Lực lượng biên phòng gặp khó trong công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá

Lực lượng biên phòng gặp khó khăn

Việt Nam có đường  biên giới dài với 8.043,156 km trong đó 4.653,556 km đất liền và 3.389,6 km biển tiếp giáp 3 nước Trung Quốc, Lào, Campuchia.  Ngoài ra, khu vực biên giới  gồm 1.075 xã (phường), thị trấn với trên 7 triệu người thuộc 42 dân tộc anh em; địa hình đối núi, sông suối phức tạp, hiểm trở, nhiều đường mòn, đường tắt, kênh rạch qua lại hai bên biên giới; đời sống nhân dân ở khu vực biên giới còn nhiều khó khăn….

Với địa hình như trên là điều kiện để hoạt động buôn lậu,vận chuyển trái phép thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá diễn ra phức tạp, trọng điểm ở các tỉnh Cao Bằng, Quảng Ninh, Quảng Trị, Gia Lai, Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang.

Theo đó, trong quá thực hiện nhiệm vụ  lực lượng bộ đội biên phòng đã gặp rất nhiều khó khăn như: Địa hình biên giới hiểm trở, nhiều đường mòn, đường tắt, kênh rạch, sông suối; thời tiết khắc nghiệt, trang bị phương tiện, công cụ hỗ trợ phục vụ công tác đấu tranh còn thiếu, lạc hậu, chưa đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ. 

Trong khi đó, tại một số nước giáp biên giới lại không coi thuốc lá là mặt hàng cấm, khuyến khích buôn bán, xuất thuốc lá ra nước ngoài để thu ngoại tệ. Do đó, các chủ đầu nậu người Việt Nam lợi dụng chính sách này để câu kết với công dân nước láng giềng xây dựng các kho hàng để tập kết thuốc lá, chờ thời cơ vận chuyển trái phép về Việt Nam tiêu thụ.

Một bộ phận quần chúng nhân dân ở khu vực biên giới do đời sống kinh tế khó khăn, thiếu việc làm, trong khi lợi nhuận mang lại từ buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá qua biên giới cao hơn làm ruộng, nên họ thường bỏ ruộng, nương để tham gia tiếp tay vận chuyển hoặc trực tiếp buôn lậu thuốc lá.

Bên cạnh đó, pháp luật không giao thẩm quyền điều tra cho BĐBP đối với điều tra các tội “sản xuất, buôn bán hàng cấm”; “ tàng trữ, vận chuyển hàng cấm”, quy định tài Điều 190, 191 Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017. Trong khi, các hành vi vi phạm pháp luật này thường xuyên xảy ra ở khu vực biên giới mà BĐBP phát hiện bắt giữ.

Thuốc lá ngoại nhập lậu đa dạng về chủng loại và có nguồn gốc xuất xứ từ một số nước như: Anh, Singapore, Trung Quốc, Campuchia, Indonexia. Thủ đoạn chủ yếu của các chủ đầu nậu là thành lập đường dây, tổ chức  buôn lậu xuyên biên giới, luôn tìm sự sơ hở của lực lượng chức năng để thực hiện hành vi buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá qua biên giới, như: Tập kết hàng sát biên giới, thuê ''cửu vạn'', cư dân biên giới, chờ thời cơ  vận chuyển trái phép qua biên giới vào nội địa cất giấu tiêu thụ.

Quá trình vận chuyển, các đối tượng chia thành từng toán, nhóm (có toán đi hàng trăm đối tượng) mang vác hoặc sử dụng xe máy, xuồng, ô tô vận chuyển với tốc độ lớn; chúng trang bị các công cụ phương tiện thông tin hiện đại để giám sát, theo dõi lực lượng chức năng, như sử dụng Flaycam,bộ đàm, bố trí người cảnh giới, dẫn đường, chống trả ở các địa điểm mà chúng vận chuyển hàng qua lại.

