Chân dung 2 “nữ tướng” đầy quyền năng của Vinafood1 và Vinafood2

Với vị thế đặc biệt, từ nhiều năm nay hai doanh nghiệp của Bộ NN&PTNT là Tổng Công ty Lương thực miền Bắc (Vinafood1) và Tổng Công ty Lương thực miền Nam (Vinafood2) đã chiếm khoảng 40% thị phần ngành gạo trong nước.

Điểm chung của hai Tổng Công ty này là đều được điều hành bởi những những bóng hồng quyền lực và được thay mới trong quý 1 vừa qua.

Bùi Thị Thanh Tâm – Chủ tịch Vinafood1

Tại cuộc họp Thường trực Chính phủ chiều 28/4 có sự xuất hiện và phát biểu ý kiến của nữ Chủ tịch HĐTV Vinafood 1, bà Bùi Thị Thanh Tâm – khi cuộc họp bàn về việc xuất khẩu gạo.

Dù đặt mục tiêu cổ phần hóa từ nhiều năm qua nhưng đến nay Vinafood1 vẫn tiếp tục lỗi hẹn, nên thông tin về Tổng Công ty được công bố công khai rất hạn chế.

Bà Bùi Thị Thanh Tâm chính thức được bổ nhiệm vào vị trí Chủ tịch HĐTV Vinafood1 vào ngày 18/2/2020 theo cách hoán đổi vị trí cho ông Phạm Xuân Quế.

Theo đó, ông Phạm Xuân Quế, Chủ tịch HĐTV nay giữ chức thành viên Hội đồng thành viên, Tổng giám đốc Vinafood1 cho đến khi đủ tuổi nghỉ hưu. Bà Bùi Thị Thanh Tâm, Tổng giám đốc Vinafood1 nay giữ chức Chủ tịch Hội đồng thành viên Vinafood1.

Bà Bùi Thị Thanh Tâm và ông Phạm Xuân Quế trong lễ trao quyết định "hoán đổi" vị trí cho nhau.

Bà Bùi Thị Thanh Tâm sinh năm 1972 tại Hà Nội, từng có hơn 20 năm gắn bó với Tổng Công ty. Trước khi đảm nhiệm vị trí Chủ tịch Hội đồng thành viên của Vinafood1, bà Tâm là Ủy viên thường vụ Đảng ủy Khối Doanh nghiệp Trung ương, Phó Tổng Giám đốc, rồi Tổng giám đốc Vinafood1. Bà được Thủ tướng Chính phủ bổ nhiệm làm Tổng Giám đốc Vinafood1 từ ngày 1/3/2012.

Bà Bùi Thị Thanh Tâm.

Vinafood1 hiện có 24 công ty con, địa bàn hoạt động từ tỉnh Thừa Thiên Huế trở ra phía Bắc. Năm 2019, tổng doanh thu đạt 17.084 tỷ đồng, đạt 109% so với kế hoạch; kim ngạch xuất khẩu đạt 6.571 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế 365 tỷ đồng.

Bà Bùi Thị Thanh Tâm thời còn làm Tổng Giám đốc Vinafood1.

Nguyễn Thị Hoài – "Đặc phái viên" của “bầu” Hiển

Trong khi đó, “người anh em song sinh” Vinafood2 mới đây cũng có màn hoán đổi vị trí lãnh đạo cấp cao, một động thái cho thấy Chủ tịch Tập đoàn T&T Đỗ Quang Hiển đang dần kiểm soát “mớ bòng bong” này.

Vinafood2 được cổ phần hóa vào tháng 3/2018 khi Tập đoàn T&T “một mình một ngựa” trong cuộc đua trở thành cổ đông chiến lược. Sau cổ phần hóa, Vinafood2 có vốn điều lệ 5 nghìn tỷ đồng, trong đó cổ đông nhà nước nắm giữ 51,43%, Tập đoàn T&T nắm giữ 25%.

Ngay sau khi trở thành cổ đông lớn, T&T đã đưa người vào tham gia quản trị và điều hành tại doanh nghiệp đầy tai tiếng này. Người được “bầu” Hiển “cài cắm” vào là bà Nguyễn Thị Hoài, sinh năm 1980, người đại diện cho 75 triệu cổ phần do T&T sở hữu, tương đương 15% vốn điều lệ của Vinafood2.

Bà Nguyễn Thị Hoài nhận quyết định bổ nhiệm Tổng Giám đốc Vinafood2 tại Đại hội cổ đông bất thường năm 2020.

Bà Nguyễn Thị Hoài quê Thái Bình, trình độ chuyên môn Cử nhân kinh tế, được bầu làm Phó Chủ tịch HĐQT Vinafood2 từ ngày 11/9/2018.

Tại Quyết định bổ nhiệm Tổng Giám đốc Vinafood 2 của HĐQT ngày 19/2/2020, bà Nguyễn Thị Hoài giữ chức vụ Tổng Giám đốc kể từ ngày 1/3/2020 (thời hạn bổ nhiệm 5 năm).

Như đã nói ở trên, để “dọn chỗ” cho bà Hoài, Vinafood2 đã miễn nhiệm Tổng Giám đốc Nguyễn Ngọc Nam, giữ chức Phó Chủ tịch HĐQT kể từ ngày 1/3/2020. Như vậy, bà Hoài ngồi ghế Tổng Giám đốc thay ông Nam, còn ông Nam tiếp quản ghế Phó Chủ tịch HĐQT từ bà Hoài.

Tổng Giám đốc Vinafood2 Nguyễn Thị Hoài.

Theo thông tin từ bản cáo bạch phát hành năm 2018, Vinafood2 hiện đang có quyền khai thác 146 cơ sở nhà đất tại các tỉnh thành khu vực phía Nam, tổng diện tích lên tới hơn 3,4 triệu m2. Trong đó, tại TP.HCM quản lý 23 cơ sở, diện tích gần 97.000 m2; các tỉnh thành khác như Trà Vinh 24 cơ sở, diện tích hơn 1,5 triệu m2; hay như Long An, Tiền Giang, Đồng Tháp đều nắm giữ khoảng 350.000 m2 đất đai...

Mặc dù vậy, năm 2018 doanh thu công ty mẹ đạt 11.461 tỷ đồng, lợi nhuận trước thuế chỉ đạt 8,5% so với kế hoạch, đạt 12,65 tỷ đồng. Sau khi trích lập dự phòng và xử lý tài chính, Vinafood2 lỗ 1.772 tỷ đồng.

Nguyên nhân thua lỗ là do phải trích lập dự phòng các khoản phải thu khó đòi 655 tỷ đồng, trích lập dự phòng tổn thất tài sản tại Công ty Lương thực Trà Vinh 662 tỷ đồng, trích lập dự phòng giảm giá đầu tư tài chính 425 tỷ đồng, lỗ sản xuất kinh doanh giai đoạn từ năm 2010 đến 2018 là 51 tỷ đồng.

Đến năm 2019, công ty mẹ Vinafood2 tiếp tục bị lỗ hơn 160,8 tỷ đồng. Tổng cộng lỗ lũy kế đến hết năm 2019 là hơn 1.996 tỷ đồng. Vốn chủ sở hữu hết tháng 12/2019 là 3.235,7 tỷ đồng.