Từ thương vụ ĐH Hoa Sen, thấy gì về cuộc chơi giáo dục tư thục ngàn tỷ?
Doanh nghiệp “thâu tóm” trường học
Với việc nắm quyền chi phối tại Đại học Hoa Sen và có trong tay gần 40 cơ sở giáo dục tại 15 tỉnh thành, Nguyễn Hoàng Group (NHG) đang trên đường khẳng định vị thế trong ngành giáo dục tư thục trong nước.
Trong 3 năm trở lại đây, NHG được biết đến nhiều hơn trong ngành giáo dục tư thục khi doanh nghiệp này bung tiền mua lại hàng loạt trường đại học như Đại học Quốc tế Hồng Bàng, Đại học Gia Định, Đại học Bà Rịa – Vũng Tàu. Ngoài ra, NHG còn đang nắm trong tay hệ thống trường quốc tế tại TP.HCM và nhiều tỉnh thành khác.
Tham gia cuộc đua “thâu tóm” trường học còn có Tập đoàn Thành Thành Công (TTC Group). Hiện doanh nghiệp này đang sở hữu Trường Đại học Yersin Đà Lạt và Trường Cao đẳng Công nghệ và Quản Trị Sonadezi ở Đồng Nai. Ngoài ra, doanh nghiệp của “đại gia” Đặng Văn Thành còn vận hành hệ thống 15 trường từ bậc mầm non đến THPT ở TP.HCM, Bình Dương, Đồng Nai, Lâm Đồng và Bến Tre.
![]() |
Nhiều doanh nghiệp đang tấn công vào lĩnh vực giáo dục tư thục. |
Trước đó, năm 2012, Công ty cổ phần Phát triển Hùng Hậu (Hùng Hậu Holdings) cũng đã chi 75 tỷ đồng đầu tư vào Đại học Văn Hiến. Trong đó 40 tỷ đồng là phần thoái vốn cho các tổ chức góp vốn trước đó và 35 tỷ đồng ghi nhận sự đóng góp của cán bộ nhân viên nhà trường.
Ngoài Đại học Văn Hiến, Hùng Hậu Holdings còn đang sở hữu Trường Cao đẳng Vạn Xuân, Trường Trung cấp Vạn Tường, Trường Trung cấp Âu Lạc – Huế, Trường Trung cấp Vạn Hạnh.
Năm 2014, Công ty cổ phần Đầu tư phát triển giáo dục Hutech gây chú ý khi bỏ ra hơn 100 tỷ đồng mua lại Trường Đại học Kinh tế - Tài chính TP.HCM. Trước đó, công ty này đã sở hữu Trường Đại học Công nghệ TP.HCM.
Cuộc chơi này càng trở nên sôi động khi có sự tham gia của hàng loạt cái tên như: Công ty cổ phần Tập đoàn Capella và Công ty cổ phần Đầu tư Việt Nam – Oman sở hữu phần lớn cổ phần tại Đại học Văn Lang; Tập đoàn Vingroup với hệ thống trường Vinschool, trường Đại học Vinuni…
Cuộc chơi của những đại gia ngàn tỷ
Quay lại thương vụ “thâu tóm” Đại học Hoa Sen của NHG. Trước thềm Đại hội đồng cổ đông bất thường của trường này diễn ra vào ngày 30/10, đã có thông tin nhiều cổ đông nhà trường tiếp xúc với NHG để chào bán cổ phần.
Theo ông Nguyễn Đăng Hưng, Cố vấn cấp cao Đại học Duy Tân đồng thời là cổ đông của Đại học Hoa Sen, với cơ sở vật chất hiện đại, sinh viên theo học đông và đang trên đà phát triển, Đại học Hoa Sen đang được định giá gần 2.000 tỷ đồng.
Mặc dù đại diện NHG không tiết lộ con số cụ thể đang sở hữu tại Đại học Hoa Sen nhưng để nắm quyền chi phối, NHG phải nắm giữ không dưới 51% cổ phần tại trường này. Như vậy, số tiền NHG bỏ ra không dưới 1.000 tỷ đồng. Qua thương vụ này cho thấy, để sở hữu trường đại học tư thục trong nước hiện nay, các doanh nghiệp phải bỏ ra hàng trăm đến hàng ngàn tỷ đồng.
Nói về điều kiện đầu tư và hoạt động trong lĩnh vực giáo dục, hiệu trưởng một trường cao đẳng nghề tại TP.HCM cho hay, Nghị định 46 của Thủ tướng Chính phủ quy định tổ chức, cá nhân muốn thành lập trường đại học tư thục phải có đề án phù hợp với quy hoạch trường đại học được duyệt. Ngoài ra, mức đầu tư tối thiểu đối với trường đại học tư thục phải là 1.000 tỷ đồng, chưa bao gồm giá trị xây dựng trường.
Với điều kiện khắt khe như trên, vị hiệu trưởng này cho rằng, việc chuyển nhượng trường đại học tư thục là xu thế tất yếu bởi thủ tục đơn giản hơn nhiều so với việc thành lập trường mới. Chưa kể, việc doanh nghiệp tự bỏ tiền đầu tư sẽ giúp các trường hướng phát triển mới, chuyên nghiệp hơn.
Phân tích dưới góc độ xã hội hoá giáo dục đại học, GS.TS Phạm Duy Nghĩa, Trưởng Khoa Luật kinh tế - Trường Đại học Kinh tế TP.HCM cho biết, quan tâm hàng đầu của xã hội về giáo dục đại học những năm qua không những là mô hình tổ chức, chất lượng giáo dục mà còn có cả những biến tướng của xã hội hoá giáo dục đại học.
Theo GS.TS Phạm Duy Nghĩa, hiện không ít trường đại học hoạt động theo kiểu công ty cổ phần, đặt lợi nhuận lên hàng đầu nhưng không chịu trách nhiệm xã hội về nhân lực trường đào tạo. Do đó, cần có những chính sách, cơ chế để hướng đến xã hội hoá giáo dục phi lợi nhuận, để xã hội hoá giáo dục hoạt động theo đúng mục đích hướng tới.