Tái diễn cảnh nông sản Việt "chết tắc" ở cửa khẩu Tân Thanh

Chia sẻ với báo giới về thực trạng xe chở nông sản, trong đó chủ yếu là thanh long, dưa hấu đang “tắc” thông quan tại cửa khẩu Tân Thanh (Lạng Sơn), ông Nguyễn Dương Thái – Phó Tổng cục trưởng Tổng cục Hải quan cho rằng, tình trạng này sẽ tái diễn hết năm này qua năm khác nếu không có giải pháp tổng thể cho mặt hàng sản xuất, xuất khẩu nông sản của Việt Nam.

Xe chở dưa hấu "tắc" ở cửa khẩu Tân Thanh.

Ông Thái thông tin, thường dịp tháng 3- 4 hàng năm, nhu cầu nhập khẩu mặt hàng nông sản Trung Quốc tăng cao, nhưng sản lượng mặt hàng dưa hấu năm nay lại tăng 10-15% so với mọi năm nên “cung” đã vượt “cầu”. Hàng ngày chỉ khoảng 300-350 xe được thông quan qua cửa khẩu Tân Thanh, nhưng lại có tới 800 xe chở nông sản “cập bến” cửa khẩu này, nên bình quân lượng xe “tồn” không thể thông quan lên tới 400 xe.

“Thời gian xử lý một xe mất 2-3 giờ do phía Trung Quốc mất nhiều thời gian để chọn lựa hàng đạt “chuẩn”, nên một ngày cũng chỉ thông quan tối đa được 350 xe. Ngoài ra, nông sản là mặt hàng nhập khẩu tiểu ngạch, không có hợp đồng giữa người mua, bán, cộng với việc phía Trung Quốc chỉ nhập hàng ở phía chợ Pò Chài (Bằng Tường – Quảng Tây), nên các xe nông sản buộc phải “đổ dồn” về Tân Thanh mà không thể “tản” ra các cửa khẩu khác”- ông Thái giải thích.

Thực tế đây không phải là năm đầu tiên xe chở hàng nông sản xếp hàng dài hàng km tại cửa khẩu Tân Thanh, nên ngay từ tháng 2/2015 hải quan tỉnh Lạng Sơn đã thành lập tổ công tác liên ngành để điều hành việc xuất khẩu các mặt hàng nông sản, đặc biệt là dưa hấu. Vào thời gian cao điểm, thời gian thông quan cũng được kéo dài từ 7h đến 20h hàng ngày.

“Đúng là có hiện tượng tồn đọng, ùn tắc nhưng không có hiện tượng các xe tranh nhau thông quan, lộn xộn tại cửa khẩu”- lãnh đạo Tổng cục Hải quan nói thêm.

Tuy nhiên, ông Thái cũng cho rằng, “tình trạng này vẫn sẽ tái diễn năm này, năm sau nếu không có giải pháp về lâu dài”. Vì thế, lãnh đạo hải quan nhấn mạnh, Tổng cục đã tiếp tục kiến nghị các bộ quy hoạch vùng trồng nông sản, rau quả cho hợp lý, điều phối theo nhu cầu nhập khẩu của Trung Quốc, tránh tình trạng “cung” tự phát, có bao nhiêu chở hết lên biên giới bấy nhiêu. Ngoài ra, cũng phải tính tới phương án phát triển công nghiệp chế biến nông sản để tiêu thụ trong nước, lĩnh vực mà chúng ta còn rất yếu.