F0 âm tính vẫn còn sốt, mệt, PCR tái dương tính có nguy hiểm không?

BS Nguyễn Huy Hoàng – Trung tâm oxy cao áp, Việt Nga cho biết hiện tại mỗi ngày anh theo dõi khoảng 100 F0 trong đó có 60 -70 ca là F0 cũ và thêm 30 – 40 F0 mới xin tư vấn cho chính họ và gia đình của họ.
 
Suốt quá trình đó, anh Hoàng nhận thấy F0 vẫn còn nhiều lo lắng và các thắc mắc thường gặp của họ là:
 
Thứ nhất, F0 bị mất khứu giác (vị giác, đi đại tiện phân lỏng, mẩn ngứa...) có phải bệnh đang nặng lên không?
 
Theo bác sĩ Hoàng, đây là diễn biến bình thường của Covid-19. Việc bị các triệu chứng trên không phải dấu hiệu cho thấy tình trạng diễn biến của bệnh đang nặng lên.

Nếu bị mất khứu giác, vị giác thì cần tập ngửi các mùi quen thuộc, ăn những món ăn quen thuộc, dùng các vitamin nhóm B và thuốc bổ thần kinh để nhanh hồi phục. Thời gian thường vài ngày đến vài tuần.

Các vấn đề còn lại, chỉ cần điều trị triệu chứng với các thuốc thông dụng như thường ngày.
 
Thứ hai, F0 đang dùng các thuốc như thế này, có cần bổ sung thêm loại nào không?
 
BS Hoàng cho rằng về cơ bản thuốc dùng cho bệnh nhân Covid-19  sẽ có các nhóm sau:

a. Nhóm kháng virus: molnupiravir hoặc favipiravir

b. Nhóm điều trị triệu chứng: hạ sốt, giảm ho, long đờm, trị tiêu chảy, giúp ngủ ngon...

c. Nhóm kháng sinh: phòng và điều trị bội nhiễm vi khuẩn.

d. Thuốc kháng đông: dự phòng và điều trị tình trạng rối loạn đông máu do Covid-19.

e. Thuốc kháng viêm corticoid: điều trị tình trạng rối loạn đáp ứng viêm.

f. Nhóm các thuốc bổ, vitamin, tăng cường miễn dịch.

Với nhóm b và nhóm f, người dùng tự cân nhắc và quyết định. 

BS Hoàng tư vấn cho các F0 qua điện thoại.

Thứ ba, F0 7 ngày vẫn không hết sốt, phải làm sao?

Sốt là phản ứng bảo vệ của cơ thể, ở đây chỉ là 1 trong 2 lý do, hoặc là do virus, hoặc là do vi khuẩn, hoặc cả hai.

Sốt do virus: Dùng kháng virus (molnupiravir hoặc favipiravir) ngăn sự nhân lên của virus, từ đó có thể nhanh cắt sốt. Tuy nhiên ngoài Covid-19, một số lại đồng thời nhiễm cúm hoặc các loai virus đường hô hấp khác (có khoảng vài trăm loại) thì không có cách gì khác ngoài việc dùng thuốc hạ sốt, bù nước và điện giải, điều trị triệu chứng (đau đầu, buồn nôn, nôn, vật vã kích thích...).

Sốt do vi khuẩn: Phải dùng kháng sinh. Tuy nhiên, để xác định có phải nhiễm khuẩn hay không cũng không dễ.

Để dự đoán phải dựa vào tiền sử bệnh là có hay viêm xoang, viêm họng, viêm a mi đan hay viêm phế quản không.

Để chính xác thì phải xét nghiệm máu xem bạch cầu có tăng cao không, chỉ số procalcitonin, chỉ số CRP... có tăng không. Từ đó mới có quyết định sử dụng kháng sinh.

Nếu sốt cao quá mà không có cách nào hạ sốt thì phải xin nhập viện để xử lý.

Thứ tư, F0 đang dùng thuốc chống đông (bệnh van tim, sau đột quỵ nhồi máu, đặt stent...) hoặc thuốc kháng viêm (bệnh khớp, bệnh lupus, các bệnh tự miễn dịch...) nhưng SpO2 vẫn trên 95 thì có phải ngừng các thuốc đang sử dụng không?
 
BS Hoàng cho biết nếu F0 vẫn đang phải sử dụng kháng đông hoặc kháng viêm corticoid từ trước thì bây giờ bạn vẫn tiếp tục sử dụng, kể cả khi SpO2 trên 95%.

