Tự chủ tài chính y tế cơ hội phát triển hay tự chết

Ảnh minh hoạ

Theo lộ trình, đến năm 2018 các bệnh viện hầu như tự chủ hoàn toàn. Đứng trước thách thức này, các bệnh viện đều lo lắng khi nguồn ngân sách nhà nước cấp không còn. Thực tế, nguồn thu khi tự chủ của các bệnh viện công lập đó là chi phí khám chữa bệnh do bảo hiểm y tế chi trả và khám chữa bệnh dịch vụ. Nếu thực hiện không tốt, bệnh viện không giữ chân được bệnh nhân tới khám chữa bệnh thì chỉ còn cách đóng cửa và sự cạnh tranh giữa các bệnh viện công lập và bệnh viện tự nhiên sẽ trở nên khốc liệt để một tồn tại, hai là đóng cửa.

Nghị định 16/2015/NĐ-CP (thay thế Nghị định 43) quy định cơ chế tự chủ của đơn vị sự nghiệp công lập có hiệu lực kể từ 6-4-2015 cũng chỉ rõ mục tiêu hướng tới là các đơn vị tự đảm bảo kinh phí hoạt động càng nhiều thì mức độ tự chủ càng cao.

Thực tế, với việc Bộ Y tế liên tục điều chỉnh viện phí tăng lên và tiến tới thu đúng, thu đủ, việc các bệnh viện công phải tự chủ tài chính là tất nhiên. Thế nhưng, hiện vẫn còn phần lớn các bệnh viện yếu kém về cơ sở vật chất, chuyên môn, chưa thu hút được người bệnh nên khả năng tự chủ gặp rất nhiều khó khăn. Theo lãnh đạo một bệnh viện huyện Sơn La thì bệnh viện rất khó tạo được nguồn thu! “Bảo hiểm y tế đã liên thông thì bệnh nhân cứ chọn bệnh viện tốt mà vào. Đương nhiên, các bệnh viện yếu kém thì càng yếu kém.

Theo PGS Lê Thanh Hải, Giám đốc Bệnh viện Nhi Trung ương trước sau gì các bệnh viện thuộc khối công lập phải tiến tới tự chủ chứ không thể bú mãi “bầu sữa” của Nhà nước mãi được.

Tuy nhiên, theo ông Hải việc tự chủ sẽ gây nhiều khó khăn cho bệnh viện khi các bệnh viện sẽ phải tự chủ ở con người, trang thiết bị máy móc, hạ tầng cơ sở, các dự án đầu tư và quan trọng nhất là phải có đơn vị BHXH ký hợp đồng với Bệnh viện mới có thể tồn tại được.

Bệnh viện Nhi Trung ương là cơ sở cao nhất về chuyên khoa Nhi áp dụng các thiết bị khám chữa bệnh tiên tiến, chi phí lớn nên không được BHXH thanh toán chi phí do các dịch vụ nằm ngoài danh mục dịch vụ được BHXH chi trả. Đây là khó khăn lớn nhất của bệnh viện.

Muốn cứu được bệnh nhân bệnh nặng, bệnh nhân khó cần đầu tư kỹ thuật lớn, nhân lực chất lượng cao mà BHXH không chi trả 100% thì rất khó khăn cho phía bệnh viện khi làm tự chủ. Đối với những bệnh thông thường, nhẹ, dần dần bệnh nhân sẽ không dồn về các bệnh viện trung ương nữa mà sẽ chữa trị tại các bệnh viện tuyến dưới.

Trên lộ trình tiến tới tự chủ, , Bệnh viện Nhi Trung ương đang chuẩn bị đào tạo nguồn nhân lực Bác sỹ và Điều dưỡng chất lượng cao, cử đi nước ngoài đào tạo nâng cao kỹ thuật, nghiệp vụ hỗ trợ chuyên nghiệp. Đồng thời, xây dựng cơ sở hạ tầng, trang bị máy móc đáp ứng với nhu cầu khám chữa bệnh của người dân. Đối với những trường hợp khác, bệnh viện sẽ xin cơ chế áp dụng. Chẳng hạn như những hộ gia đình bệnh nhân có khả năng chi trả, nhẽ ra họ sẽ đi Singapore, Nhật, Thái Lan, sang nước ngoài đến khám chữa bệnh… chữa trị thì cho phép Bệnh viện Nhi Trung ương có cơ chế xây dựng cơ sở hạ tầng tốt, trang bị máy móc thiết bị công nghệ cao để thu hút đối tượng này chữa bệnh tại Bệnh viện Nhi Trung ương thay vì đi nước ngoài. Nếu không cho phát triển dịch vụ chất lượng cao thì cũng rất khó khăn cho bệnh viện.

PGS-TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý khám chữa bệnh – Bộ Y tế cho rằng hiện giá dịch vụ y tế được điều chỉnh tăng, tiến tới tính đủ, nên bệnh viện công sẽ không được ngân sách Nhà nước cấp kinh phí mà sẽ phải hoạt động bằng nguồn thu từ bệnh nhân. Do vậy, Bệnh viện muốn tồn tại và phát triển được thì phải nâng cao chất lượng dịch vụ y tế; nếu không, người bệnh quay lưng lại với mình hoặc cơ quan BHXH sẽ không ký hợp đồng, coi như bệnh viện tự chết!