Cai thuốc lá: Khó không có nghĩa là không thể

Theo giáo sư khoa tâm thần học và khoa học hành vi tại đại học Đức Joseph McClernon, một nghiên cứu đã chỉ ra rằng: “Chỉ khoảng 5% những người bỏ thuốc không được hỗ trợ sẽ thành công. Hầu hết những người nghiện thuốc quay trở lại hút thuốc sau khi bỏ được một thời gian.  Bỏ thuốc nhanh chóng làm tăng hoạt động não khi nhìn thấy những tín hiệu của việc hút thuốc. Điều này cho thấy việc bỏ thuốc trên thực tế khiến não trở nên nhạy cảm hơn đối với những tín hiệu hút thuốc.”

Việc bỏ thuốc lá khó như vậy là do trong thuốc có chất gây nghiện nicotin, sau một thời gian sử dụng thì nicotin trở thành một thành phần thiết yếu cho hệ thần kinh, não bộ trở nên quen và nghiện chất này. Ngưng hút thuốc, cơ thể bắt đầu có những biểu hiện như mệt mỏi, chân tay buồn bã và bứt rứt không yên. Đây là những dấu hiệu của việc cơ thể bị “đói” nicotine và điều này thôi thúc con nghiện phải rít ngay một điếu thuốc.

Bỏ thuốc lá không hề đơn giản

Có rất nhiều người chia sẻ rằng họ biết hút thuốc lá là có hại, biết là bản thân nghiện thuốc lá nhưng lại khó lòng cai được thuốc. Lý giải rất đơn giản là trong 7000 chất hóa học có trong thuốc lá, nicotine là thành phần chiếm chủ yếu. Đây là chất gây nghiện có tác dụng làm cho người hút sảng khoái tức thì và khó rời bỏ khói thuốc nếu đã chót hút phải. Chỉ tính riêng việc đưa nicotine hàng ngày vào trong cơ thể đã là cực kỳ có hại đến sức khỏe, chứ chưa nói đến việc thuốc lá có đến trăm hóa chất độc hại và 70 chất gây ung thư khác.

Bạn vẫn có thể cai được thuốc lá

Hút thuốc được nhìn nhận là một thói quen gây nghiện, nhưng như vậy không có nghĩa là không bỏ được. Và điều đó chỉ làm được khi có những động cơ, kế hoạch rõ ràng.

1.   Thay đổi nhận thức, hành vi

Cần chỉ ra lý do, hoàn cảnh cùng với môi trường để thúc đẩy việc sử dụng thuốc lá, và lý do cần bỏ hút. Người cai nghiện cũng cần củng cố lý do và sự quyết tâm bỏ thuốc.

2.   Sử dụng nicotine thay thế

Trong những trường hợp nghiêm trọng hơn, cần có những biện pháp khác để thay thế thuốc. Có nhiều dạng khác nhau của nicotine thay thế: viên thuốc nhai, thuốc ngậm, thuốc lá điện tử, miếng dán trên da,.. Đây là cách cơ thể được cung cấp trực tiếp nicotine không từ thuốc lá. Nicotine trong những sản phẩm này thẩm thấu vào máu ổn định, đồng đều hơn, khiến cơ thể không bị “đói" nicotine, nhưng cũng không gây nghiện.

Nicotine là một trong 7000 hoá chất, trong 4000 chất độc hại có trong khói thuốc lá. Do đó, các sản phẩm sử dụng nicotine thay thế có thể giúp loại bỏ các chất độc này.

Tuỳ theo từng trường hợp, thời gian dùng nicotine thay thế thường kéo dài 1-2 tháng, nặng có thể kéo dài đến nửa năm.

3.   Điều trị bằng bupribion và varenicline

 Hai thuốc này cũng được khuyên dùng cho những trường hợp nghiện thuốc nghiêm trọng hơn. Buprobion và varenicline tác động lên hệ thống thần kinh, làm người nghiện thuốc giảm hẳn ham muốn hút thuốc lá.

Tuy vậy, thực tế chỉ ra rằng khá nhiều người cai thuốc không đáp ứng được với hai thuốc này, ngoài ra, bupropion và varenicline đều cần được chỉ định, chống chỉ định về tá dụng phụ khó dùng đại trà, không cần kê toa.

Cho đến nay, ngoài nicotine thay thế, bupropion và varenicline là ba loại thuốc có thể giúp cai thuốc lá được WHO khuyến cáo sử dụng, các loại thuốc súc miệng, ngậm, nhai không được công nhận trong điều trị cai nghiện thuốc lá, mà chỉ là những phương pháp truyền miệng. Những loại “thuốc” này thực chất chỉ là những dung dịch, những chất có mùi thơm để vệ sinh miệng và làm quên cảm giác thèm thuốc.

Cai thuốc lá thành công hay không, trước tiên phụ thuộc vào sự quyết tâm của mỗi người. Đã có những trường hợp nghiện thuốc nặng nhưng cũng đã tự cai thành công. Chỉ cần điều trị nhận thức và thay đổi hành vi, đặc biệt thay đổi môi trường công việc, việc cai thuốc lá sẽ thành công.