Dịch tễ năm 2015 bất thường: Trẻ mắc sởi, ho gà đang tăng cao

PGS.TS Trần Đắc Phu, Cục trưởng Cục Y tế dự phòng (Bộ Y tế) cho biết, trong tháng 1/2015 đã ghi nhận 133 trường hợp sốt phát ban nghi sởi, trong đó có 28 trường hợp dương tính với sởi.

Người dân chen chúc chờ tiêm vắc xin dịch vụ

Nguy cơ bùng phát dịch sởi

Thông tin này được đưa ra trong Hội nghị trực tuyến triển khai công tác phòng, chống dịch và đảm bảo hoạt động Y tế Tết Ất Mùi 2015 diễn ra sáng ngày 5/2/2015, tại Bộ Y tế.

Theo đó, PGS.TS Phu cho biết, tại bệnh viện Nhi TƯ đã ghi nhận 21 trường hợp sởi xét nghiệm dương tính, trong đó có đến 13 trường hợp mắc là trẻ dưới 9 tháng tuổi.

Tháng 1/2015 ghi nhận 16 trường hợp mắc ho gà, trong đó có 6 trường hợp bệnh nhân xét nghiệm dương tính ho gà, không có tử vong. Cả 6 trường hợp đều dưới 2 tuổi, trong đó có 2 trường hợp dưới 2 tháng tuổi.

PGS.TS Trần Đắc Phu nhấn mạnh, dịch tễ năm 2015 có những bất thường khi có khá nhiều trường hợp trẻ mắc sởi dưới 9 tháng và ho gà dưới 2 tháng tuổi. Nguyên nhân do nhiều gia đình không đưa con đi tiêm do không nắm được lịch tiêm chủng, thiếu quan tâm hoặc sợ phản ứng sau tiêm.

Đặc biệt, tâm lý chờ đợi vắc xin dịch vụ MR, MMR của người dân tiêm lúc trẻ 1 tuổi nên nguy cơ trẻ mắc sởi trước khi tiêm chủng rất cao. Tình trạng khan hiếm vắc xin 5 trong 1 và 6 trong 1 chưa cung cấp kịp thời khiến trẻ không thể tiêm đúng lịch nhưng cha mẹ lại không cho trẻ đi tiêm chủng mở rộng.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến nhấn mạnh, dịch sởi có nguy cơ bùng phát trở lại do tỷ lệ tiêm chủng chưa đạt như mong muốn, đã rải rác có ca mắc sởi, có xu hướng tăng cao hơn so với năm trước. Bên cạnh đó, nguy cơ bùng phát các dịch bệnh khác trên đường hô hấp như ho gà, viêm đường hô hấp trên, cúm… là rất cao.

Không để người dân phải đợi vắc xin dịch vụ

PGS.TS Trần Đắc Phu yêu cầu các cơ sở phải tiêm vắc xin đúng lịch: 9 tháng tuổi với sởi và 2 tháng tuổi với ho gà-bạch hầu-uốn ván, tăng cường tuyên truyền cho người dân về lợi ích của tiêm chủng mở rộng không chờ tiêm vắc xin dịch vụ. Rà soát, thống kê, tiêm vét cho toàn bộ trẻ trên 9 tháng chưa được tiêm hoặc tiêm chưa đủ mũi; ho gà tiêm cho trẻ từ 2, 3, 4 tháng tuổi và mũi 4 vào 18 tháng, không được bỏ sót đối tượng. Tổ chức điểm tiêm chủng theo điểm cố định tại bệnh viện, trạm y tế và điểm lưu động tại cộng đồng tại các vùng khó khăn.

Giám sát phát hiện và xác định sớm ca bệnh đầu tiên, dựa trên ca bệnh nhập viện để điều tra ổ dịch tại cộng đồng. Tổ chức khoanh vùng, xử lý kịp thời ổ dịch, hạn chế thấp nhất lây lan; cách ly triệt để trẻ bị bệnh, tránh lây lan trong cộng đồng.

Bảo đảm tuân thủ phân tuyến điều trị, cách ly bệnh nhân, phòng lây nhiễm chéo, nhiễm khuẩn bệnh viện, hạn chế thấp nhất tỷ lệ tử vong; các bệnh viện sẵn sàng thu dung; hạn chế chuyển bệnh nhân lên tuyến trên khi không cần thiết.

Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến khẳng định, các điểm tiêm chủng dịch vụ phải đảm bảo đặt hàng trước, cung ứng đủ vắc xin, nếu không có đủ vắc xin không cấp phép cho các cơ sở đó tiêm dịch vụ nữa, không để xảy ra những trường hợp không đáng có.

Bộ trưởng nhấn mạnh: “Những người tiêm chủng phải được tập huấn kỹ, trạm trưởng trạm phó trạm y tế chưa được tập huấn thì tuyệt đối không được tiêm bởi việc này ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng và niềm tin của người dân. Những trường hợp tiêm nhầm thuốc, tiêm nhầm nước cất… là điều đau đớn trong ngành y tế. Một vài hành động đó làm mất lòng tin của người dân vào tiêm chủng mở rộng”.

Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thị Kim Tiến thẳng thắn phê bình các Sở Y tế về vấn đề tiêm chủng. Vấn đề được xem là bộ mặt của công tác dự phòng thì năm nay xảy ra nhiều vấn đề đặc biệt là tiêm nhầm vắc xin và thiếu vắc xin dịch vụ.

Bộ trưởng đề nghị các địa phương chỉ đạo nơi nào tiêm dịch vụ là phải đặt hàng vắc xin sớm. Còn nếu không đủ lực vốn và ứng vắc xin thì thôi không tiêm dịch vụ. Các Sở Y tế cứ đăng ký tiêm dịch vụ nhưng không có cung ứng, để khi người dân đi tiêm dịch vụ lại không đủ vắc xin xảy ra tình trạng không đáng có.

Còn điểm nữa nhắc Bộ trưởng Nguyễn Thị Kim Tiến đề cập đến là vấn đề tiêm nhầm thuốc. Bộ trưởng cảm thấy “hối tiếc" khi cả ngành nỗ lực song chỉ một việc nhỏ có thể công sức đổ sông đổ biển. Tiêm nhầm vắc xin, tiêm nhầm nước cất đã làm cho người dân mất niềm tin vào y tế, làm mất hình ảnh của ngành.

Việc sản xuất đồng loạt kiểu dáng công nghiệp khiến các lọ vắc xin giống nhau cả màu sắc, nhãn mác sẽ gây ra nhầm lẫn. Đề nghị phải đổi danh nhãn, kiểu dáng các lọ vắc xin.
Phải tập huấn kỹ cho những người tiêm ngồi bàn tiêm.

Dứt khoát không cho người chưa tập huấn vào tiêm dù đó là trạm trưởng, trạm phó. Vì điều này ảnh hưởng đến sức khỏe, tính mạng của người dân đừng để người dân không tin vào tiêm chủng.

An Nhiên-Phương Thúy