Đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn tại TP. Hồ Chí Minh: Đề “mở” mang tính thời sự
Có thể thấy, TP. Hồ Chí Minh luôn là đơn vị tiên phong trong việc đổi mới phương pháp dạy và học theo hướng mở. Năm 2018 - 2019 sẽ là năm được dự báo có nhiều biến động trong công tác ra đề thi, trong đó riêng môn Ngữ văn yêu cầu đánh giá sự sáng tạo, trình bày quan điểm của thí sinh là một vấn đề được đặc biệt chú trọng.
Các giáo viên trong Tổ Văn – Hệ thống giáo dục HOCMAI cho biết: So với đề thi năm ngoái, đề thi tuyển sinh lớp 10 môn Văn tại TP. Hồ Chí Minh năm nay về hình thức và cấu trúc đề thi tương tự như đề thi năm 2017. Câu đọc hiểu vẫn đưa ra hai văn bản được tổng hợp từ các bài báo về chủ đề ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa gây ra. Câu nghị luận xã hội vẫn đưa ra các hình minh họa để gợi ý và tạo cảm hứng cho học sinh làm bài. Câu nghị luận văn học cho phép thí sinh chọn 1 trong 2 đề: Cảm nhận về 1 đoạn trong Bài thơ về tiểu đội xe không kính hoặc bàn luận về một vấn đề lí luận văn học là sức mạnh của các tác phẩm văn chương.
Cụ thể như sau:
Câu 1:
Đọc hiểu văn bản đề cập đến thực trạng ô nhiễm môi trường do rác thải nhựa gây ra, đồng thời nêu lên những giải pháp, hành động để giải quyết vấn đề. Đây cũng là chủ đề của ngày Môi trường Thế giới năm nay. Đề vẫn gồm có 4 ý hỏi vừa kiểm tra được các kiến thức Tiếng Việt, kĩ năng đọc hiểu đồng thời có cả câu hỏi vận dụng yêu cầu học sinh phải có kiến thức thực tế và khả năng lập luận thuyết phục.
Câu 2
Nghị luận xã hội yêu cầu thí sinh nêu suy nghĩ về mối quan hệ giữa cha mẹ và con cái trong xã hội hiện nay. Đây là một vấn đề vừa gần gũi với các em học sinh đồng thời cũng có ý nghĩa xã hội sâu sắc, rộng lớn. Giống như năm ngoái, đề thi đưa ra ba hình ảnh minh họa vừa giúp học sinh dễ dàng định hướng vấn đề cần nghị luận cũng như gợi mở, tạo cảm hứng để các em làm bài.
Câu 3:
Cho phép thí sinh chọn 1 trong 2 đề: đề 1 là dạng bài rất quen thuộc, yêu cầu thí sinh nêu cảm nhận về hình ảnh người lính trong 1 đoạn thơ của Bài thơ về tiểu đội xe không kính. Chỉ cần nắm chắc kiến thức về tác phẩm và có kĩ năng viết bài văn nghị luận là các em có thể hoàn thành tốt câu hỏi này.
Đề 2 là một đề mở, yêu cầu thí sinh nêu suy nghĩ về ý nghĩa, sức mạnh của các tác phẩm văn chương. Từ những trải nghiệm thực tế của mình trong quá trình đọc các tác phẩm, thí sinh được quyền tự do bộc lộ quan điểm và lựa chọn các dẫn chứng (không giới hạn ở các tác phẩm trong sách giáo khoa). Những bạn có kiến thức chắc về lí luận văn học, có vốn hiểu biết rộng về các tác phẩm văn chương, có khả năng phân tích, tổng hợp và cảm thụ văn học tốt mới nên chọn làm đề bài này.
Như vậy, đề thi môn Ngữ văn được đánh giá là một đề hay, giúp học sinh phát huy được năng lực cảm thụ, khuyến khích được sự sáng tạo. Với hướng ra đề như thế, để có được những bài viết thuyết phục, ngoài những kiến thức đã học trong chương trình sách giáo khoa, học sinh cần tích lũy những hiểu biết xã hội, cập nhật những vấn đề thời sự. Đây là một trong những xu hướng đổi mới đề thi tuyển sinh vào lớp 10 được sự đồng tình và đón nhận tích cực của các em học sinh, phụ huynh và các thầy cô.