Cuộc xung đột tại Ukraine sẽ định hình lại Internet?

Cuộc chiến Internet bắt đầu từ khi nào?

Cuộc xung đột Nga-Ukraine trên thực tế đã pha trộn các yếu tố truyền thống và đổi mới. Mặc dù chiều hướng không gian mạng ít được nhìn thấy hơn, nhưng thực tế nó đã phát triển đầy đủ ngay từ đầu.

Một nghiên cứu của Microsoftchỉ ra rằng như một màn dạo đầu cho cuộc chiến, vào ngày 23/2/2022, một ngày trước khi chính thức thực hiện chiến dịch quân sự đặc biệt tại Ukraine, Nga đã phát động một vũ khí mạng có tên “Foxblade” chống lại các máy tính ở Ukraine.

Đối với quốc phòng Ukraine, họ đã nhanh chóng “đưa cơ sở hạ tầng kỹ thuật số của mình vào đám mây công cộng, nơi nó được lưu trữ tại các trung tâm dữ liệu trên khắp châu Âu”.

Ukraine cũng đã thực hiện một trong những chiến dịch quan hệ công chúng thành công nhất từ ​​trước đến nay, thu hút được đội quân công nghệ thông tin quốc tế gồm 500.000 người.

Ukraine cũng vận động khối phương Tây thực hiện các lệnh trừng phạt cứng rắn đối với Nga, đồng thời tổ chức thành công lệnh cấm vận kỹ thuật số đối với khu vực tư nhân.

Phó Thủ tướng kiêm Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi Kỹ thuật số của Ukraine Mykhailo Fedorov yêu cầu các tổ chức quản trị Internet cắt đứt với Nga khỏi Internet. Lời kêu gọi của ông Fedorov đã nhận được sự đồng tình của cả tập thể nhưng không đồng tình với lý do rằng cốt lõi của Internet vẫn phải là phi chính trị.

Ngày nay, Ukraine nhận được sự hợp tác tình báo mạnh mẽ từ Mỹ, trong khi Liên minh châu Âu cung cấp hỗ trợ xây dựng năng lực mạng thông qua chính sách Hợp tác có cấu trúc thường trực (PESCO).

Trong khi đó, một thỏa thuận đã được ký kết giữa Cục Lưu trữ Nhà nước Ukraine và Cơ quan Lưu trữ Quốc gia của Vương quốc Anh về việc chuyển tạm thời lưu trữ dữ liệu đám mây và sao lưu các bản sao tài liệu kỹ thuật số của các tổ chức lưu trữ nhà nước Ukraine trong trường hợp chúng có khả năng bị mất.

Nga nhận thấy mình đang phải đối mặt với một liên minh toàn cầu đối kháng mạnh mẽ với các nhà hoạt động trên khắp thế giới tham gia cuộc chiến trong lĩnh vực kỹ thuật số.

Trong cuộc xung đột này, Nga đã sử dụng một chiến lược mạng rất tinh vi - các cuộc tấn công mạng phá hoại bên trong Ukraine, xâm nhập mạng và gián điệp bên ngoài Ukraine.

Theo ông Fedorov, thế giới đang quan sát "cuộc chiến tranh thế giới mạng đầu tiên của thế kỷ XXI". Trong thế giới mạng không biên giới, mật mã đã trở thành vũ khí di chuyển với tốc độ ánh sáng. 

Nếu công nghệ đang thay đổi ý nghĩa của chiến sự, thì chiến sự cũng đang thay đổi công nghệ bằng cách thúc đẩy sự đổi mới và dẫn dắt nó thông qua các khoản tiền khổng lồ do các chính phủ cung cấp. Khi khoa học và công nghệ lâm vào thế chiến, người ta nên hiểu vai trò của chúng đối với xã hội, kinh tế và chính trị như thế nào? Vì bản chất của công nghệ mạng, cuộc chiến đã vượt xa tranh chấp và biên giới Nga-Ukraine và giờ đây là cuộc chiến ý thức hệ có sự tham gia của các cường quốc toàn cầu.

Kết quả là, Internet đã bị kéo vào địa chính trị: một mặt nó buộc phải lựa chọn bên, mặt khác, nó phải đối mặt với sự phân mảnh và thậm chí có thể xảy ra splinternet - một sự cố hoàn toàn của Internet thành các mạng riêng biệt và độc lập.

Cho đến nay, Internet đã cho thấy khả năng phục hồi đáng kể, nhưng nó có thể chịu đựng những áp lực tư tưởng trong bao lâu và bao xa?

Xu hướng phân mảnh hầu như không phải là một hiện tượng mới. Trong hơn hai thập kỷ qua, hầu hết tất cả các quốc gia đã thực hiện các bước theo hướng đó.

Nhìn chung, dòng dữ liệu và thông tin tự do, ở nhiều mức độ khác nhau, được các quốc gia có chủ quyền coi là đặt ra thách thức trực tiếp đối với hệ thống chính trị và do đó họ muốn kiểm soát nó.

Do đó, hệ tư tưởng phổ quát và cởi mở hình thành nền tảng của Internet đang thay đổi theo hướng nhà nước kiểm soát nhiều hơn các mạng và các hoạt động của mạng.

Bất chấp xu hướng phân mảnh hiện nay, sự chia cắt hoàn toàn khỏi mạng Internet toàn cầu là khó có thể xảy ra vì lợi ích bản thân chiến lược kinh tế và chính trị của các quốc gia khuyến khích việc duy trì trong hệ thống.

