"Tôi chưa từng thấy ai bị phạt vì hút thuốc lá nơi công cộng"

Với những quy định mới trong Luật PCTHTL có hiệu lực vào ngày 1/5 tới thì người dân quan tâm nhiều tới mức xử phạt vi phạm hành chính như thế nào và ai sẽ là người xử phạt, có thực hiện được nghiêm túc và triệt để không hay lại để tình trạng “Luật trên trời” như một số Luật trước đó.

Cứ đánh vào kinh tế thì Luật sẽ có hiệu quả?

Từng là người chục năm nghiện thuốc lá, anh Nguyễn Quang Trường, kỹ thuật viên của một cơ quan truyền thông trên đường Lê Đức Thọ, Mỹ Đình, Hà Nội cho biết: “tôi nghiện thuốc lá hơn chục năm nay, đã nghe nói nhiều đến tác hại của thuốc lá và cũng biết qua về một số quy định của Luật nhưng vẫn không bỏ được. Nói là xử phạt vi phạm nhưng thực tế thì chưa thấy công bố người bị xử phạt và số tiền thu được từ việc xử lý vi phạm hành chính bao giờ”.

Anh nửa đùa nửa thật: Có thể vì thế mà không có áp lực để bỏ thuốc! Còn thực tế cứ Luật gì mà đánh vào kinh tế thì trước sau cũng sẽ giảm được người vi phạm. Tuy nhiên phải thực hiện đồng bộ và nghiêm túc thì mới mong có hiệu quả.

Luật cấm cứ cấm, người hút cứ hút!

Dù chưa biết tới Luật PCTHTL nhưng nghe nói đến số tiền xử phạt người vi phạm hút thuốc lá dự kiến là từ 200-500 nghìn đồng, bác Minh, lái xe ôm trên đường Láng bất ngờ và không tin vào quy định này. “Phạt người hút thuốc nhiều thế cơ à? Những người làm nghề này thì hút thuốc không chỉ vì nghiện mà còn cho đỡ buồn những lúc vắng khách. Quy định phạt nhiều thế thì làm cả ngày không đủ tiền phạt”.

Khi biết Luật này chính thức có hiệu lực từ ngày 1/5 tới bác Minh băn khoăn: Không biết có bị xử phạt ngay không. Phạt nhiều thế thì cũng đến phải bỏ thuốc dần chứ làm cả ngày để nộp phạt thì lấy gì mà ăn.

Không phải là người nghiện thuốc lá, cô Nguyễn Thị Hoa ở Bắc Giang chăm chồng tại viện Nhiệt Đới Trung ương cho biết: Quê tôi hút thuốc lá nhiều lắm, chẳng biết gì về Luật mới Luật cũ đâu nhưng cứ phạt mạnh vào kinh tế thì người dân sẽ bỏ được. Không có tiền mua, không có tiền nộp phạt thì chắc sẽ phải cai thuốc.

Tuy nhiên, cô không khỏi hoài nghi: “Quan trọng là Nhà nước có cấm được không, có bắt được mà xử phạt không thôi”.

Ai phạt? Phạt ai? Có phạt được không?

Nói về những nội dung mới trong quy định của Luật PCTHTL, cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong khuôn viên trường học, bệnh viện, trên tàu bay, ô tô… bạn Huy sinh viên trường Học viện thanh thiếu niên Việt Nam cho biết: Trường em có nhiều sinh viên hút thuốc, thầy giáo cũng hút không ít. Nếu quy định cấm hút thì phải có người đứng ra phạt. Mà người có thẩm quyền phạt cũng hút thuốc thì lấy ai để phạt và phạt được ai? Việc xử phạt e là khó thực hiện được.

Cứ xử phạt được người này mà  không xử phạt người kia thì không được. Luật là phải công bằng và nghiêm khắc. Cùng lúc, cùng địa điểm nhiều người hút thì có xử phạt được không? Ai sẽ là người giám sát việc vi phạm đó? Cơ quan nào sẽ đứng ra xử phạt? Việc xử phạt được thực hiện như thế nào? Làm thế nào để biết người sử dụng và cung cấp thuốc là chưa đủ 18 tuổi để xử phạt...? Cô Mai Trang công tác trong ngành giáo dục đặt ra một loạt câu hỏi về Luật PCTHTL mới này.

Người dân còn hoài nghi về Luật PCTHTL sắp có hiệu lực tới đây vì đây không phải là lần đầu tiên có quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng .

Cùng một vi phạm nhưng có nhiều cơ quan có thẩm quyền để xử phạt thì việc xử phạt sẽ thực hiện ra sao? Những địa điểm buôn bán lẻ thuốc lá, nơi hàng quán vỉa hè… hàng loạt câu hỏi và sự hồ nghi được người dân đặt ra xung quanh những quy định về Luật mới này. Dù đã có những quy định chế tài cụ thể nhưng những người không hút thuốc lá vẫn cảm thấy hồ nghi về hiệu quả của việc thực thi bởi vì đây không phải là lần đầu tiên Việt Nam ban hành quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng.

Trước đó, theo Quyết định 1315/QĐ-TTg năm 2010 của Thủ Tướng cũng có quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng, Nghị quyết số 12/2000/NQ-CP ngày 14/8/2000 của Chính phủ về Chính sách quốc gia phòng chống tác hại của thuốc lá trong giai đoạn 2000-2010. Tiếp đó, Thủ tướng Chính phủ cũng đã ban hành Chỉ thị số 12/2007/CT-TTg ngày 10/5/2007 về việc tăng cường các hoạt động phòng, chống tác hại của thuốc lá...

Dù đã có quy định rõ ràng như vậy nhưng hành vi hút thuốc lá nơi công cộng vẫn tràn lan, không kiểm soát nổi. Đến nay, vẫn chưa có một thống kê cụ thể nào tại Việt Nam về lượng người bị phạt do vi phạm quy định cấm hút thuốc lá nơi công cộng. Phải chăng chế tài xử phạt này chưa đủ mạnh, chưa đủ sức răn đe hoặc Luật đề ra nhưng việc thực hiện chưa thật quyết liệt và đồng bộ? Chúng ta hi vọng vào sự thay da đổi thịt của Luật PCTHTL tới đây sẽ đạt hiệu quả như mong muốn.