Những điển hình phát triển du lịch sinh thái bền vững

Vườn Quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình) cũng là một trong những mô hình thực hiện hiệu quả về du lịch sinh thái bền vững

Điều này cũng  cũng được khẳng định thông qua các chủ trương qua các kỳ đại hội Đảng toàn quốc lần thứ X, XI, XII, trở thành những định hướng quan trọng cho các ngành, trong đó có ngành Du lịch. Việc xác định nguyên tắc phát triển bền vững và du lịch bền vững là cơ sở quan trọng cho những bước tiếp theo của ngành Du lịch. Theo đó, mục tiêu đặt ra cho các nhà quản lý là khai thác du lịch sinh thái nhưng vẫn phải giữ gìn, bảo tồn và phát huy được những giá trị bền vững của các địa danh du lịch.

Việt Nam được đánh giá có nhiều tiềm năng du lịch, đã và đang phát triển nhiều loại hình du lịch góp phần phát triển kinh tế - xã hội. Giai đoạn gần đây, để đảm bảo phát triển du lịch một cách bền vững, tại một số địa phương, điểm đến, đã có nhiều hình thức, hành động thiết thực.

Trong đó, không thể không kể đến Đà Nẵng- Thành phố đáng sống, nơi nhận được được nhiều danh hiệu và có mức tăng trưởng về du lịch tương đối bền vững, đáng ghi nhận. Để đạt những kết quả nổi trội đó, cơ quan quản lý nhà nước; doanh nghiệp du lịch; cộng đồng dân cư Đà Nẵng đã cùng “chung sức, chung lòng” hướng tới mục tiêu chung: coi khách du lịch là tâm điểm, làm cho khách thỏa mãn và có ý định quay lại trong khi vẫn quan tâm đến việc bảo tồn, tu tạo các nguồn tài nguyên phục vụ cho phát triển trong tương lai.

Hay như mô hình Vườn Quốc gia Cúc Phương (Ninh Bình) cũng là một trong những mô hình thực hiện hiệu quả về du lịch sinh thái bền vững. Được thành lập ngày 7/7/1962, nhờ những lợi thế về cảnh quan thiên nhiên, sự đa dạng về hệ sinh thái, các giá trị văn hoá và lịch sử, Vườn đã trở thành điểm du lịch sinh thái hấp dẫn của nhiều du khách trong và ngoài nước.

Phó Giám đốc Trung tâm Giáo dục môi trường và Dịch vụ Vườn quốc gia Cúc Phương Đỗ Hồng Hải cho biết: Quá trình phát triển Vườn cũng chính là quá trình nhận thức về du lịch sinh thái. Bởi từ khi thành lập đến 1986, hoạt động du lịch ở Cúc Phương đơn thuần là thực hiện nhiệm vụ đón tiếp, giới thiệu, hướng dẫn cho các đoàn khách đến tham quan, nghiên cứu và học tập hoàn toàn mang tính phục vụ. Nhưng từ năm 1990, nhờ có sự đầu tư của Nhà nước, cùng với nhiều chương trình, dự án trong nước và quốc tế được triển khai, đặc biệt là thời điểm bắt đầu kinh tế mở cửa, hội nhập, hoạt động du lịch của Cúc Phương có bước phát triển mạnh mẽ.

Đội ngũ cán bộ của Vườn quốc gia Cúc Phương đã có bước đột phá trong nhận thức, đó là phát triển du lịch ở Khu bảo tồn thiên nhiên nói chung, ở Cúc Phương nói riêng phải tổ chức theo định hướng du lịch sinh thái. Để phục vụ mục tiêu bảo tồn, Vườn đã tổ chức nhiều loại hình du lịch, song du lịch sinh thái được xác định là loại hình du lịch chính với những nguyên tắc cơ bản. Đó là các hoạt động du lịch không làm ảnh hưởng đến các hệ sinh thái, đời sống tự nhiên của các loài động thực vật hoang dã, cảnh quan thiên nhiên, văn hoá cộng đồng.

Trên cơ sở này, Cúc Phương đã xây dựng được nhiều tuyến du lịch chuyên đề, gồm các tuyến xem chim, xem côn trùng, xem dơi, xem trà hoa vàng, tuyến xuyên rừng ngủ bản Mường. Năm 2005, Cúc Phương bắt đầu triển khai các hoạt động du lịch mang lại tính hấp dẫn và thu hút khách rất cao, như xây dựng được nhiều tuyến đi bộ trong rừng có nội dung và thời gian khác nhau, du khách có thể lựa chọn cho mình những tuyến phù hợp, một số tuyến đi bộ du khách có thể tự khám phá. Hoặc có sự hướng dẫn, giới thiệu của hướng dẫn viên để chuyến đi của du khách sẽ trở nên thú vị và ý nghĩa hơn. Riêng tuyến cắm trại và ngủ đêm trong rừng, tuyến đi bộ dài ngày lên Khu bảo tồn Ngọc Sơn, Khu bảo tồn Pù Luông là những tuyến hấp dẫn được nhiều du khách quan tâm.

Ngoài ra du lịch sinh thái có sự tham gia của cộng đồng cũng là giải pháp quan trọng, góp phần cải thiện đời sống người dân địa phương. Với 1 hay 2 đêm nghỉ lại tại bản Mường, du khách đã tạo thu nhập thêm cho người dân và hỗ trợ công tác bảo tồn. Trong thời gian ở bản, đồng bào Mường với lòng nhiệt tình mến khách sẽ mang lại cho du khách thời gian thoải mái và cơ hội để tìm hiểu, khám phá những nét văn hoá bản địa độc đáo, được thưởng thức những điệu múa, những bài hát truyền thống của dân tộc Mường và các dân tộc vùng cao. Hoạt động này được xây dựng nhằm bảo tồn và phát huy truyền thống văn hoá các dân tộc vùng núi nói chung và văn hoá dân tộc Mường nói riêng.