Thông tư 30: Bức thư của một nghiên cứu sinh gửi cô giáo tiểu học

Và chính trong lúc tôi đang viết những dòng này, từ tận đáy lòng, tôi nghĩ giá mà Thông tư 30 ban hành từ hơn 20 năm trước, thì tôi và nhiều bè bạn cùng thế hệ của tôi đã không phải nhọc nhằn đến thế.

Sau khi Báo điện tử Infonet đăng tải tâm thư của một giáo viên tiểu học gửi Bộ trưởng Bộ GD&ĐT, chúng tôi nhận được bức thư của Phạm Hiệp, Nghiên cứu sinh, Đại học Văn hoá Trung Hoa, Đài Loan, trao đổi về những lo lắng của giáo viên tiểu học hiện nay.

Thông tư 30: Bức thư của một nghiên cứu sinh gửi cô giáo tiểu học - ảnh 1

Những ngày này, các giáo viên tiểu học rất nhiều tâm tư, lo lắng khi thực hiện thông tư 30. Có thực sự thông tư 30 đi ngược với sự tiến bộ của xã hội?

Kính gửi cô giáo Người lái đò,

Tôi vừa đọc xong bức thư của cô gửi cho Bộ trưởng Bộ Giáo dục trình bày những lo lắng, tâm tư về tình hình thực hiện Thông tư 30. Đọc thư, tôi có thể cảm nhận được tâm huyết của cô đối với sự nghiệp giáo dục nước nhà.  Và trước tiên, tôi xin được bày tỏ sự ngưỡng mộ đối với tâm huyết đó.

Tuy vậy, với tư cách là một người nghiên cứu về giáo dục, tôi xin phép được bày tỏ quan điểm cá nhân của mình và xin phép phản biện lại một số nội dung mà cô đã viết trong thư gửi Bộ trưởng; qua đó, hy vọng giúp cả tôi và cô cũng như tất cả những ai quan tâm đến giáo dục, đặc biệt là những người có trách nhiệm rút ra được bài học kinh nghiệm cho riêng mình. 

Qua đọc thư, tôi thấy cô chỉ ra 2 điểm đáng chú ý trong việc thực hiện Thông tư 30:

Một là, các cô bị quá tải vì tốn quá nhiều thời gian vào việc nhận xét; thậm chí ảnh hưởng cả đến thời gian giảng dạy.

Hai là, vì không chấm điểm, nên một số học sinh sinh ra lười học, không chăm học như trước nữa.  

Với điểm thứ nhất, tôi xin không thảo luận ở đây, bởi vì tôi không phải là giáo viên cấp 1, chỉ có cô và các đồng nghiệp của cô mới thực sự là những người biết rõ nhất việc nhận xét theo quy định mới tốn thời gian và mệt mỏi như thế nào.

Tuy vậy, với điểm thứ hai, tôi xin được phản biện. Mà cụ thể là với đoạn sau đây mà cô đã viết: 

“Rồi cấp trên đi tập huấn về truyền tải cho chúng tôi: Thay chấm điểm bằng nhận xét vở học sinh, mỗi tiết chấm và nhận xét khoảng 10 cuốn tập. 

Chúng tôi cũng làm như vậy, nhưng sau 1-2 tuần thì phát hiện học trò lười học hẳn. Chỉ những em học tốt, chăm chỉ mới làm bài đầy đủ, còn những em làm bài chậm, lười học thì để ý cô chấm vở tổ khác là lập tức giấu vở, khi chấm đến tổ mình mới làm bài. Thế là tự chúng tôi phải nghĩ ra cách để học sinh chăm học hơn: Nói với học trò là cô thu vở cả lớp để kiểm tra, nhận xét. Nói vậy thì học trò mới làm bài đầy đủ và nộp lên.”

Đọc đoạn này, tôi có cảm giác, cô vẫn xem việc so sánh mức độ chăm – lười, điểm cao – điểm thấp giữa các học sinh với nhau làm căn cứ để đánh giá chất lượng: Em nào chăm hơn, điểm cao hơn tức là có chất lượng tốt hơn và ngược lại, em nào lười hơn, điểm thấp hơn thì phải tìm cách “đuổi kịp” bạn. 

Dựa trên quy định tại Thông tư 30 và dựa trên trải nghiệm, nghiên cứu  của tôi về đánh giá bằng lời đối với học sinh cấp 1 trên thế giới, tôi thấy tinh thần, triết lý của việc này (đánh giá bằng lời) không đúng như cách tiếp cận nói trên. 

