Nghề nuôi trầm, đục gỗ tỉa trầm làm cảnh, cây lớn xuất khẩu giá vài chục triệu

Khoan lỗ trên thân cây dó bầu rồi cho thuốc tạo trầm hương vào. Sau một năm, người thợ bứng cả cây về để chế tác thành trầm hương cảnh.

20 năm trước, anh Đỗ Phạm Nhất Lĩnh (35 tuổi, xã Tiên Mỹ, huyện Tiên Phước, tỉnh Quảng Nam) học nghề từ anh trai rồi mở cơ sở chế tác trầm hương cảnh tại nhà. Quê anh có truyền thống trồng và chế tác cây trầm dó, hay còn gọi là dó trầm, dó bầu.

Để có nguồn nguyên liệu, anh Lĩnh tìm mua những vườn trồng cây trầm dó trên 10 tuổi. Sau đó, anh khoan lỗ tạo trên thân cây và cho thuốc tạo trầm hương vào. Loại thuốc này được chế biến theo công thức riêng của từng cơ sở làm trầm. Cây sẽ phản ứng tạo kháng thể bao quanh vết thương và đó chính là trầm hương.

Sau hơn một năm vào thuốc, anh Lĩnh đào nguyên gốc và thân cây đưa về để quanh vườn, rồi thuê hai nhân công tay nghề cao chế tác dần.

Cây dó bầu sau khi đem về, anh dùng máy mài bằng điện loại những miếng gỗ màu trắng ra khỏi thân cây. Đến khi gặp chỗ màu đen thì anh dừng lại vì đó là trầm hương. “Công đoạn sau không dùng máy chạy điện được mà phải dùng dụng cụ cầm tay đẽo trực tiếp", anh Lĩnh chia sẻ.

Tùy vào thế cây, người thợ phân đoạn trước lúc mài, đục. Để ra một sản phẩm trầm hương cảnh, họ phải qua nhiều công đoạn như: bổ, chẻ, đục, đẽo, phá, tỉa, mài và đánh bóng.

Phần gỗ màu trắng mài, đục rơi ra sẽ được phơi nắng và nấu tinh dầu, hoặc xay lấy bột làm hương (nhang). Trầm hương (phần gỗ màu đen) để nguyên cây hoặc cắt từng miếng nhỏ bán ra thị trường.

Bên trong xưởng trầm của anh Lĩnh, anh Đỗ Đình Luân (33 tuổi, xã Tiên Mỹ) chia sẻ, với những mạch trầm uốn lượn, phải dùng đục nhẹ nhàng nạo từng lớp gỗ mỏng. Nhiều sản phẩm phức tạp, anh phải đục và gọt tỉa cả tháng trời. Tiền công mỗi ngày của anh Luận là 200.000 đồng.

Một số người thợ cho hay, công đoạn tỉa trầm là khó nhất, vì càng vào sát mạch trầm thì người thợ càng phải nhẹ tay.

Mỗi năm cơ sở anh Lĩnh bán ra thị trường khoảng 500 cây trầm hương cảnh và vài tấn nguyên liệu làm nhang, nấu tinh dầu.

Giá bán cây trầm cảnh tùy theo loại, từ 300.000 đồng đến vài triệu đồng cho sản phẩm chế tác loại nhỏ, để trang trí trong nhà. Trong khi đó, loại lớn và trầm xuất khẩu có thể lên đến vài chục triệu đồng.

Hồ Ca