Siết chặt kiểm tra quảng cáo thực phẩm chức năng

Thực phẩm chức năng quảng cáo sai, in tờ rơi ném vào từng gia đình để quảng cáo, mang về địa phương bán dưới hình thức tặng quà, khám bệnh miễn phí... đều vi phạm pháp luật.

Ảnh minh họa.

Những hành vi trên đều vi phạm các quy định về kinh doanh, sản xuất và phân phối thực phẩm chức năng - TS Nguyễn Thanh Phong - Cục trưởng Cục An toàn thực phẩm, Bộ Y tế cho biết như vậy, Trong thời gian tới, Cục sẽ tăng cường thanh kiểm tra và xiết chặt các quy định về diều kiện sản xuất mặt hàng này.

Hiện nay sản phẩm thực phẩm chức năng đang "loạn" từ hàng giả đến hàng kém chất lượng, quảng cáo sai sự thật... Xin ông cho biết công tác quản lý, thanh kiểm tra sản phẩm thực phẩm nói chung, thực phẩm chức năng nói riêng của đơn vị như thế nào?

TS Nguyễn Thanh Phong: Năm 2015 sẽ ưu tiên về lĩnh vực thực phẩm, kiểm tra và xử lý vi phạm trong sản xuất thực phẩm. Trong chỉ đạo liên ngành của Phó Thủ tướng đã có yêu cầu tăng cường quản lý, kiểm tra TPCN. Trong thời gian gần đây có chương trình Bộ Y tế - Bộ Công an, Bộ Y tế với ban chỉ đạo 389 Trung ương về chống buôn lậu gian lận thương mại, 389 của Bộ Y tế phối hợp với 389 của các tỉnh, thành phố chống buôn lậu, gian lận thương mại trong đó có thực phẩm chức năng.

Từ đầu năm đến nay, nhiều vụ hàng giả, hàng lậu, đã bị các lực lượng chức năng bắt và xử lý. Chúng ta công khai tên sản phẩm vi phạm, công ty vi phạm lên truyền thông đại chúng.

Đối với thực phẩm chức năng, Bộ Y tế luôn tạo điều kiện để các doanh nghiệp phát triển trong khuôn khổ của pháp luật và kiên quyết xử lý các sản phẩm ảnh hưởng tới sức khỏe người tiêu dùng. Chúng ta không phủ nhận vai trò to lớn của thực phẩm chức năng không chỉ ở Việt Nam mà cả ở các nước lớn trong công tác tăng cường chất có lợi có cơ thể. Từ 1984 thực phẩm chức năng xuất hiện ở Nhật Bản, lan sang Trung Quốc, Hàn Quốc đặc biệt các nước có nền đông y phát triển.

Tuy nhiên, chúng ta phải nói rằng không nên thái quá công dụng thần thánh của thực phẩm chức năng, các sản phẩm này không thay thế thuốc chữa bệnh. Không sử dụng theo tin đồn, truyền miệng.

Từ năm 2000, các doanh nghiệp Việt đã sản suất được sản phẩm này. Tuy nhiên, chúng ta cần phải thông tin rõ không phải cây gì, con gì cũng làm được thực phẩm chức năng. Ít nhất đưa sản phẩm vào sản xuất thực phẩm chức năng, doanh nghiệp phải đưa tài liệu chứng cứ tác dụng của cây đó trong các tài liệu hướng dẫn khoa học, phải có cả liều lượng, phương pháp bào chế.

Ngược lại, cũng có tình trạng lợi dụng nhu cầu của thị trường, nhất là thời gian gần đây người dân dùng nhiều nên có đối tượng đã sản xuất TPCN giả. Điều này là quy luật rất rõ khi thị trường có nhu cầu lớn về sản phẩm nào, hàng hóa nào thì sẽ có hàng giả, hàng nhái kém chất lượng.

Cho đến thời điểm này, đã có bao nhiêu doanh nghiệp và sản phẩm bị xử lý vi phạm?

TS Nguyễn Thanh Phong: Riêng đối với Cục An toàn Thực phẩm Bộ Y tế chỉ có 7 thanh tra nhưng đã xử lý gần 200 trường hợp doanh nghiệp sản phẩm bị xử lý, rút giấy phép nhiều sản phẩm. Ngoài ra, trước 3h chiều thứ 6 hàng tuần, Cục đều công khai các doanh nghiệp, sản phẩm vi phạm trên truyền thông. Chúng tôi đang làm rất nghiêm khắc để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, bên cạnh đó xử lý nghiêm hành vi gian lận đó để bảo vệ các doanh nghiệp chân chính.

Nếu rà soát cái nào đã được cấp phép thì rút phép, còn làm hàng giả thì sẽ cấu thành tội làm hàng giả chuyển hồ sơ sang Bộ Công an.

Từ trước tới nay, các đoàn kiểm tra liên ngành đã kiểm tra nhiều cơ sở sản xuất thực phẩm trong đó có thực phẩm chức năng không đủ điều kiện về sản xuất từ mặt bằng cho đến các quy trình máy móc. Xin ông cho biết hiện nay quy định về sản xuất thực phẩm chức năng phải đảm bảo yêu cầu nào?

TS Nguyễn Thanh Phong: Trước đây chúng ta chưa có quy định về điều kiện sản xuất thực phẩm chức năng nhưng trong thời gian tới sẽ áp dụng điều kiện sản xuất. Tuy nhiên phải theo lộ trình với điều kiện ở nước ta. Điều kiện công bố, cho phép lưu hành sẽ phải xiết chặt lại cái nào chưa chặt chẽ, chưa có quy định sẽ bổ sung. Trước khi ra các văn bản pháp luật phải đưa ra lấy ý kiến ở các hội thảo và dư luận. Tránh tình trạng đưa ra các văn bản quản lý trên trời và ngồi trong phòng lạnh nghĩ ra các chính sách.

Hiện nay, chúng ta đang tiến tới quy định GMP với thực phẩm chức năng. Trên thế giới chưa có quy chuẩn về thực phẩm chức năng, quy định ban hành GMP với thực phẩm chức năng mới chỉ là dự thảo, trên cơ sở đó dự kiến thống nhất được sẽ trình lãnh đạo Bộ Y tế ban hành tài liệu hướng dẫn áp dụng GMP, ban hành quy định trình tự, lộ trình, thẩm quyền áp dụng nếu được. Chúng ta cố gắng áp dụng lộ trình này năm 2018. Tuy nhiên. chúng ta phải xem xét doanh nghiệp nào được áp dụng GMP trước.

Thị trường thực phẩm chức năng trong nước đã nhộn nhịp, thực phẩm chức năng xách tay càng nhộn nhịp, bát nháo hơn. Hiện nay, việc quản lý mặt hàng xách tay như thế nào?

TS Nguyễn Thanh Phong: Đối với thực phẩm chức năng xách tay cần hiểu rõ định nghĩa hàng xách tay, trong đó có thực phẩm mà pháp luật cho phép là hàng dùng cho cá nhân, không có công bố tiêu chuẩn, nếu mang ra thị trường. Người bán là hàng vi phạm pháp luật nên người tiêu dùng không nên mua. Nhiều trang mạng quảng cáo đủ các loại, chúng tôi phối hợp với các lực lượng chức năng mời doanh nghiệp lên làm việc. Doanh nghiệp thừa nhận sản phẩm này của chúng tôi nhưng trang web này không phải của chúng tôi. Nên chúng tôi phải chuyển hồ sơ sang Bộ Thông tin và truyền thông đề nghị kiểm tra xem ai là chủ trang web đó để xử lý.

Xin cảm ơn TS!

Khánh Ngọc