Đậu mùa khỉ khác với thủy đậu như thế nào?

Sự bùng phát của bệnh đậu khỉ đã gây nhiều hoang mang cho giới chức y tế trên thế giới. Mặc dù không phải là bệnh giống như thủy đậu nhưng một số triệu chứng của hai bệnh này rất giống nhau.

Theo thạc sĩ, bác sĩ Nguyễn Quốc Thái – Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Bạch Mai, đậu mùa khỉ là bệnh do virus gây ra. Sau thời gian ủ bệnh từ 1 đến 2 tuần, thậm chí kéo dài 3 tuần, người bệnh xuất hiện các biểu hiện triệu chứng sốt, đau đầu, đau mỏi người. Đây là triệu chứng giống như các bệnh do virus gây ra, nhưng với đậu mùa khỉ, người bệnh xuất hiện thêm các biểu hiện có hạch cổ, hạch bẹn, nách, hạch sưng to.

Đặc trưng khác của bệnh đậu mùa khỉ đó là xuất hiện các phỏng như hạt đậu, mọc từ 1 đến 3 ngày sau sốt. Hạt đậu có đặc điểm ban đầu bằng phẳng xong gồ dần lên dạng sẩn. Ban đầu dịch nước trong rồi dần dần chuyển thành màu vàng hay còn gọi là mưng mủ. Các dịch này dần dần khô lại và bong vảy.

Số lượng mụn đậu có thể 1 cái hoặc hàng trăm, hàng nghìn cái tùy vào từng người. Hạt đậu này mọc nhiều nhất ở mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân. Ngoài ra, hạt đậu còn mọc ở bộ phận sinh dục, miệng, mắt.

So với thủy đậu (hay còn gọi phỏng dạ) thì thủy đậu chỉ ảnh hưởng đến một phần cơ thể nhưng đậu mùa khỉ có thể ảnh hưởng đến toàn bộ.

Tổn thương do đậu mùa khỉ gây ra.

Đặc trưng của thủy đậu - các mụn nước ở lớp da nông. Nên sau thủy đậu người bệnh không để lại sẹo, nhưng đậu mùa khỉ tổn thương sâu hơn nên thường để lại sẹo cho người bệnh.

Giống bệnh đậu mùa trong lịch sử, thạc sĩ Thái cho biết, người bệnh sau khi khỏi bệnh thì các vết sẹo từ hạt đậu tồn tại lâu thậm chí gây ra những gương mặt rỗ vì đậu mùa.

Khác thứ hai giữa thủy đậu và đậu mùa khỉ, theo bác sĩ Thái, các nốt hạt đậu của đậu mùa sau khi mọc kéo dài từ 2 đến 4 tuần và tự hết. Nhưng các nốt phỏng này có đặc điểm là cùng nhau xuất hiện và cùng nhau hóa mủ, đóng vảy và xẹp xuống.

Có nhiều hình thái nốt đậu trong đậu mùa khỉ nhưng đặc trưng trên một người bệnh là giống nhau, không có nhiều kích cỡ, hình thái như ở nốt phỏng của bệnh thủy đậu. Các nốt phỏng đậu mùa khỉ đồng đều nhau.

Dù chỉ là các nốt trên da nhưng đậu mùa khỉ hoàn toàn có thể gây biến chứng đó là nhiễm trùng và viêm phổi, viêm phế quản phổi, nhiễm trùng giác mạc, mất thị lực. Các vết thương trên da trở nên nghiêm trọng hơn khiến da bong ra thành từng mảng lớn.

Trước đây, tỷ lệ tử vong do bệnh đậu mùa khỉ dao động trong khoảng 11% so với số người mắc bệnh (trẻ em có tỷ lệ tử vong cao hơn). Trong thời gian gần đây, tỷ lệ tử vong dao động trong khoảng 3-6%.

'Dù bệnh đậu mùa khỉ khó lây lan giữa người với người hơn so với Covid-19 và các triệu chứng của bệnh cũng không quá nghiêm trọng nhưng đây vẫn là một căn bệnh nguy hiểm, cần có những biện pháp phòng ngừa phù hợp' Thạc sĩ Thái cho biết.

Khi tiếp xúc gần với người bệnh đậu mùa khỉ, nghi nhiễm đậu mùa khỉ bạn cần đi khám để được khẳng định có mang bệnh hay không. Trong trường hợp người bệnh nhiễm đậu mùa khỉ cần cách ly, không tiếp xúc gần với người lành.

Bạn cần che chắn các vùng da bị tổn thương bằng vải, khăn, găng tay. Người tiếp xúc với người bệnh phải mang khẩu trang y tế, tránh tiếp xúc trực tiếp với da của người bệnh và các dịch tễ. Vệ sinh tay chuẩn bằng xà phòng và nước, nếu không có nước sử dụng cồn sát khuẩn.

Bác sĩ Thái cho rằng vệ sinh tay rất quan trọng để tránh trung chuyển mầm bệnh cho người khác. Với quần áo người nhiễm cần giặt bằng bột giặt, nước ấm, khử khuẩn bề mặt thường xuyên.

Khi người bệnh bị mụn mủ vỡ thì phải xử lý băng gạc hết sức cẩn trọng.

Hiện vắc xin đậu mùa khỉ đã được phê duyệt cho người 18 tuổi trở lên và sử dụng hai mũi dưới dạng chủng không phải tiêm như các vắc xin khác.

Trước đây, bệnh đậu mùa thường chờ tự khỏi, tự chăm sóc nhưng hiện tại người bệnh có thể liên hệ các cơ sở y tế để được hỗ trợ.

Hiện nay, trên thế giới có thuốc kháng virus đậu mùa khỉ. Tuy nhiên, thạc sĩ Thái cho rằng hiện giá của thuốc cũng đắt, chưa được nhập về Việt Nam.

Khánh Chi