Trong trường hợp SpO2 giảm xuống dưới 95%, bạn cần tham khảo ý kiến BS để biết liều dùng phù hợp.

Với các thuốc nhóm khác (ngoài kháng đông, kháng viêm corticoid) để trị bệnh nền như tiểu đường, tăng huyết áp, bệnh khớp... thì bạn vẫn tiếp tục sử dụng.

Thứ năm, có ngừng kháng viêm, kháng đông không?
 
Thuốc kháng đông và kháng viêm cotticoid không phải để tiêu diệt virus, mà là để phòng và điều trị tình trạng rối loạn đông máu, rối loạn đáp ứng miễn dịch của cơ thể.

Dù cơ thể đã hết virus, nhưng nguy cơ rối loạn đông máu, rối loạn đáp ứng miễn dịch vẫn còn, do vậy bạn cần tiếp tục dùng kháng đông/kháng viêm theo chỉ dẫn của BS.

Rối loạn đông máu hậu Covid cũng là vấn đề đáng quan tâm, bạn có thể tham khảo hướng dẫn của BS để dùng kháng đông liều thấp dự phòng tắc mạch trong vòng 12 tháng.
 
Thứ sáu, F0 xét nghiệm PCR âm tính rồi, nhưng sau 3 hôm xét nghiệm PCR lại dương có phải tái nhiễm không?
 
Tình trạng tái nhiễm là có, tuy nhiên rất hiếm khi nó xảy ra ngay sau khi bệnh nhân khỏi.

Kết quả PCR âm tính có thể do lấy mẫu chưa đúng, do cơ thể chưa hết hẳn virus (mới chỉ hết ở dịch tỵ hầu) nhưng đề kháng kém nên virus tiếp tục nhân lên.
 
Có nhiều người dù không có triệu chứng gì đặc biệt, nhưng 15-20 ngày rồi, virus vẫn chưa hết hẳn, chỉ số Ct vẫn dao động ở khoảng 25-30. Với các trường hợp này, cần ăn uống, luyện tập, nghỉ ngơi tốt hơn để sớm có kết quả PCR âm tính.
 
Thứ bảy, cả nhà cùng dương tính, nếu 1 F0 đã âm có thể chăm sóc các thành viên khác không?
 
Nếu F0 đã âm tính thì nguy cơ bị nhiễm trở lại chính biến chủng đó là rất thấp.

Tuy nhiên, vấn đề là kết quả PCR của bạn đã chính xác chưa. Dù PCR rất nhạy nhưng vẫn có âm tính giả.

Hơn nữa, dù PCR âm tính thật, nghĩa là dịch tỵ hầu của bạn ko còn virus, nhưng có thể virus vẫn còn trong cơ thể.

Do vậy, vẫn cần tập luyện nhẹ, ăn uống tốt, đeo khẩu trang đúng chuẩn khi tiếp xúc gần với người nhà bạn.
 
Thứ tám, F0 hết sốt, PCR âm tính nhưng vẫn ho kéo dài không đỡ, phải làm sao?

Ho là phản ứng bảo vệ, nhằm tống khứ các tác nhân có hại ra khỏi cơ thể. Nhưng nếu ho quá nhiều thì ảnh hưởng rất nhiều đến sinh hoạt của bệnh nhân.

Cách điều trị là dùng chanh mật ong, bổ phế, chống dị ứng, long đờm, giảm ho thảo dược.

Nếu vẫn kéo dài tình trạng ho thì cần xét nghiệm để loại trừ tình trạng nhiễm nấm đường hô hấp, kiểm tra xem có nhiễm khuẩn không để dùng kháng sinh.

Cần kết hợp các bài tập thở, tập khạc đờm để giúp giảm các tác nhân kích thích đường thở.

Thứ chín, F0 đã khỏi bệnh Covid-19 rồi nhưng người mệt, sức yếu, thường xuyên thấy lạnh, không làm được việc gì, cần phải làm sao?

Đây là các dấu hiệu của tình trạng rối loạn thần kinh thực vật hậu Covid-19, nguyên nhân có thể do tình trạng viêm lan tỏa toàn thân do Covid-19 do rối loạn đông máu hậu Covid-19, do lo lắng căng thẳng.

Cách xử trí là tập luyện thể dục nhẹ nhàng như đều đặn, ăn các đồ ấm nóng, dùng các thảo dược có tác dụng hoạt huyết, an thần...

Thông thường sau 4-6 tuần thì các triệu chứng sẽ đỡ dần. Nếu không đỡ bạn cần đi khám BS chuyên khoa Nội thần kinh.

K.Chi