Thực vậy, đánh giá bằng lời là để giúp các em học sinh biết được kết quả, nỗ lực của cá nhân mình đã được các thầy cô ghi nhận, xem xét như thế nào, qua đó giúp em học sinh đó, cùng với sự hỗ trợ của phụ huynh tự điều chỉnh cách học để đạt kết quả tốt hơn. 

Nói cách khác, với tinh thần mới, quá trình học tập của một học sinh (hay thành tích của em đó ngày hôm nay so với hôm qua và các hôm trước đó, chứ không phải việc so sánh thành tích với em khác) mới là yếu tố quan trọng cần tập trung.

Đọc kỹ Thông tư 30, tôi cũng thấy tinh thần, triết lý trên được thể hiện rất rõ. Xin trích một đoạn tại Mục a, Điểm 2, Điều 7 để minh hoạ cho rõ: “Quan tâm tiến độ hoàn thành từng nhiệm vụ của học sinh; áp dụng biện pháp cụ thể để kịp thời giúp đỡ học sinh vượt qua khó khăn. Do năng lực của học sinh không đồng đều nên có thể chấp nhận sự khác nhau về thời gian, mức độ hoàn thành nhiệm vụ”.

Như vậy, Thông tư 30 đã chỉ rõ, học sinh có thể không hoàn thành nhiệm vụ (làm đủ bài, điểm đủ cao) trong lần này, và nhiệm vụ của cô giáo là giúp đỡ học sinh lần sau sẽ tiến bộ hơn trong lần sau; chứ không phải là học sinh bắt buộc phải luôn hoàn thành nhiệm vụ trong tất cả mọi lần.

Thực vậy, học tập là sự tương tác hai chiều giữa thầy/cô và trò. Và kể cả khi chương trình có được thiết kế tốt đến đâu, thì về mặt xác suất, vẫn có những em chậm hơn so với mặt bằng chung, chưa (chứ không phải là không) đủ khả năng theo kịp các bạn và các em đó, có quyền “chậm hơn” các bạn trong thời gian ngắn hạn. 

Tuy vậy, như đã nói ở trên, có cảm giác như cô vẫn coi việc tất cả làm đầy đủ, đúng hạn là một tiêu chí của chất lượng; vì vậy cô mới “Nói với học trò là cô thu vở cả lớp để kiểm tra, nhận xét. Nói vậy thì học trò mới làm bài đầy đủ và nộp lên”. Và phải chăng, với cách làm này, vô tình đã tạo thêm sức ép công việc phải nhận xét quá nhiều cho cô – thay vì chỉ phải nhận xét khoảng 10 em như hướng dẫn của Bộ?

Có thể ngay lúc này đây, cô vẫn chưa thật tin là nếu tiếp tục với cách nhận xét  (thay vì chấm điểm), các em học chậm hơn rồi sẽ bắt kịp các em khá hơn để nộp bài đúng hạn và điểm đủ cao. Để thay đổi được tư duy này, chắc cũng cần nhiều thời gian để “ngấm” và nhất là sự chỉ đạo hướng dẫn sát sao của Bộ. 

Riêng với cá nhân tôi, tôi tin với phương pháp đào tạo và hệ thống hỗ trợ phù hợp, qua thời gian, mỗi học sinh sẽ tìm ra được phương pháp học tập phù hợp để phát huy hết khả năng của mình. 

Tôi tin điều này, bởi đó cũng chính là câu chuyện của một người bạn học với tôi (Sarah) cách đây hơn 10 năm khi chúng tôi theo học ngành Vật lý tại một đại học ở Pháp. Tại thời điểm năm thứ 3 đại học, Sarah thậm chí còn không tự tin giải bài toán mạch điện song song (bài toán được dạy trong chương trình Vật lý phổ thông lớp 8 ở Việt Nam). 

Nhưng nhờ quyết tâm, niềm đam mê, và hỗ trợ của cả hệ thống, Sarah sau đó đã hoàn thành luận án tiến sỹ tại Tổ chức nghiên cứu hạt Châu Âu CERN, Thuỵ Sỹ; làm post-doc tại Nhật và hiện đang là giảng viên tại một đại học danh tiếng ở Đức. 

Còn tôi, người cách đây 10 năm vẫn chỉ bài cho Sarah nhưng lại không thực sự yêu thích ngành học khi đó của mình, đã phải mất rất nhiều thời gian để tìm kiếm xem mình thích học cái gì và cái gì hợp với mình (thực tế đến tận năm 25 tuổi mới tìm ra).

