Nguy hiểm khi F0 tự mua thuốc Corticoid về điều trị Covid-19

Theo bác sĩ Nguyễn Xuân Đạt (Hà Nội), trong quá trình tư vấn cho F0 từ xa ở TP.HCM anh thường xuyên gặp các bệnh nhân lạm dụng thuốc Corticoid. Bệnh nhân biết mình nhiễm Covid-19 là vội vàng ra nhà thuốc mua thuốc theo các đơn thuốc truyền nhau trên mạng, thậm chí tự 'biến tấu' đơn thuốc của ngành y ban hành, uống không tuân thủ theo đúng chỉ định.

Ví dụ thuốc kháng viêm hay còn gọi là Corticoid có các tên khác nhau Dexamethasone hay Methylprednisolone. Corticoid có lợi cho bệnh nhân Covid-19 nhưng không phải dùng ở bất cứ giai đoạn nào cũng được.

Thời điểm có thể xem xét dùng thuốc này thường sau 7 ngày tính từ lúc có triệu chứng Covid-19 (sốt, ho...) và trên những bệnh nhân có dấu hiệu chuyển biến nặng (giảm nhiều SpO2). Nhưng bệnh nhân lại mua và uống ngay khi mình trở thành F0. Không chỉ lạm dụng thuốc, bác sĩ Đạt cho biết, nhiều bệnh nhân còn lạm dụng đủ thứ như thở oxy. Nhà có bình oxy, hơi khó thở là bệnh nhân lập tức dùng bình oxy luôn. 

Theo bác sĩ Nguyễn Thành Tâm (Bệnh viện Bệnh nhiệt đới TP.HCM), trong suốt thời gian tham gia điều trị Covid-19 tại Bệnh viện dã chiến, chứng kiến đủ câu chuyện người bệnh lạm dụng thuốc trong điều trị Covid-19. 

Bác sĩ Tâm cho biết, có rất nhiều người là F0 khi nhập viện và ngay sau đó là gia đình gửi thuốc vào. Vì thuốc gửi ở ngoài vào nên bệnh viện kiểm soát chặt chẽ. Bác sĩ Tâm yêu cầu bảo vệ nhận thuốc phải chụp ảnh lại gửi bác sĩ xem thuốc gì mới được cho nhận gửi giúp.

Trong số các gói thuốc được người nhà gửi vào bao giờ cũng có các loại thuốc Corticoid, hạ sốt, vitamin… Với Corticoid dùng cho bệnh nhân Covid-19 có tác dụng làm giảm cơn bão cytokine  nhưng dùng phải có chỉ định của bác sĩ chứ không phải người bệnh tự dùng. 

Các gói thuốc trạm y tế tại TP.HCM phát cho F0.

Hiện nay, bác sĩ Tâm cho biết, thành phố không còn giãn cách, đi lại mua bán dễ dàng hơn thì F0 càng dễ mua thuốc hơn. Mặc dù, Sở Y tế đã thông báo khi người dân xét nghiệm dương tính với SARS-CoV-2 sẽ báo cho trạm y tế và được cấp phát thuốc các gói thuốc A, B, C. Nhưng người dân vì tâm lý “chuẩn bị kỹ” nôn nóng nên ra nhà thuốc mua thuốc trị Covid-19 và sẽ được bán cho những loại thuốc như vậy và vô tư dùng, không biết tới việc lạm dụng thuốc ảnh hưởng tới sức khoẻ.

Việc sử dụng Corticoid phải hết sức cẩn trọng bởi vì có những bệnh nhân dùng sẽ nguy hiểm nhất là bệnh nhân có bệnh nền như đái tháo đường, tăng nhãn áp, loạn thần…

Tại các bệnh viện dã chiến, bác sĩ chỉ định kháng viêm cho bệnh nhân rất chặt chẽ từ liều lượng tới cách dùng để đảm bảo hiệu quả, tránh biến chứng cho người bệnh. 

Theo trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP.HCM, túi thuốc phát cho F0 đang điều trị tại nhà sẽ bao gồm 3 gói A, B, C và sử dụng tùy thuộc vào triệu chứng của bệnh nhân. Trong đó, gói thuốc A là những thuốc thông dụng bao gồm thuốc hạ sốt và vitamin nâng cao thể trạng. Thuốc hạ sốt sẽ được dùng khi người bệnh sốt trên 38,5C, có thể lặp lại mỗi 4 -6 giờ nếu vẫn còn sốt. Các loại vitamin uống ngày 2 lần, mỗi lần 1 viên. Gói thuốc này dùng trong 7 ngày.

Gói thuốc B bao gồm các loại thuốc kháng viêm có chứa Corticoid và thuốc chống đông, đủ dùng trong 3 ngày. Đây là những loại thuốc đặc trị, phải có ý kiến chỉ định của bác sĩ. Đối với thuốc ở gói B, người bệnh cần lưu ý chỉ sử dụng trong một số tình huống đặc biệt, có triệu chứng sớm của suy hô hấp như cảm thấy khó thở, thở hụt hơi, khó thở tăng lên khi vận động, nhịp thở khi nghỉ ngơi trên 20 lần mỗi phút hoặc đo SpO2 dưới 95%.

Nếu chưa liên hệ được bác sĩ, người bệnh có thể tự uống thuốc kháng viêm và thuốc chống đông nhưng không quá 3 ngày. Trong thời gian này người bệnh cần tiếp tục liên hệ bác sĩ để được hỗ trợ.

Cuối cùng là gói thuốc C có thuốc Molnupiravir. Đây là thuốc kháng virus đang ở trong giai đoạn thử nghiệm trong chương trình nghiên cứu của Bộ Y tế. 

K.Chi