Thứ trưởng Bộ Giáo dục: Nhiều vấn đề Bộ bị oan!

Ngày 15/11, tại Hà Nội, Hội Khoa học Lịch sử Việt Nam đã tổ chức Hội thảo khoa học “Môn Lịch sử trong giáo dục phổ thông”.

Mở đầu hội thảo, GS Phan Huy Lê, Chủ tịch Hội khoa học Lịch sử Việt Nam cho biết, từ trước đến nay, qua các lần cải cách giáo dục, môn Lịch sử cùng với môn tiếng Việt – Văn học, môn Toán đều được coi là những môn học cơ bản và bắt buộc trong hệ thống giáo dục phổ thông Việt Nam.

Tuy nhiên, đến lần đổi mới căn bản và toàn diện nền giáo dục phổ thông hiện nay, qua Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông tổng thể trong chương trình giáo dục phổ thông mới và Cơ sở xác định cấu trúc và nội dung môn học Công dân với Tổ quốc trong chương trình phổ thông mới của Bộ Giáo dục và Đào tạo thì môn Lịch sự đã được tích hợp vào các môn học khác. Đó là môn “Cuộc sống quanh ta” ở lớp 1,2,3, môn “Tìm hiểu xã hội” ở lớp 4, 5 cấp Tiểu học và môn “Khoa học xã hội” cấp Trung học cơ sở, môn “Công dân và Tổ quốc” cấp Trung học phổ thông.

“Ở cấp THCS và THPT mà môn Lịch sử vẫn bị cắt xén, lấy một ít nội dung đem tích hợp với môn khác là không có cơ sở khoa học và trên thực tế là xóa bỏ môn lịch sử trong nền giáo dục phổ thông. Trong chương trình cấp THPT còn có môn Lịch sử tự chọn, nhưng với sách giáo khoa và cách dạy, cách học như hiện nay thì chắc chắn chẳng có mấy học sinh chọn môn Lịch sử. Dù Bộ GD-ĐT giải thích thế nào thì với chương trình mới, trên thực tế đã “khai tử”, đã “xóa bỏ” môn Lịch sử”, GS Phan Huy Lê nói.

Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển phát biểu ý kiến tại hội thảo. (Ảnh: Tuấn Minh)

Tham luận tại hội nghị, Thượng tướng, PGS.TS Võ Tiến Trung, Ủy viên Trung ương Đảng, Giám đốc Học viện Quốc phòng Việt Nam bày tỏ lo lắng: Nếu môn Lịch sử không phải là môn học chính, bắt buộc ở bậc học phổ thông thì sẽ dẫn đến buông lỏng quản lý môn học này, làm cho đội ngũ người thầy không muốn dạy Lịch sử và học sinh cũng không muốn học môn Lịch sử và khi đó thì lịch sử dân tộc sẽ ra sao? Ai là người chịu trách nhiệm cả tiền nhân và hậu thế về sự thật lịch sử này?

"Đến một lúc nào đó chính thế hệ được giáo dục bằng dự thảo chương trình này sẽ quay lưng lại với tổ tiên và ông cha ta, sẽ quay lưng lại với quốc gia dân tộc. Đó là hậu quả khôn lường...", ông nhấn mạnh.

Phân tích cụ thể hơn về sự lắp ghép tùy tiện, thiếu cơ sở khoa học và thiếu tính khả thi của môn học tổng hợp mới này, GS.TS Trần Thị Vinh, Đại học Sư phạm Hà Nội cho biết: Về phương diện khoa học, 3 môn học Giáo dục đạo đức, giáo dục lịch sử và giáo dục Quốc phòng-an ninh có đối tượng, mục tiêu, phương pháp giảng dạy khác nhau.

Vì vậy, việc biến môn Lịch sử thành một phân môn trong môn học Công dân với Tổ quốc sẽ phá vỡ môn Lịch sử và sự lắp ghép hoàn toàn mang tính cơ học này chắc chắn sẽ khiến sự hiểu biết của học sinh về lịch sử thiếu tính hệ thống và căn bản.

“Việc lắp ghép môn Lịch sử như một phân môn trong môn Công dân với Tổ quốc là việc chưa từng có tiền lệ trong lịch sử giáo dục Việt Nam và thế giới”, GS.TS Trần Thị Vinh nhấn mạnh.

Nhiều vấn đề Bộ GD-ĐT “bị oan”

Được mời tham dự và tham gia phát biểu sau khi nghe các ý kiến tham luận tại hội nghị, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo Nguyễn Vinh Hiển cho biết: do có nhiều người chưa nghiên cứu tài liệu nên nhiều vấn đề Bộ Giáo dục và Đào tạo “bị oan”.

Theo ông Hiển, việc nói “khai tử” môn Lịch sử hay môn Lịch sử là tự chọn thì trong tài liệu đã nói rất rõ Lịch sử là tự chọn hay bắt buộc. “Chúng tôi không đồng tình với việc môn Lịch sử là độc lập đồng nghĩa với việc bắt buộc. Đây là hai khái niệm hoàn toàn khác nhau, không phải cứ bắt buộc là phải độc lập”, Thứ trưởng Hiển nhấn mạnh.

Trước ý kiến phản biện cho rằng Bộ Giáo dục và Đào tạo nói học sinh chán học sử là không đúng, Thứ trưởng Nguyễn Vinh Hiển bày tỏ: Đây là giáo viên nói oan cho Bộ. Chúng tôi nói sách giáo khoa lịch sử và cách dạy hiện nay làm học sinh chán chứ không nói học sinh chán học sử, điều này được thể hiện rất rõ qua cuộc thi “Em yêu Lịch sử Việt Nam” được tổ chức rất thành công. Ở cuộc thi này nhiều em không có định hướng theo học chuyên ngành lịch sử nhưng thể hiện sự hiểu biết của mình qua các tài liệu mà đến chúng ta cũng không đủ sức để làm.

“Nếu chúng ta đổi mới mà cứ phải có tiền lệ mới làm thì không hiểu đó có phải là đổi mới hay không? Tất nhiên chúng ta phải phát huy, tôn trọng và kế thừa nhưng cũng phải có cái mới. Chúng ta nên suy nghĩ làm như thế có đúng hay không chứ không nên nói chưa có tiền lệ thì chưa làm”, Thứ trưởng Hiển phản hồi ý kiến cho rằng việc tích hợp hiện tại là chưa có tiền lệ.