Nên xóa bỏ cơ chế trường đại học công lập!

Trao đổi với PV Infonet, Thạc sỹ Lê Xuân Trung – Hiệu trưởng Trường THPT Lê Lợi (Hà Đông) chia sẻ.

Dựa vào đâu mà ông có thể đưa ra quan điểm xóa bỏ các trường Đại học công lập?

Việc xóa bỏ trường công lập sẽ tạo ra ý thức, người ta bỏ nhiều tiền đi học thì họ phải học ra tấm ra món, học để có nghề. Học để ta gọi là thu hồi vốn đào tạo đã, chứ giờ chúng ta cứ bao cấp cho các trường sẽ không ổn. 

Nên chăng chúng ta chỉ bao cấp cho một số đầu học để phổ cập nguồn lao động một số ngành hoặc một số tỉnh nghèo khó khăn mới có đại học công, còn lại chúng ta tự chủ hoàn toàn.

Xóa bỏ đại học công lập để các trường tự chủ, sẽ tạo ra sự cạnh tranh chất lượng giữa các trường, rồi đến cạnh tranh trong thu học phí, cạnh tranh chất lượng đầu ra, cạnh giải quyết việc làm cho sinh viên, chất lượng thương hiệu đào tạo, cạnh tranh việc làm trong nước và quốc tế…

Từ đó người học “liệu cơm gắp mắm”, liệu cái túi tiền của mình để đi học. Ví dụ anh nghèo, anh không đủ tiền để học trường đẳng cấp cao thì những trường đó tin chắc có học bổng để ưu ái, toàn phần hay bán toàn phần.

Việc xóa bỏ các trường đại học công lập sẽ tạo ra sự cạnh tranh chất lượng đào tạo

Xóa bỏ các trường công lập các nước trên thế giới đã từng làm chưa thưa ông?

Ở nước ngoài, như Singapor, Anh, Mỹ… việc đào tạo giáo dục đại học cơ bản là tự chủ, nhà nước không bao cấp.

Từ khi dành lại độc lập chúng ta đã bao cấp cho hệ đại học quá nhiều, cho nên hiện nay nó đã trở thành tư duy, ý thức hệ của từng người.

Liệu có xảy ra hệ lụy là cạnh tranh không lành mạnh trong chất lượng đào tạo, tuyển sinh… không thưa ông?

Tất nhiên là có, nếu không quản lý tốt. Những trường không đàng hoàng cách tổ chức thực hiện từ đội ngũ giáo viên, cơ sở vật chất, chất lượng đào tạo… sẽ không nghiêm túc dẫn tới sản phẩm anh đào tạo ra không được xã hội chấp nhận.

Tôi thấy học sinh chỉ cầm chiếc bằng đại học tư thục như ở Trường Đại học Thăng Long (Hà Nội), Nguyễn Tất Thành (TPHCM) còn có thể đi xin được việc. Còn những trường ngoài công lập khác là khó xin việc, vì sản phẩm đào tạo ra chỉ có bằng chứ không có trình độ thực chất của con người sử dụng bằng đó, cho nên trường đó không đủ tin cậy. Hệ quả là không có sinh viên theo học…

Trong xã hội chúng ta phải có sự cạnh tranh công bằng và có sự quản lý của ngành dọc, ở đây là Bộ GD&ĐT. Chẳng hạn Nhà nước định ra một chế tài mức đào tạo trung bình của 1 năm đối với sinh viên là bao nhiêu thì theo tiêu chí chúng ta tạo ra một mức trần tối thiểu ngưỡng min và max – trần tối đa để các trường đào tạo, cho ra đời một sản phẩm đào tạo có trình độ quốc tế.

Vậy có xảy ra trường hợp những trường đại học có danh tiếng học phí cao, người giàu nhưng lười học sẽ vào học ở đó, để có bằng tốt nghiệp?

Ở những trường đại học muốn có thương hiệu, thì phải hút nhân tài học, muốn thu hút nhân tài thì phải có học bổng.... Không chỉ vì có thương hiệu mà đào tạo người dốt để có nhiều tiền, như vậy sẽ giảm thương hiệu của trường đó.

Và vì vậy vẫn có nhiều học sinh nghèo, học giỏi vẫn được vào học trường có thương hiệu đó. Những học sinh giàu vẫn học trường bình thường, vì rất có thể anh giàu nhưng không thể tiếp thu được kiến thức, nên phải học mãi mà không thể tốt nghiệp được…

Đây là quy luật cạnh tranh rất lành mạnh và đang phù hợp với quy luật chung của nền giáo dục các nước tiên tiến. Hiện nay, ở chúng ta cứ sợ cạnh tranh là sự hỗn loạn, cạnh tranh là tạo ra sự mất công bằng là vì chúng ta chưa nghĩ ra cơ chế chính sách để quản lý sự cạnh tranh đó. Các sự cạnh tranh giữa các trường, hay trong giáo dục phải tuân thủ theo quản lý  của Luật pháp.

Nếu xóa công lập, việc cân đong, đo đếm chất lượng giáo dục, tuyển sinh, tỷ lệ sinh viên ra trường có việc làm… chúng ta quản lý  như thế nào?

Nếu muốn đánh giá các chất lượng các trường, chúng ta có tổ chức kiểm định chất lượng giáo dục để đánh giá theo tiêu chí mà Bộ GD&ĐT công bố. Chẳng hạn trường này chất lượng ra sao, xếp hạng thế nào?

Bộ tiêu chí gồm có về chất lượng đội ngũ giảng viên, cơ sở vật chất, chất lượng sản phẩm đào tạo, tỷ lệ sinh viên giỏi, tỉ lệ tìm được việc làm… Một loạt các tiêu chí chúng ta xây dựng rồi cứ dập theo ba – rem kiểm định sẽ được.

Khi chúng ta xây dựng được tiêu chí minh bạch, và chúng ta thực hiện được kiểm tra tiêu chí minh bạch thì tạo ra được những thứ hạng minh bạch và có độ tin cậy.

Xin cảm ơn ông!