Ngành điện Đông Nam Á thu hút vốn đầu tư lớn từ nước ngoài

Theo ASEAN Post, để đáp ứng nhu cầu sử dụng năng lượng, chính phủ các nước Đông Nam Á đã áp dụng một loạt chính sách nhằm đảm bảo khả năng cung ứng.

Trên quy mô khu vực, Tổ chức Mạng lưới điện Đông Nam Á (APG) dự kiến mở rộng thêm lưới điện của 10 quốc gia thành viên ASEAN so với đề xuất ban đầu trong thập niên 90. Việc mở rộng mạng lưới điện còn giúp tăng cường giao thương năng lượng trong khu vực, cũng như giúp giải quyết những vấn đề liên quan tới nhu cầu sử dụng năng lượng ngày càng cao.

Ngành điện Đông Nam Á thu hút vốn đầu tư lớn từ nước ngoài. (Ảnh minh họa)

Tuy nhiên, để mở rộng lưới điện khu vực sẽ cần tới nguồn vốn đầu tư nước ngoài. Đây cũng chính là cơ hội đôi bên cùng có lợi cho các nhà đầu tư nước ngoài và chính phủ các nước trong khu vực. Số liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA) cho thấy, Đông Nam Á cần 1,2 nghìn tỷ USD đầu tư từ nay cho đến năm 2040 để hiện đại hóa và mở rộng mạng lưới điện.

Trong đó, những nhà đầu tư lớn trong ngành điện có thể kể tới Trung Quốc, Nhật Bản, các nước Châu Âu, Mỹ cùng một số ngân hàng và tổ chức tài chính đa phương.

Đối với Trung Quốc, việc đầu tư sẽ giúp Bắc Kinh mở rộng thêm mối quan hệ kinh tế và chính trị với các nước trong khu vực mà đặc biệt là với các quốc gia có đường biên giới giáp phía nam Trung Quốc.

Kể từ năm 2003, Trung Quốc đã đầu tư 66 tỷ USD vào ngành sản xuất năng lượng điện tại Đông Nam Á, chiếm 48% tổng số đầu tư trên toàn cầu.

Trong khi đó, kể từ năm 2009, Nhật Bản cũng đã đẩy mạnh đầu tư với tổng giá trị lên đến 1,5 tỷ USD vào các dự án thủy điện, năng lượng mặt trời và năng lượng gió trong khu vực.

Hàn Quốc mà cụ thể là Ngân Hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc đã đầu tư 150 triệu USD vào các dự án năng lượng tái tạo tại Đông Nam Á kể từ năm 2009 - 2016.

Ngoài ra, Chính sách miền Nam mới của chính phủ Seoul được khởi xướng từ năm 2017 cũng hứa hẹn sẽ tăng cường thêm quan hệ hợp tác năng lượng với các nước khu vực Đông Nam Á.

Ngoài phạm vi châu Á, Tổ chức Đầu tư Tài chính Mỹ (OPIC) đã đầu tư hơn 400 triệu USD từ năm 2009 - 2016 vào các dự án năng lượng tại Đông Nam Á.

Cơ quan Phát triển quốc tế Hoa Kỳ (USAID) dự kiến đầu tư 750 triệu USD để thúc đẩy khả năng sản xuất năng lượng tái tạo cho các nước thành viên ASEAN.

Tại Châu Âu, những khoản đầu tư vào lĩnh vực điện ở Đông Nam Á lại chủ yếu đến từ Đức. Tổ chức Phát triển quốc tế của Đức Gesellschaft für Internationale Zusammenarbeit (GIZ) luôn là đối tác tích cực của Trung Tâm Năng Lượng ASEAN thông qua Chương trình Năng lượng ASEAN – Đức (AGEP). GIZ đã hỗ trợ và tài trợ một loạt dự án cải thiện hợp tác năng lượng và kỹ thuật trong khu vực giữa Đức và các quốc gia Đông Nam Á.

Các ngân hàng đa phương như Ngân hàng Thế giới (WB) và Ngân hàng Phát triển Châu Á (ADB) đóng vai trò quan trọng trong việc tạo điều kiện để triển khai các dự án năng lượng tái tạo trong khu vực. Hai tổ chức tài chính này lần lượt đầu tư hơn 2 tỷ USD và 1 tỷ USD vào ngành năng lượng tái tạo Đông Nam Á kể từ năm 2009.

Năng lượng xanh

Phần lớn khoản đầu tư từ Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc tập trung vào các dự án năng lượng không tái tạo như than. Điển hình tại Indonesia, ba nền kinh tế lớn này đã đầu tư vào 18 dự án than từ năm 2010 - 2017.

Để tài trợ cho các dự án trên, ba quốc gia này không gặp nhiều khó khăn khi ba ngân hàng hàng đầu của Singapore gồm DBS Bank, Tập đoàn Ngân hàng nước ngoài Trung Quốc (OCBC) và United Overseas Bank (UOB) đã cung cấp kinh phí cần thiết cho 21 dự án than từ năm 2012 - 2018. Hơn một nửa dự án này là các nhà máy nhiệt điện than ở Việt Nam và Indonesia.

Trong khi đó, ASEAN đặt mục tiêu năng lượng tái tạo sẽ đóng góp 23% vào tổng nguồn năng lượng chính của khối vào năm 2025.

Tuy nhiên, dựa trên các chính sách đang được thực hiện và cân nhắc cho tương lai, tỷ lệ năng lượng tái tạo đóng góp vào nguồn năng chính của ASEAN dự kiến chỉ đạt 17% vào năm 2025.

Một điểm mừng là với việc chi phí sản xuất năng lượng tái tạo ngày càng giảm nên những ủng hộ đầu tư vào các dự án này ngày càng tăng cao.

Theo Cơ quan Năng lượng tái tạo Quốc tế (IRENA), chi phí quang điện mặt trời (PV) đã giảm 45%. Cụ thể, từ 3.915 USD/kilowatt (kW) đã giảm xuống còn 2.134 USD/kilowatt (kW) trong thời gian từ năm 2012 - 2016. Đây là mức giảm chi phí sản xuất nhiều nhất trong các loại năng lượng tái tạo. 

Tương tự chi phí năng lượng gió cũng trải qua một đợt giảm chi phí mạnh từ giữa năm 2013 - 2016, từ 2.627 USD xuống còn 2.342 USD.