Đáng lưu ý, thời gian gần đây tại địa bàn biên giới thành phố Hà Tiên, tỉnh Kiên Giang, nổi lên tình trạng các đối tượng vận chuyển thuốc lá nhập lậu, sau khi bị lực lượng chức năng phát hiện bắt giữ, các đối tượng đã tụ tập đông người, kích động quần chúng nhân dân và phần tử quá khích ở hai bên biên giới để chống người thi hành công vụ, cướp lại tang vật; theo thống kê từ năm 2018 đến nay, tại khu vực biên giới các tỉnh Kiên Giang, An Giang và Long An xảy ra 13 vụ/580 đối tượng chống người thi hành công vụ (tỉnh Kiên Giang xảy ra 8 vụ/520 đối tượng, tỉnh An Giang xảy ra 5 vụ/60 đối tượng), làm nhiều cán bộ, chiến sĩ BĐBP bị thương, trong đó có 11 đồng chí bị thương nặng phải nhập viện điều trị.

Hay như vào ngày 28/4/2020, tại khu vực Mốc 314 thuộc phường Mỹ Đức/thành phố Hà Tiên, tổ công tác Đồn BP CKQT Hà Tiên, BĐBP Kiên Giang phối hợp với 40 đồng chí Cảnh sát cơ động/Công an tỉnh Kiên Giang ngăn chặn các đối tượng vận chuyển trái phép thuốc lá từ Campuchia về Việt Nam. Khi phát hiện lực lượng BĐBP và Công an, khoảng 100 đối tượng sử dụng mã tấu,  dao quắm, súng bắn cồn, súng cao su, gậy nhọn và gạch đá tấn công lực lượng chức năng làm 4 cán bộ Biên phòng, 1 cán bộ Công an bị thương phải nhập viện. Sau đó các đối tượng bỏ chạy sang Campuchia.

Dự báo, từ nay đến hết năm 2020, tình hình buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá qua biên giới ở các địa bàn trọng điểm sẽ phức tạp, khó lường, với nhiều phương thức, thủ đoạn tinh vi, liều lĩnh và manh động, đặc biệt là tuyến biên giới  Tây Nam (Bình Phước, Tây Ninh, Long An, Đồng Tháp, An Giang, Kiên Giang) và tuyến biên giới các tỉnh Quảng Ninh, Cao Bằng, Quảng Trị, Gia Lai.

Để nâng cao hiệu quả công tác phòng, chống buôn lậu thuốc lá trong thời gian tới, Bộ Tư lệnh BĐBP tiếp tục  tham mưu cho Bộ Quốc phòng kiến nghị Quốc hội, Chính phủ nghiên cứu, có lộ trình sửa đổi Luật Tổ chức cơ quan điều tra hình sự theo hướng bổ sung thẩm quyền điều tra cho BĐBP đối với các tội “sản xuất, buôn bán hàng cấm”; “ tàng trữ, vận chuyển hàng cấm”, quy định tài Điều 190, 191 Bộ Luật hình sự năm 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017.

Phối hợp với chính quyền địa phương đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giáo dục chính sách pháp luật, vận động người dân ký cam kết không  tham gia, tiếp tay cho buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá qua biên giới.

Tăng cường các biện pháp nghiệp vụ để nắm tình hình từ xa, từ ngoài biên giới; chủ động xác lập chuyên án, đấu tranh, ngăn chặn, bắt giữ xử lý nghiêm các đối tượng chủ mưu, cầm đầuvề hoạt động buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá, nguyên liệu thuốc lá qua biên giới.

Quản lý chặt chẽ nội bộ, thực hiện bốn không “không tham gia, không tiếp tay, không làm ngơ và không can thiệp”. Xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật, kỷ luật quân đội đối với cấp trưởng, chính ủy, chính trị viên các đơn vị để xảy ra điểm nóng về buôn lậu và để cán bộ, chiến sỹ thuộc quyền vi phạm pháp luật, kỷ luật liên quan đến bao che, tiếp tay cho buôn lậu, vận chuyển trái phép thuốc lá qua biên giới.

H. Anh