Thực hư điều trị thành công cho bệnh nhi 15 tuổi lên cơn dại sau khi bị chó cắn?

Đây là khẳng định của PGS. TS Đỗ Duy Cường, Giám đốc Trung tâm Bệnh nhiệt đới - BV Bạch Mai - trước thông tin Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau vừa điều trị thành công cho nữ bệnh nhân 15 tuổi lên cơn dại sau khi bị chó cắn.

Sự việc được đăng tải trên một số tờ báo cho biết, ngày 23/8, bác sĩ Trương Minh Kiển, Phó giám đốc Bệnh viện Sản - Nhi Cà Mau, cho biết sau hơn 20 ngày điều trị, bệnh nhân bị bệnh dại đã qua cơn nguy kịch.

Bệnh nhân H.T.N (15 tuổi, ngụ xã Tân Ân Tây, H.Ngọc Hiển, Cà Mau) đến nhà người quen thì bị chó cắn vào bắp chân, cổ tay, chảy nhiều máu dẫn đến ngất xỉu.

Ngay sau đó, bệnh nhân được đưa đến Bệnh viện đa khoa Năm Căn cấp cứu rồi chuyển đến Bệnh viện đa khoa Cà Mau điều trị. Sau khi điều trị 1 ngày, bệnh nhân xuất viện và được hướng dẫn đi tiêm phòng bệnh dại.

Ngày 11/7, bệnh nhân H.T.N đến Trung tâm Y tế H.Năm Căn tiêm phòng bệnh dại và đã tiêm được 4 mũi vắc xin.

Nhưng đến ngày 2/8, bệnh nhân có các biểu hiện bất thường, sợ ánh sáng, sợ nước, sủa và cắn người xung quanh và được gia đình đưa đến bệnh viện điều trị.

Tại Bệnh viện Sản - Nhi, qua chẩn đoán ghi nhận đây là ca bệnh dại lâm sàng và được các bác sĩ theo dõi, điều trị.

"Khi nhập viện, bệnh nhân lên cơn dại điển hình. Chúng tôi quay hình khi bệnh nhân lên cơn dại gửi lên Viện Pasteur TP.HCM, Bệnh viện Bệnh Nhiệt đới, cả 2 đơn vị này đều chẩn đoán là bệnh dại lâm sàng. Đồng thời, đề nghị không chuyển tuyến vì tỷ lệ tử vong cao, cũng không lấy mẫu xét nghiệm vì đã qua giai đoạn để xét nghiệm nên chỉ chẩn đoán dựa vào cơn dại bệnh viện tiến hành điều trị theo phác đồ bệnh dại lâm sàng", bác sĩ Kiển thông tin.

Cũng theo bác sĩ Kiển, việc điều trị ổn định cho bệnh nhân bị bệnh dại khởi phát như bệnh nhân H.T.N là trường hợp hy hữu.

Không tin vào tình huống này, bày tỏ quan điểm với phóng viên Infonet, PGS. TS. Đỗ Duy Cường cho rằng, đây là một ca bệnh vẫn được giới chuyên môn gọi là “dại tưởng tượng” hoặc “giả dại” vì bệnh dại từ xưa đến nay khi đã lên cơn thì không có thuốc chữa (100% tử vong). Tổ chức Y tế thế giới cũng khẳng định điều này.

Hình ảnh cắt từ clip phản ánh bệnh nhi 15 tuổi có những biểu hiện bệnh dại như sủa tiếng chó

Căn cứ thông tin được Bệnh viện đưa ra, được đăng tải trên báo chí, PGS. TS Duy Cường cho biết, bệnh nhân này đã được tiêm 4 mũi vắc xin ngay sau khi bị chó cắn. Như vậy là khá an toàn có thể bảo vệ được bệnh nhân khỏi bị dại.

“Cháu tiêm được 4 mũi rồi tức là ngày thứ 14 rồi mới có biểu hiện của dại thì theo lý thuyết lúc đó con chó (nhà người quen hàng xóm) chắc chắn phải chết vì dại rồi. Nếu ngày đó mà chó còn sống thì chó dại sao được? Mà chó nếu còn sống (tức không bị dại) thì người sao lại bị dại lên cơn?”, PGS. TS Duy Cường nêu vấn đề.

Ông nhấn mạnh cần phải hỏi xem tình trạng của con chó hiện nay ra sao? Ngoài ra cũng cần phải đặt ra chất lượng của vắc xin: Tiêm vắc xin loại nào, có tiêm huyết thanh kháng dại hay không, sau tiêm có tác dụng phụ gì không? Quá trình theo dõi và xử lý tác dụng phụ sau tiêm ra sao?

