Dị ứng thuốc, thực phẩm không liên quan vắc xin Covid-19 vẫn tiêm được
Theo quyết định mới của Bộ Y tế, chỉ những người từng dị ứng với vắc xin Covid-19 và thành phần nào đó trong vắc xin mới chống chỉ định tiêm. Còn dị ứng với các thành phần không liên quan tới vắc xin thì không nên lo lắng.
Phản ứng 'cánh tay Covid' sau tiêm vắc xin Moderna và những biện pháp điều trị đơn giản
Đau và sưng tấy tại chỗ tiêm là những phản ứng phổ biến thường gặp sau tiêm vắc xin Covid-19 mRNA của Moderna và Pfizer-BioNTech. Đôi khi, một số các triệu chứng ít gặp hơn khác cũng xuất hiện sau tiêm vắc xin như phát ban, ngứa...
Chỉ dị ứng với thành phần của vắc xin mới không được tiêm
Theo TS BS. Nguyễn Huy Luân, Đơn vị Tiêm chủng Bệnh viện Đại học Y Dược TP.HCM, cho biết tỷ lệ sốc phản vệ xảy ra sau tiêm vắc xin cực kỳ thấp, thống kê nước ngoài tỷ lệ sốc phản vệ sau tiêm chỉ 5 đến 10 ca trên 1 triệu liều tiêm.
Nếu những người có cơ địa dị ứng thường lo lắng tiêm vắc xin không an toàn nhưng bị dị ứng thì chỉ dị ứng với 1 chất nào đó, không phải dị ứng tất cả. Ngay cả người dị ứng với vắc xin thì khi tiêm vắc xin cũng chỉ dị ứng với 1 thành phần của vắc xin.
Ảnh tư vấn cho người tiêm vắc xin tại TP.HCM. |
Theo quyết định mới của Bộ Y tế, chỉ những người từng dị ứng với vắc xin Covid-19 và thành phần nào đó trong vắc xin mới chống chỉ định khi tiêm. Còn dị ứng với các thành phần không liên quan tới vắc xin thì không nên lo lắng.
Mặt khác, người bị dị ứng khi xảy ra phản vệ và người không có dị ứng tỷ lệ xuất hiện phản ứng nặng đều giống nhau.
Theo khuyến cáo mới, những người có dị ứng nằm trong nhóm thận trọng tiêm vắc xin thì tiêm tại các cơ sở y tế địa phương vẫn an toàn. Còn người đã từng sốc phản vệ có tác nhân rõ ràng sẽ tiêm vắc xin tại bệnh viện.
Khi đưa chất lạ vào cơ thể thì cơ thể sẽ có phản ứng với chất lạ đó. Tuỳ theo cơ địa từng người đối với chất kháng nguyên đó thì có mức độ phản ứng khác nhau, không ai giống ai, không ai biết được ai sẽ ít tác dụng phụ, ít triệu chứng hơn ai khi tiêm vắc xin.
Ngay cả thuốc hạ sốt là thuốc thông thường, người dân vẫn uống bình thường nhưng có những người bị dị ứng với thuốc Paracetamol có thể bị phản ứng thậm chí có thể tử vong vì sốc phản vệ với thuốc đó. Thức ăn cũng như vậy. Vì thế, TS Luận cho rằng tỷ lệ xảy ra phản ứng sau tiêm vắc xin giống như bạn uống thuốc, ăn thức ăn.
Bác sĩ sàng lọc quyết định
Hiện tại, TS Luân cho biết người bị cơ địa dị ứng không chống chỉ định tiêm ngừa vắc xin Covid-19. Trong vắc xin gồm các chất kháng nguyên là các protein của virus và hầu như không dị ứng với thành phần này. Thường chỉ dị ứng với các chất thành phần của vắc xin như polyethylene glycol của Pfizer, Moderna là các thành phần có trong thuốc nhuận tràng, kem đánh răng, kem bôi da.
Polysorbate 80 trong vắc xin của Astrazeneca và Janssen có trong thành phần của các vitamin dạng dầu, thuốc chống ung thư, mỹ phẩm.
Tuy nhiên, khi dị ứng với mỹ phẩm thì không hẳn là dị ứng với với vắc xin mà bản chất trong mỹ phẩm cũng có nhiều thành phần khác nhau.
Khi bạn bị dị ứng, đi tiêm vắc xin bác sĩ khám sàng lọc trước tiêm chủng sẽ cần hỏi cụ thể thêm nhiều thông tin như:
1. Mức độ dị ứng như thế nào?
2. Loại dị ứng nguyên mà bạn gặp phải?
3. Những lần dị ứng trước đây, bạn đã được điều trị như thế nào?
4. Cơ địa dị ứng có liên quan đến yếu tố gia đình hay không?
5. Tình trạng dị ứng có liên quan trực tiếp đến vắc xin Covid-19 lần này tiêm chủng hay không?
Vì vậy bác sĩ khám sàng lọc sẽ tìm hiểu và có quyết định chỉ định tiêm chủng trong từng trường hợp cụ thể. Nếu tại điểm tiêm chủng không đảm bảo thì có thể chuyển tuyến tiêm.
Tuy nhiên, qua hơn 10 triệu liều vắc xin Covid-19 đã tiêm tại Việt Nam, TS Luân cho biết tỷ lệ phản ứng sau tiêm vô cùng thấp, thấp hơn cả các nước trên thế giới.
Các phản ứng sốc sau tiêm thường xảy ra trong 15 phút đầu. Các điểm tiêm đều được tập huấn sẽ tiêm adrenalin ngay cho người tiêm nếu bị phản ứng và thường họ bình phục sau 1 vài ngày theo dõi.
Khánh Chi
Vì sao phân loại, trì hoãn tiêm vắc xin Covid-19 một số nhóm đối tượng?
Quá trình sàng lọc trước tiêm vắc xin Covid-19 có quá thận trọng, trong khi ở nhiều nước, người có bệnh nền được ưu tiên tiêm càng sớm càng tốt chứ không có phân loại?