Và chính trong lúc tôi đang viết những dòng này, từ tận đáy lòng, tôi nghĩ giá mà Thông tư 30 ban hành từ hơn 20 năm trước, thì tôi và nhiều bè bạn cùng thế hệ của tôi đã không phải nhọc nhằn đến thế. 

Cuối thư, tôi xin chúc cô mạnh khoẻ, minh tuệ và kiên nhẫn để cùng với các đồng nghiệp tiếp tục đóng góp nhiều hơn nữa cho sự nghiệp phát triển giáo dục nước nhà.

Xin cảm ơn cô đã kiên nhẫn đọc hết bức thư này.

Phạm Hiệp/ Nghiên cứu sinh, Đại học Văn hoá Trung Hoa, Đài Loan 

Giao lưu văn hóa sưu tập tem nhân dịp kỷ niệm Ngày sinh Bác Hồ

Chương trình Giao lưu văn hóa sưu tập tem sẽ giúp học sinh Trường THCS Thái Thịnh (Đống Đa, Hà Nội) thêm yêu quê hương đất nước, góp phần phát triển phong trào sưu tập tem trong trường học.

Nữ sinh Trường Newton và hành trình giành học bổng toàn phần đại học top đầu thế giới

Tháng Tư luôn là giai đoạn sôi động nhất của việc apply học bổng của các học sinh có khát vọng tìm kiếm những môi trường giáo dục lý tưởng trên phạm vi toàn cầu.

Kỷ nguyên chuyển đổi số và những định hướng cho con khi chuyển cấp

Vừa qua, Trường THCS- THPT Newton đã tổ chức hội thảo “Kỷ nguyên chuyển đổi số và những định hướng cho con khi chuyển cấp”.

Tuyển sinh 2022: Thí sinh trúng tuyển đại học xác nhận nhập học từ hôm nay

Từ hôm nay (18/9), Bộ GD&ĐT sẽ mở hệ thống để thí sinh xác nhận nhập học trực tuyến; hạn cuối xác nhận nhập học là 17h ngày 30/9/2022.

Sở GD-ĐT Hà Tĩnh triển khai phương án phòng, chống virut Corona

Sở GD-ĐT Hà Tĩnh vừa ban hành văn bản số 132/SGDĐT-CTTT gửi Trưởng phòng GD-ĐT các huyện, thị, thành phố; Thủ trưởng các đơn vị trực thuộc Sở; Giám đốc Trung tâm GDNN-GDTX cấp huyện về việc triển khai phòng, chống dịch bệnh do virut Corona gây ra.

Hải Phòng: Nhiều trường học "nhắc nhở" phụ huynh phòng chống vi rút Corona

Trong ngày 30, 31/1, nhiều trường học tại thành phố Hải Phòng đã có thông báo gửi đến phụ huynh, học sinh về việc triển khai các biện pháp phòng chống dịch viêm đường hô hấp cấp do vi rút Corona.

Dọn phòng, bố ngỡ ngàng phát hiện Bộ luật “phải tuân chỉ” của con trai lớp 5

Một học sinh lớp 5 (ở Thanh Hóa) đã tự đề ra bộ luật 21 điều “phải tuân chỉ” riêng cho bản thân khiến cha mẹ vô cùng ngỡ ngàng.

Diễn biến mới nhất vụ hàng chục học sinh ở Đắk Lắk mang "hàng nóng" đi hỗn chiến

Vụ hàng chục học sinh tham gia chuẩn bị đánh nhau tại Buôn Ma Thuột – Đắk Lắk đang khiến dư luận hết sức quan tâm. Tuy nhiên, các số liệu của nhà trường cung cấp cho báo chí và cơ quan chức năng đã "vênh" nhau một cách khó hiểu.

"Đề thi học sinh giỏi Văn lớp 9 của Hà Nội đưa ra yêu cầu hoàn toàn phi lí"

Đó là chia sẻ của TS. Trịnh Thu Tuyết – nguyên giáo viên trườn THPT Chu Văn An (Hà Nội) về đề thi học sinh giỏi môn Văn lớp 9 của Hà Nội.

Xã hội càng "trí tuệ nhân tạo" sẽ càng cần "nhân văn số"

Ở Việt Nam, rô-bốt đã làm thay chức năng của nhân viên trong thư viện. Như vậy, để thấy viễn cảnh rô-bốt thay thế hoàn toàn con người trong một số lĩnh vực kỹ thuật không còn xa nữa. Nhưng nói như vậy, không có nghĩa là rô-bốt có thể thay thế mọi lĩnh vực...

Đang cập nhật dữ liệu !