.

Những vấn đề sức khỏe có liên quan đến HPV gồm mụn sinh dục và ung thư cổ tử cung.

Mụn sinh dục: Mỗi năm có khoảng 360,000 người tại Hoa Kỳ bị mụn sinh dục.

Ung thư cổ tử cung: Có hơn 10,000 phụ nữ ở Hoa Kỳ bị ung thư cổ tử cung mỗi năm.

Có những loại bệnh trạng và ung thư khác do HPV gây ra ở những người sống tại Hoa Kỳ.

Hàng năm, có khoảng 21,000 người bị ung thư liên quan đến HPV có thể ngăn ngừa bằng cách chích ngừa HPV.

HPV có ảnh hưởng đến thai nhi không?

Nếu có thai và bị nhiễm HPV thì quý vị có thể bị mụn sinh dục hay những thay đổi tế bào bất thường trong tử cung. Có thể tìm thấy thay đổi tế bào bất thường khi khám thăm dò ung thư cổ tử cung thường lệ. Quý vị nên khám thăm dò ung thư cổ tử cung thường lệ ngay cả khi quý vị có thai.