Trẻ em miền núi suy dinh dưỡng do thiếu thức ăn

Trong những năm qua, vấn đề giảm tỷ lệ trẻ em suy dinh dưỡng (SDD) ở các tỉnh có đông đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi luôn được các cấp, các ngành và địa phương quan tâm, tuy nhiên, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị SDD, đặc biệt là suy dinh dưỡng thể thấp còi vẫn cao.

Ảnh minh hoạ

Anh Tả Sín Củi, dân tộc Nùng, huyện Mường Khương, tỉnh Lao Cai đang tất tả bế con từ thôn Lủng Phạc đến Trạm Y tế xã khám bệnh. Con trai anh đã gần 2 tuổi nhưng cân nặng chỉ gần 8 kg và cao 71 cm; SDD mức độ 1. Nhìn con ho và quấy khóc, nét mặt anh Củi rất lo lắng. Anh chia sẻ: “Từ khi cai sữa, vợ tôi tập cho cháu ăn cơm, nhưng cháu lười ăn, lại hay bị ốm. Nhà neo người, nên khi đi làm nương tôi phải cõng cháu theo. Còn vợ tôi phải chăm sóc cháu thứ hai mới sinh được 3 tháng tuổi. Nhà nghèo, thỉnh thoảng tôi ra suối bắt được ít tôm, cá, thì gia đình có chút thức ăn tươi”.

Theo các chuyên gia, trường hợp như con anh Củi không phải là hiếm nhất là ở các vùng dân tộc miền núi như Tây Bắc và Tây Nguyên.

Theo PGS.TS Lê Danh Tuyên, Viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, khẩu phần ăn thiếu cả về số lượng và mất cân đối về chất lượng, bệnh tật và các yếu tố về chăm sóc nghèo đói là nguyên nhân của suy dinh dưỡng trẻ em ở nước ta.

Năm 2015, ước tính hộ nghèo trong cả nước còn dưới 5% (5,97% năm 2014) theo chuẩn nghèo giai đoạn 2011 - 2015. Mặc dù tỷ lệ nghèo đã giảm nhanh ở các huyện nghèo, các xã đặc biệt khó khăn, vùng đồng bào dân tộc, nhưng nhiều nơi tỷ lệ nghèo vẫn còn trên 50%, cá biệt còn trên 60 - 70%. Số hộ nghèo là người dân tộc thiểu số chiếm gần 50% tổng số hộ nghèo trong cả nước, thu nhập bình quân của hộ dân tộc thiểu số chỉ bằng 1/6 mức thu nhập bình quân của cả nước.

PGS.TS Lê Danh Tuyên cho biết, sự chênh lệch giàu - nghèo giữa các vùng, nhóm dân cư chưa được thu hẹp, nhất là khu vực miền núi phía Bắc và Tây Nguyên là nguyên nhân của tình trạng chênh lệch về suy dinh dưỡng.

Theo số liệu năm 2015, tỷ lệ trẻ em dưới 5 tuổi bị suy dinh dưỡng thấp còi là 24,6%, thể nhẹ cân là 14,1%. Tỷ lệ suy dinh dưỡng vẫn tập trung cao ở những nơi khó khăn như Tây Nguyên, Trung du và miền núi phía Bắc với tỷ lệ suy dinh dưỡng thấp còi tương ứng là 34,2% và 30,3%, nhẹ cân là 21,6% và 19,5%.

PGS.TS Lê Thị Bạch Mai – Phó viện trưởng Viện Dinh dưỡng Quốc gia cho rằng để nâng cao tình trạng dinh dưỡng cho người Việt, cần sự chung tay của người dân và các cấp chính quyền, các bộ, ngành. Đặc biệt cần phối hợp chặt chẽ với ngành nông nghiệp để hướng dẫn người dân về k‎ỹ thuật canh tác phù hợp, phát triển Vườn- Ao - Chuồng (VAC) gia đình nhằm đưa giống mới, kỹ thuật trồng trọt chăn nuôi, chuyển đổi mô hình canh tác truyền thống phù hợp, nhất là thích ứng với tình hình biến đổi khí hậu, bảo quản và chế biến sản phẩm sau thu hoạch, tạo nguồn thực phẩm an toàn, giàu dinh dưỡng, cải thiện chất lượng bữa ăn.

Trong khi đó, hiện nay việc thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia về cải thiện tình trạng dinh dưỡng trẻ em ở vùng cao đang gặp không ít khó khăn, thách thức, đó là: Thiếu cán bộ y tế chuyên khoa sản - nhi tuyến huyện; thiếu trang - thiết bị, dụng cụ cho chăm sóc bà mẹ, trẻ sơ sinh; tỷ lệ hộ nghèo còn cao so trung bình của cả nước. Vẫn còn những tập quán lạc hậu ảnh hưởng đến chăm sóc sức khỏe bà mẹ, trẻ em và vệ sinh môi trường, như tỷ lệ sinh đẻ tại nhà cao, không nuôi con bằng sữa mẹ hoàn toàn trong 6 tháng đầu; chưa cho trẻ ăn bổ sung đúng cách; cho trẻ ăn cơm nhá, cơm hạt từ 3 - 4 tháng tuổi…

Khánh Ngọc