Phát triển y tế biển đảo những hiệu quả và khó khăn phía trước

Phẫu thuật cho chiến sĩ viêm ruột thừa qua hệ thống trực tuyến đất liền và đảo.

Thay đổi từ y tế biển đảo 

Quảng Ninh là tỉnh đã thực hiện được đề án Phát triển Y tế biển đảo Việt Nam đến năm 2010, đến nay toàn tỉnh có 11 trạm y tế trên 11 xã đảo (trong đó có 2 trạm y tế kết hợp quân dân y là Thanh Lân, Ngọc Vừng) và 1 trung tâm y tế kết hợp quân dân y (huyện đảo Cô Tô).

Theo báo cáo của Sở Y tế Quảng Ninh, đến nay, 100% người dân (gần 20.000 người) ở 11 xã đảo được cấp thẻ BHYT. Công tác phòng chống dịch bệnh, khám chữa bệnh được quan tâm thực hiện tốt.

Trong 3 năm qua, các bệnh truyền nhiễm gây dịch được kiểm soát, khống chế kịp thời; một số ổ dịch nhỏ đều được phát hiện, xử lý kịp thời. Công tác khám, chữa bệnh được quan tâm thực hiện có hiệu quả, đạt mục tiêu hằng năm đề ra.

Các bệnh viện đa khoa trên địa bàn các huyện, thị xã, thành phố vùng biển đảo và ven biển tiếp tục được đầu tư nâng cấp cơ sở vật chất, trang thiết bị, đáp ứng cơ bản yêu cầu công tác khám, chữa bệnh của nhân dân trên địa bàn.

 Sở Y tế đã chỉ đạo các bệnh viện tuyến tỉnh phối hợp với các bệnh viện, trung tâm y tế tuyến huyện triển khai công tác khám, chữa bệnh lưu động tới các địa bàn khó khăn của các huyện miền núi, hải đảo.Trong năm 2016, Sở Y tế Quảng Ninh giao nhiệm vụ cho Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh chỉ đạo tuyến, hỗ trợ toàn diện cho Trung tâm Y tế huyện Cô Tô. Theo đó, Bệnh viện Sản - Nhi tỉnh cử cán bộ luân phiên hỗ trợ chuyên môn, chuyển giao kỹ thuật...  

Ngoài trực cấp cứu, hàng tuần bệnh viện này còn cử 1 bác sĩ và 1 kỹ thuật viên xét nghiệm luân phiên nhau ra huyện đảo để trực tiếp khám chữa bệnh cho người dân. Từ đầu năm đến nay, với 32 lượt bác sĩ đi – về, BV đã hỗ trợ khám bệnh và điều trị cho hơn 1.000 lượt bệnh nhân. Nhiều ca bệnh khó, phức tạp đã được xử lý ngay tại đảo như bỏng điện, sốc phản vệ, hen phế quản cấp, đau thận cấp…đặc biệt các ca cấp cứu nhanh như chửa ngoài tử cung, băng huyết sau sinh... 

Mục tiêu của đề án 

Việc triển khai đề án 317 nhằm bảo đảm cho người dân sinh sống và làm việc ở vùng biển, đảo được tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế cho nhu cầu dự phòng, cấp cứu, khám, chữa bệnh và nâng cao sức khỏe. Đồng thời góp phần thực hiện thắng lợi các mục tiêu của Chiến lược biển Việt Nam đến năm 2020.

Ông Phạm Lê Tuấn - Thứ trưởng Bộ Y tế cho biết, đề án Đề án 317 được Chính phủ phê duyệt từ năm 2013. Mục tiêu của đề án là bảo đảm cho người dân sinh sống và làm việc ở vùng biển, đảo được tiếp cận và sử dụng dịch vụ y tế cho nhu cầu dự phòng, cấp cứu, khám chữa bệnh và nâng cao sức khỏe.

Đến nay, đề án được triển khai tại 151 quận, huyện, thị xã, thành phố trực thuộc tỉnh của 28 tỉnh, thành phố ven biển trực thuộc Trung ương và các vùng biển đảo thuộc chủ quyền của Việt Nam.

Mục tiêu cụ thể của đề án là đến năm 2020, 100% các xã đảo độc lập trên biển có trạm y tế xã, trong đó 50% đạt tiêu chí chuẩn y tế cho vùng biển, đảo; 40% bệnh viện/trung tâm y tế huyện đảo có khả năng triển khai kỹ thuật ngoại khoa tương đương bệnh viện hạng 2; Đầu tư cho 04 trung tâm 115 đủ khả năng phối hợp cấp cứu, vận chuyển cấp cứu trên biển; 6 bệnh viện có trung tâm thu nhận và điều trị bệnh đặc thù vùng biển, đảo và đóng mới 01 tàu biển có chức năng là tàu bệnh viện, trang bị thêm tính năng cấp cứu y tế cho 1 - 2 tàu Cảnh sát biển; Xây dựng 02 mô hình trợ giúp y tế từ xa - telemedicine từ bệnh viện vùng đến bệnh viện/trung tâm y tế huyện đảo và nhà dàn…

Ngoài ra, Bộ Y tế cũng sẽ hoàn thiện và ban hành bộ tiêu chí chuẩn về y tế cho vùng biển, đảo.

Các mô hình hiện nay như tỉnh Quảng Ninh thiết lập và đưa vào sử dụng đường truyền trực tuyến cho Trung tâm y tế huyện Cô Tô, phục vụ công tác hội chẩn, giao ban; đầu tư trung tâm ô-xy cao áp tại Bệnh viện đa khoa Bãi Cháy để hỗ trợ cấp cứu, điều trị cho ngư dân. Bệnh viện Việt Tiệp Hải Phòng cũng triển khai đường truyền trực tuyến cho Trung tâm y tế huyện Bạch Long Vỹ.

Tỉnh Cà Mau thành lập trung tâm y tế với 100 giường bệnh tại thị trấn Sông Đốc; xây mới hai trạm y tế tại xã đảo Hòn Khoai (Ngọc Hiển) và Hòn Chuối (Trần Văn Thời). Tỉnh Kiên Giang đầu tư nâng cấp Bệnh viện đa khoa huyện Phú Quốc, Bệnh viện đa khoa thị xã Hà Tiên và xây mới ba trạm y tế tại ba xã đảo: Bãi Thơm, Gành Dầu (Phú Quốc), Hải Sơn (Kiên Lương)...

Tuy nhiên, theo Thứ trưởng Tuấn thực tế một số bộ, ngành, địa phương, một bộ phận cán bộ chưa nhận thức đầy đủ ý nghĩa chính trị - kinh tế - xã hội của đề án, do vậy chưa triển khai hoặc triển khai chiếu lệ, chưa đầy đủ các nội dung của đề án. Một số địa phương còn giao khoán cho ngành y tế trong việc triển khai, coi đây là nhiệm vụ của ngành y tế.

Nhiều huyện đảo như Bạch Long Vĩ, Lý Sơn, Thổ Chu, việc vận chuyển người bệnh còn khó khăn, do chi phí cao, thời gian vận chuyển kéo dài, nhân lực thiếu...