Nhiễm trùng mật vì sán lá gan

Bệnh nhân Nguyễn M.D (sinh năm 1969, trú tại TP Hạ Long, Quảng Ninh). Trước nhập viện 3 ngày, bệnh nhân xuất hiện đau bụng thượng vị âm ỉ vùng hạ sườn phải, vàng da.

Bệnh nhân được thăm khám lâm sàng, cận lâm sàng, xét nghiệm có hội chứng nhiễm trùng, siêu âm và CT scanner ổ bụng có giãn đường mật trong và ngoài gan, nốt tăng tỷ trọng ví trí cơ Oddi ống mật, sỏi túi mật.

Sau hội chẩn, bác sĩ kết luận tình trạng viêm tụy cấp, nhiễm trùng đường mật, tắc ống mật chủ nghi do sỏi và tiến hành nội soi mật tụy ngược dòng điều trị bệnh.

Quá trình chụp nội soi đường mật, các bác sĩ đã phát hiện sán lá gan trong ống mật chủ và gắp bỏ qua nội soi, lấy sỏi ống mật chủ, đặt stent đường mật. Thủ thuật kết thúc an toàn.

Sau khi bơm rửa lại đường mật kiểm tra thấy dịch mật thoát ra tốt. 24h sau can thiệp ERCP, sức khỏe bệnh nhân ổn định, tiếp tục được điều trị chống nhiễm trùng và điều trị đặc hiệu diệt sán lá gan.

Không chỉ trường hợp bệnh nhân trên mà nhiều trường hợp nhập viện với biểu hiện của nhiễm trùng đường mật do nhiễm sán lá gan như đau bụng, chướng bụng, khó tiêu, nôn, sốt… cấp cứu tại Bệnh viện Bãi Cháy đã được thăm khám, chẩn đoán chính xác và điều trị kịp thời với kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng ERCP.

Can thiệp điều trị cho người bệnh.

Sán lá gan là một trong các nguyên nhân gây bệnh lý về đường mật như sỏi mật, sỏi gan, ung thư đường mật. Một số trường hợp ấu trùng sán sinh sôi có thể xâm nhập vào các cơ quan thiết yếu trong cơ thể như não, tim, phổi… đe dọa tính mạng người bệnh.

Trong đường mật, miệng hút của sán bám sâu vào thành đường mật gây tình trạng viêm loét đường mật, tắc mật, viêm loét, hoại tử túi mật, nhiễm trùng đường mật. Nhiễm trùng đường mật có thể dẫn đến nhiều biến chứng nghiêm trọng nếu không được chẩn đoán và điều trị kịp thời như: áp xe gan, huyết khối tĩnh mạch cửa, viêm phúc mạc mật, hẹp đường mật, ung thư đường mật… Nguy hiểm nhất là nhiễm trùng huyết dẫn đến suy gan, suy thận cấp, sốc nhiễm trùng nặng… dẫn đến tử vong.

Bệnh sán lá gan ở người lây truyền chủ yếu qua đường tiêu hóa. Người ăn phải thức ăn hoặc nước uống có trứng hoặc ấu trùng nang sẽ bị nhiễm bệnh do ký sinh trùng xâm nhập vào nhu mô gan và hệ thống dẫn mật.

Tại đây, sán lá gan trưởng thành đẻ trứng và thải ra môi trường nước bên ngoài qua phân rồi tiếp tục lây lan. Bệnh có thể truyền từ người bệnh sang người lành theo đường tiêu hóa với cách thức tương tự.

Bác sĩ Trần Đức Cảnh – Khoa Nội Tiêu hóa, Bệnh viện Bãi Cháy cho biết: “Bệnh lý ống mật chủ và ống tụy (sán ống mật chủ, sỏi ống mật chủ…) có thể điều trị bằng phương pháp phẫu thuật lấy sỏi ống mật chủ và đặt dẫn lưu đường mật, phẫu thuật nội soi hoặc nội soi tiêu hóa can thiệp.

Với xu thế phát triển can thiệp ít xâm lấn, kỹ thuật nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP) hiện đại có thể điều trị lấy sỏi ống mật chủ (OMC) qua nội soi, nong và đặt stent OMC hoặc ống tụy.

Can thiệp qua nội soi tiêu hóa có giá trị tương đương với phẫu thuật, thời gian nằm viện ngắn, ít biến chứng, chi phí thấp, hời gian phục hồi sức khỏe nhanh, không ảnh hưởng đến thẩm mỹ.

Bệnh nhân không phải trải qua phẫu thuật nên hạn chế được nhiều nguy cơ tai biến như chảy máu, nhiễm trùng vết mổ…”.

Các biện pháp giúp giảm tỷ lệ nhiễm sán lá gan:

·         Đảm bảo nguyên tắc ăn chín uống sôi

·         Dùng nước từ nguồn nước sạch, đảm bảo vệ sinh

·         Không ăn sống các loại thực vật tươi sống dưới nước gần các vùng chăn nuôi gia súc.

·         Trái cây hay rau quả trước khi ăn phải rửa sạch, ngâm trong dung dịch khử trùng như axit axetic 6% trong khoảng 10 phút.

·         Tuyên truyền giáo dục sức khỏe về đường lây truyền bệnh sán lá gan, cách thức giữ gìn vệ sinh môi trường chung như không phóng uế bừa bãi.

·         Nếu có dịch cần thành lập ban chỉ đạo và khoanh vùng kiểm soát nhanh chóng.

Người bệnh nếu nghi ngờ mình nhiễm sán lá gan cần đến ngay cơ sở y tế để được khám và điều trị sớm nhất có thể.

 Khánh Chi