PGS Lương Ngọc Khuê: Tỷ lệ người hút thuốc ở Việt Nam đã giảm

Khói thuốc chứa hơn 7.000 chất hóa học, khoảng 69 chất gây ưng thư. Các hóa chất khi vào cơ thể, tác động lên tế bào, gây nhiễm mãn tính, biến đổi tế bào dẫn đến loạn sản rồi các tính hóa. Nicotine trong khói thuốc lá được xếp vào nhóm có tính dược lý gây nghiện tương tự như Heroin và Cocain.

Khói thuốc lá đã được khoa học chứng minh gây ra hơn 25 căn bệnh khác nhau như: Ung thư phổi, ưng thư thanh quản, ung thư khoang miệng, ung thư da, các bệnh tim mạch và các bệnh về hô hấp. Thuốc là một trong các nguyên nhân chính gây ra các bệnh không lây nhiễm. Tính chung trên thế giới, sử dụng thuốc lá gây ra 90% các ca ung thư phổi, 75% các ca bệnh phổi, tác nghẽn mãn tính, 25% trường hợp bệnh tim thiếu máu cục bộ.
Theo PGS.TS Lương Ngọc Khuê, Cục trưởng Cục Quản lý Khám chữa bệnh (Bộ Y tế), Luật Phòng, chống tác hại của thuốc lá (PCTH thuốc lá) được Quốc hội thông qua và có hiệu lực từ ngày 01/5/2013, với mục tiêu giảm tỷ lệ sử dụng, giảm tỷ lệ mắc và tử vong do các căn bệnh liên quan đến sử dụng thuốc lá. Quốc hội cũng cho phép thành lập Quỹ phòng chống tác hại của thuốc lá để đảm bảo nguồn kinh phí bền vững cho công tác phòng, chống tác hại của thuốc lá.
Đến nay, tỷ lệ hút thuốc ở nước ta đã giảm đây là khởi sắc trong công tác phòng chống tác hại thuốc lá của Việt Nam.
Cụ thể, tỷ lệ sử dụng thuốc lá đã giảm xuống. Tỷ lệ nam giới hút thuốc giảm 2,1% (từ 47,4% xuống 45,3%), tỷ lệ nữ giới hút thuốc giảm 0,3% (từ 1,4% xuống 1,1%).
Tỷ lệ hút thuốc chung ở khu vực thành thị giảm 2,7% (từ 23,3% xuống 20,6%). Trong đó, tỷ lệ này ở nam giới giảm 5% (từ 47,7% xuống 42,7%).
Cùng với việc giảm tỷ lệ hút thuốc chủ động, tỷ lệ hút thuốc lá thụ động cũng được giảm xuống.
Theo đó, tỷ lệ phơi nhiễm với khói thuốc thụ động cũng giảm đáng kể so với năm 2010 tại hầu hết các địa điểm: tại nơi làm việc giảm 13,3% (từ 55,9% xuống 42,6%), tại các trường đại học, cao đẳng giảm 16,4% (từ 54,3% xuống 37,9%), trên phương tiện giao thông công cộng giảm 15% (từ 34,4% xuống 19,4%) và tại trường học giảm 6,2% (từ 22,3% xuống 16,1%) và tại gia đình giảm 13,2% (từ 73,1% xuống 59,9%).
Cũng qua 4 năm triển khai các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá, đến nay đã tăng tỷ lệ người hút thuốc được tư vấn về phương pháp bỏ thuốc.
Theo báo cáo này, tỷ lệ người hút thuốc lá được nhân viên y tế tư vấn bỏ thuốc tăng 10,8% (từ 29,7% lên 40,5%).
Theo đó, tỷ lệ người tin rằng hút thuốc gây các bệnh đột quỵ, đau tim và ung thư phổi tăng 5,7% (từ 55,5% lên 61,2%).
Tỷ lệ người tin rằng phơi nhiễm với khói thuốc thụ động gây các bệnh nguy hiểm cho người không hút thuốc tăng 3,3% (từ 87,0% lên 90,3%).
Các hoạt động quảng cáo sản phẩm thuốc lá cũng được hạn chế, giảm tỷ lệ người dân nhìn thấy quảng cáo các sản phẩm thuốc lá. Cụ thể người dân ở nhóm tuổi từ 15 - 24 nhìn thấy quảng cáo và khuyến mại thuốc lá giảm 5,5% (từ 25,3% xuống 19,8%).

Bà Phan Thị Hải, Phó giám đốc Quỹ phòng chống tác hại thuốc lá cho biết, trong thời gian qua đã xử phạt hàng trăm triệu đồng các nhà hàng, khách sạn vi phạm môi trường không khói thuốc lá.
Bà Hải cho biết thêm, trong năm 2017 cũng đã kiểm tra được nhiều cơ quan, tổ chức, địa điểm công cộng, hơn 200 nhà hàng khách sạn và xử phạt được hàng trăm triệu đồng các vi phạm liên quan đến môi trường không khói thuốc.
Theo bà Hải, có được thành quả này là có sự vào cuộc của các cơ quan đoàn thể, cộng đồng và sự tuyên truyền tích cực của báo chí.
Tuy nhiên hiện vẫn có những khó khăn nhất định làm ảnh hưởng đến các hoạt động phòng chống tác hại thuốc lá. “Thuốc lá vốn là chất gây nghiện nhưng lại được bày bán khắp nơi, dễ tiếp cận. Giá thuốc lá Việt Nam rẻ gần nhất thế giới, nên việc tiếp cận để hút dễ dàng”, bà Hải nhận định.
Theo đó tại Việt Nam, giá trung bình 1 bao thuốc 20 điếu là 11,8 nghìn đồng. Trong khi đó tại Singapore là 192 nghìn đồng, tại Philippin là 32 nghìn đồng và tại Malaysia là 74 nghìn đồng/bao thuốc