Hút thuốc lá tại bệnh viện vẫn khó cấm triệt để

Có biển vẫn hút

Mặc dù tại Điều 11, Luật Phòng chống tác hại thuốc lá năm 2012, quy định rõ các địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn bao gồm địa điểm cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và trong phạm vi khuôn viên bao gồm: Cơ sở y tế. Theo quy định này  quy định cấm hút thuốc lá hoàn toàn trong nhà và phạm vi khuôn viên cơ sở y tế, phạm vi khuôn viên được hiểu là cả vùng không gian ngoài trời nhưng nằm trong phạm vi của cơ sở y tế.

Tuy nhiên thực tế, người đến khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế vẫn chưa chấp hành.

Tại Bệnh viện Bạch Mai, các khu vực ghế ngồi chờ bệnh nhân  ngoài trời, trong nhà vẫn còn người hút thuốc thậm chí nhiều người còn mặc áo bệnh nhân vẫn thản nhiên hút thuốc.

Ông Nguyễn Văn Thành – 45 tuổi, Hà Nam chăm người nhà đang điều trị tại khoa Cơ Xương Khớp, Bệnh viện Bạch Mai cho biết ông lên chăm anh trai 4 ngày nay và vẫn hút thuốc bình thường. Trong phòng bệnh không hút thuốc nhưng ra ngoài là phải hít hơi thuốc vì ông nghiện nặng.

Ông Thành cho biết có biển cấm hút thuốc nhưng những người xung quanh vẫn đang hút bình thường nên ông cũng chậc lưỡi làm theo.

Tại Bệnh viện Nhi trung ương, khu khuôn viên ngoài trời cũng la liệt phụ huynh ngồi hút thuốc mặc dù biết rõ không hút thuốc trong bệnh viện nhưng mọi người đều khó chấp hành.

Ngang nhiên hút thuốc lá tại khuôn viên Bệnh viện Bạch Mai

Phớt lờ biển báo, mặc con nhỏ và vợ ngồi cạnh bên, một người đàn ông vẫn vô tư rít vào và nhả ra từng đợt luồng khói trắng nghi ngút. Hút xong, tiện tay anh  ta  vứt ngay tàn thuốc xuống đất rồi Xung quanh đó cũng  hai người đàn ông cũng vô tư vừa hút thuốc vừa trò chuyện say sưa.

Trong bộ tiêu chí cơ sở y tế xanh sạch đẹp có nội dung quy định thực hiện Cơ sở y tế “Không khói thuốc lá”, nếu có quy định về việc thực hiện Cơ sở y tế không khói thuốc; có biển cấm hút thuốc trong đơn vị sẽ được 0,5 điểm; nếu có báo cáo việc thực hiện hoạt động kiểm tra, giám sát và xử lý các trường hợp vi phạm sẽ được 0,5 điểm.

Nhưng tiêu chí quan trọng này lại chỉ là 1 trong 5 nội dung cộng điểm của bộ tiêu chí chấm điểm bệnh viện xanh sạch đẹp, nằm ở cuối cùng của bộ tiêu chí, không được coi là tiêu chí chính để chấm điểm bệnh viện sạch.  

Nguyễn Trọng Khoa– Phó Cục trưởng Cục Quản lý khám, chữa bệnh cho biết: Quy định cấm hút thuốc lá trong bệnh viện đã có quy định rõ trong luật, ngành y tế cũng ban hành nhiều chỉ thị về vấn đề này. "Trong bộ tiêu chí đánh giá chất lượng bệnh viện có điểm bệnh viện không khói thuốc trong tiêu chí, tuy nhiên, mấy bệnh viện lớn rất ít khi được điểm, điều này thể hiện có quy định luật nghiêm nhưng việc thực thi luật không nghiêm.

 Tại Bệnh viện Bạch Mai, ông Khoa cho rằng lý do là bệnh viện này quy mô rộng lớn, nhiều vị trí khó kiểm soát việc hút thuốc của người nhà người bệnh. Hơn nữa, lượng ra vào bệnh nhân một ngày lên đến 30- 50 nghìn người, không ít người nghiện thuốc lá.

Chậm và khó

Không chỉ hút thuốc lá ở người nhà bệnh nhân, bệnh nhân mà ngay cả nhân viên y tế vẫn còn người hút thuốc lá.

Theo BS Nguyễn Trung Thành (Khoa Nội Tổng Hợp, Bệnh viện Nguyễn Tri Phương, TP.HCM ) Các động thái như cảnh báo tác hại; cấm quảng cáo; cấm hút thuốc lá nơi công cộng nhằm giảm nhẹ tác hại thuốc lá đã được triển khai mạnh mẽ. Tuy nhiên thực tế cho thấy chỉ các động thái trên chưa đủ giúp giải quyết tình hình. Nghiên cứu thực trạng hút thuốc lá trên 440 bệnh nhân Khoa hô hấp – Bệnh viện Chợ Rẫy – cho thấy 19% bệnh nhân nam; 1,1% nữ vẫn tiếp tục hút thuốc lá dù rằng 86% trong số họ đã biết đến tác hại của thuốc lá qua các kênh thông tin đại chúng .

Mô hình “Bệnh viện không thuốc lá” nhấn mạnh đến vai trò của cơ sở và nhân viên y tế trong phòng chống tác hại thuốc lá. Trong mô hình này thực trạng hút thuốc lá của nhân viên y tế – bao gồm kiến thức, thái độ, hành vi của họ đối với vấn nạn hút thuốc lá có ảnh hưởng sâu sắc tình hình hút thuốc lá trong cộng đồng.

 Nhân viên y tế đóng vai trò quan trọng trong việc nêu gương, nhắc nhở và huớng dẫn bỏ thuốc lá. Theo thống kê của Sở Y Tế Thành phố Hồ Chí Minh năm 2015 và 2016, tình hình có bệnh nhân và cả nhân viên y tế hút thuốc lá vẫn còn tìm thấy ở các bệnh viện trong thành phố. Điều này cho thấy cai thuốc lá hoàn toàn không đơn giản, kể cả khi đã có những kiến thức về tác hại của thuốc lá.

Bệnh viện Nguyễn Tri Phương là một trong những Bệnh viện loại I của thành phố, hơn 10 năm đã có mô hình Bệnh viện không thuốc lá và thực hiện truyền thông chống hút thuốc lá trong Bệnh viện. Tại Bệnh viện có câu lạc bộ bệnh nhân bị bệnh phổi mạn tính (COPD), bệnh nhân bị bệnh hen, qua hoạt động của các câu lạc bộ cũng như hoạt động tuyên truyền trong Bệnh viện đã và đang đưa ra nhiều thông điệp quyết liệt về chống thuốc lá trong cộng đồng. Tuy nhiên, sự thay đổi vẫn còn chậm và nhiều khó khăn.

 Khánh Chi