Tuy nhiên, những căng thẳng chính trị hiện nay có thể làm trầm trọng thêm các xu hướng toàn cầu hướng tới sự tách biệt công nghệ trở thành một chiến lược kỹ thuật số thiết yếu.

Internet tồn tại nhiều “sự phân mảnh”

Cuộc chiến Nga-Ukraine và những căng thẳng địa chính trị tiếp theo giữa các cường quốc toàn cầu đã gây chú ý mạnh mẽ đến một lỗ hổng lớn trong quản trị Internet và đặt ra những thách thức mới, với những câu hỏi mở xung quanh các biện pháp trừng phạt thích hợp và hậu quả của chúng, cũng như một cơ chế và công cụ quản trị liên quan.

Tuy nhiên, một cơ chế quản trị tổng thể duy nhất cho không gian mạng, dù rất cần thiết, dường như sẽ không sớm xảy ra. 

Ông Gregory F. Treverton nhận định, “hiện tại vẫn tồn tại rất nhiều sự phân mảnh và có khả năng sẽ tồn tại”.

Thêm vào sự phức tạp là hệ sinh thái cực kỳ dễ bay hơi của Internet, với sự thay đổi công nghệ nhanh chóng. Internet thiếu sự liên kết và có sự liên kết lỏng lẻo giữa các vấn đề. Tuy nhiên, những đặc điểm giống nhau mang lại sự linh hoạt và khả năng thích ứng, điều này rất quan trọng trong bối cảnh phức tạp này.

Internet cho phép các bên hợp tác trong một số lĩnh vực bất chấp những bất đồng ở những lĩnh vực khác và cho phép họ điều chỉnh theo sự không chắc chắn. Khi nói đến các cam kết quốc tế, việc thực hiện thường phụ thuộc lẫn nhau, tuy nhiên các chính phủ rất khác nhau về mối quan tâm và khả năng thực hiện. 

Đã có nhiều nỗ lực theo hướng này, mới nhất là sáng kiến ​​của chính phủ Mỹ: “Tuyên bố cho tương lai của Internet” được công bố vào ngày 28/4/2022 và được ký bởi 60 trong số 193 chính phủ Liên Hợp Quốc.

Điều này nhằm mục đích tạo ra sự hài hòa xuyên Đại Tây Dương xung quanh các nguyên tắc dân chủ, và “được dùng như một tài liệu tham khảo cho các cuộc đàm phán quốc tế trong tương lai về các vấn đề liên quan đến Internet”.

Tuyên bố dựa trên năm nguyên tắc: bảo vệ nhân quyền và các quyền tự do cơ bản, một mạng Internet toàn cầu, truy cập Internet toàn diện và giá cả phải chăng, tin tưởng vào hệ sinh thái kỹ thuật số và quản trị Internet nhiều bên liên quan.

Tuyên bố ủng hộ “việc duy trì tính phổ biến của Hệ thống tên miền (DNS), các tiêu chuẩn Internet áp dụng trên toàn cầu và tính trung lập của mạng. Thông điệp rất rõ ràng, bất kể mọi tranh chấp chính trị, ‘lõi kỹ thuật của Internet’ không nên bị tấn công”. 

Các vị trí được đưa ra đối với tuyên bố và quản trị Internet là sự phản ánh của các xu hướng và địa chính trị rộng lớn hơn hiện đang phát huy hết tác dụng trong cuộc chiến tại Ukraine.

Theo ông Gregory, Nga đang tham gia vào một canh bạc nguy hiểm để viết lại cấu trúc an ninh châu Âu, và trong khi phương Tây và các đồng minh đã hợp lực để kiểm tra khả năng phục hồi của Nga. 

Ông Gregory nhấn mạnh: “Chính trong bối cảnh địa chính trị hỗn loạn và môi trường hậu đại dịch không chắc chắn này, việc quản trị Internet nên tự xác định.

Đây là một thời điểm quan trọng, vì các quyết định về vai trò của Internet đối với địa chính trị đều đang được giám sát kỹ lưỡng và kết quả có thể là yếu tố quyết định không chỉ đối với công nghệ mà còn đối với các giá trị và lối sống dân chủ.

Chưa bao giờ việc bảo vệ vị trí phi chính trị của internet và các nguyên tắc của nó về một Internet mở, phổ cập và có thể truy cập lại quan trọng hơn thế. Internet là một thành tựu phi thường của con người và là công nghệ xác định của thế kỷ XXI, cần được bảo vệ trước khi quá muộn”.

Hạ Thảo (lược dịch)

Giáo viên Mỹ bị kết án 20 năm tù vì huấn luyện tiểu đoàn nữ của IS

Theo NBC News, một giáo viên ở bang Kansas, Mỹ đã bị kết án 20 năm tù sau khi cô thú nhận đã huấn luyện một tiểu đoàn nữ chiến binh của tổ chức Nhà nước Hồi giáo tự xưng (IS).

Người tị nạn Ukraine phàn nàn về cuộc sống khó khăn ở Canada

Fuad Vekhbe, một người tị nạn đến từ Ukraine, phàn nàn rằng anh không thể tìm được một công việc ở Canada đáp ứng đủ điều kiện của mình vì tình trạng thường trú tạm thời.

Kế hoạch Marshall có khả thi cho Ukraine?

Suy nghĩ về tương lai của Ukraine sau cuộc xung đột hiện tại, nhiều chính trị gia và chuyên gia nói về tính khả thi của Kế hoạch Marshall mới cho nước này.