Đáng lưu ý, theo lời lãnh đạo Bệnh viện sản Nhi Cà Mau, thì bệnh viện này cũng quay hình khi bệnh nhân lên cơn dại (có chi tiết cắn người xung quanh) gửi lên Viện Pasteur TP.HCM, Bệnh viện Nhiệt đới. Hai đơn vị này đều chẩn đoán bệnh nhân mắc bệnh dại lâm sàng.

PGS. TS Đỗ Duy Cường cho biết chính chi tiết “cắn người xung quanh” là triệu chứng không thể có ở bệnh nhân dại để chúng ta khẳng định ca này là “dại tưởng tượng”.

“Có thể cháu này 15 tuổi tâm lý đang độ tuổi không ổn định nên do quá hoảng sợ cố gắng “diễn” những triệu chứng của dại mà cô bé tượng tượng ra hoặc đọc trong sách vở như là cắn xé người khác và cô làm theo”, PGS. TS Đỗ Duy Cường bày tỏ và khuyến cáo bệnh nhân này cần được khám hội chẩn bởi các chuyên gia về tâm lý. 

Ông cho biết, bệnh dại từ xưa đến nay luôn để lại nỗi ám ảnh, hoảng sợ trong dân chúng. Do vậy đã có nhiều trường hợp “giả dại” hoặc “dại tưởng tượng” thực tế do chó bình thường cắn, hoặc cắn không chảy máu,… nhưng quá lo sợ nên tưởng tượng ra mình bị lên cơn, cũng thấy mình có các triệu chứng như “sợ gió, sợ nước”,.. cuối cùng sau một thời gian bệnh nhân không chết vì dại nên nhân cơ hội này một số bác sĩ “lang băm” nhận là chữa khỏi.

Trước đây những năm 90 của thế kỷ trước ở Hà Nội cũng đã từng có những ông lang tự nhận là chữa khỏi bệnh dại, nhưng Bộ Y tế đã vào cuộc và xác định thực chất chỉ là chữa khỏi cho người bị “giả dại” mà thôi.   

PGS. TS Đỗ Duy Cường

“Bác sĩ lâm sàng chuyên khoa sẽ phải căn cứ vào dịch tễ (chó dại cắn sẽ chết trong vòng 7-10 ngày); triệu chứng điển hình của bệnh dại thể hung dữ (sợ nước, sợ gió, tiết đờm rãi, có tiếng thít thanh quản khi uống nước hoặc quạt gió, mất ngủ, bồn chồn, cương dương xuất tinh ở nam giới), hoặc thể liệt “hướng thượng” (liệt 2 chân rồi liệt tứ chi) rồi kết cục vẫn là tử vong tối đa sau 1-2 tuần. Đặc biệt là bệnh nhân không “cắn” ai cả và cũng không sủa “gâu gâu” như trong clip đã đưa, vì cắn và sủa là bản năng của chó, không phải của người”. PGS. TS. Đỗ Duy Cường phân tích.

Ông Cường không đồng tình với cách chẩn đoán của Bệnh viện Nhiệt đới và Viện Pasteur TP.HCM. Theo ông Cường, trong kỷ nguyên của y học hiện đại như hiện nay có rất nhiều phương pháp xét nghiệm để xác định bệnh dại, lẽ ra hai đơn vị này phải đến tận nơi hội chẩn và chứng kiến cơn dại, khám cẩn thận tìm dấu hiệu thực thể khách quan chỉ có ở bệnh nhân dại, rồi lấy mẫu xét nghiệm (máu, nước bọt, nước tiểu, sinh thiết da gáy,…) để làm xét nghiệm khi có kết quả khẳng định dương tính thì mới chắc chắn, chứ chỉ nghe kể hoặc xem quay hình clip mà khẳng định dại thì không thể chấp nhận được, nhất là khi thấy nói đến chi tiết là bệnh nhân “cắn” người xung quanh và “sủa” như trong clip là chưa từng có trong y văn.

“Tôi công tác trong ngành truyền nhiễm gần 30 năm, đã chứng kiến hàng trăm bệnh nhân dại nhưng chưa bao giờ thấy bệnh nhân dại nào lên cơn như đã mô tả, đây chỉ là giả dại mà thôi. Cần phải có hội đồng chuyên môn kết luận.

Nếu khẳng định bệnh nhân được chữa khỏi thì xin cho biết thuốc gì, phác đồ gì vì bệnh dại hiện nay thế giới không có thuốc chữa.

Nếu công bố như báo chí đưa tin thì cần cảnh giác với việc hậu quả sau này người dân bị chó cắn sẽ không đi tiêm vắc xin nữa mà sẽ đi tìm các phương pháp chữa bệnh mà chưa được phép của Bộ Y tế”, PGS.TS Duy Cường cảnh báo.

Phóng viên đã liên lạc với Bệnh viện sản nhi Cà Mau nhưng chưa có kết quả.

N. Huyền