Bộ Công an: Tổ chức bộ máy càng tinh gọn thì hoạt động càng hiệu quả

Ngày 3/4, Bộ Công an đã chính thức thông tin về vấn đề đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy của lực lượng Công an nhân dân. Theo đó, Bộ Công an tập trung, thống nhất, chuyên sâu, tinh gọn đầu mối, hoạt động hiệu lực, hiệu quả tăng cường cho cơ sở theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”.

Đảng ủy Công an Trung ương đã báo cáo và được Bộ Chính trị đồng ý thông qua Đề án và ban hành Nghị quyết về tiếp tục đổi mới, sắp xếp tổ chức bộ máy Bộ Công an tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả.

Điểm nổi bật trong nội dung Nghị quyết trên là: Về chức năng, nhiệm vụ không thay đổi. Xây dựng tổ chức bộ máy Bộ Công an tập trung, thống nhất, chuyên sâu, tinh gọn đầu mối, hoạt động hiệu lực, hiệu quả tăng cường cho cơ sở theo hướng “Bộ tinh, tỉnh mạnh, huyện toàn diện, xã bám cơ sở”.

Không tổ chức cấp trung gian; sắp xếp, thu gọn các đơn vị sự nghiệp công lập, giáo dục, báo chí, y tế trong Công an nhân dân. Xây dựng Công an xã, thị trấn chính quy. Trước mắt, bố trí Công an xã chính quy tại các địa bàn trọng điểm, phức tạp về an ninh, trật tự, tiến tới thực hiện thống nhất trong toàn quốc khi hoàn thiện các văn bản pháp luật có liên quan.

Liên quan đến vấn đề trên, TS Vũ Văn Thái – nguyên Vụ trưởng Vụ Tổ chức – Biên chế, Bộ Nội vụ, thành viên Hội đồng Khoa học của Viện Khoa học tổ chức nhà nước cho biết:

Về khoa học tổ chức và thực tế, việc Bộ Công an bỏ các cấp trung gian là việc làm đúng đắn và tôi hoàn toàn đồng tình ủng hộ. Về nguyên tắc để tinh gọn tổ chức bộ máy trước hết cần phải bỏ ngay các cấp trung gian theo nghĩa hiện hữu và ẩn dụ; vì thực thi hành chính càng “trực tuyến”, ít cấp càng nhanh gọn, có hiệu lực, hiệu quả và kiểm soát hoạt động công vụ, chống chuyển hóa,biến dạng vừa lạm quyền vừa không chịu trách nhiệm. Kiên quyết bỏ cấp trung gian không chỉ riêng đối với ngành công an mà đối với toàn bộ hệ tống tổ chức hành chính nhà nước và khu vực công quyền.

Mô hình tổ chức tổng cục quản lý theo ngành dọc chỉ đối với những chuyên ngành, lĩnh vực mà nó không thể phân cấp được cho địa phương, có nghĩa là địa phương không thể làm cái đó được và không có tổ chức, bộ máy, biên chế để làm việc đó. Ví dụ, Tổng cục dạy nghề; tổng cục môi trường, tổng cục đất đai, các tổng cục của Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, Tổng cục tiêu chuẩn,đo lường, chât lượng của Bộ Khoa học Công nghệ; tổng cục Thống kê của Bộ Kế hoạch và Đầu tư; Tổng cục thi hành án dân sự của Bộ Tư pháp; các Ban tương đương tổng cục của Bộ Nội vụ… chỉ cần đến các cục và vụ thôi; thực chất các đơn vị tổng cục hiện đang là cấp trung gian gồm rất nhiều vụ, cục và tương đương trực thuộc với nhiều biên chế không cần thiết mà nên có đề án sắp xếp lại tinh gọn như Bộ Công an.

Cần lưu ý: Bản thân các Bộ, ngang bộ đã tổ chức quản lý theo ngành dọc xuyên suốt xuống địa phương rồi thì cấu trúc bên trong không có tổng cục quản lý ngành dọc nữa, như: Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam.

Hay như Tổng cục Thi hành án của Bộ Tư pháp, thực tế Chính phủ không có văn bản riêng nào về thành lập Tổng cục thi hành án dân sự mà có trong Nghị định hướng dẫn thi hành luật thi hành án (thay cho trước đây chỉ có Cục thi hành án dân sự). Riêng thi hành án hình sự thì đã có Công an làm, thi hành án dân sự không cần thiết khi mỗi tỉnh đều có một cục, mỗi huyện một chi cục thực hiện chức năng đó như hiện nay. Chính vì thế phải mạnh dạn cải cách.

Bỏ các đơn vị trung gian này là hoàn toàn phù hợp với thực tế, thể hiện tư duy về mặt tổ chức phải có tính xuyên suốt, phối hợp với nhau đồng bộ, có hiệu quả tích cực để làm cho bộ máy tinh gọn, hoạt động có hiệu lực, hiệu quả bền vững.

Cấp Bộ trực tiếp quản lý nhà nước các ngành, lĩnh vực sẽ vừa tăng vị thế, uy quyền, vừa nắm được các đấu mối thực thi xuyên suốt xuống địa phương và kiểm soát quyền lực nhà nước; theo đó, chỉ đạo sẽ cụ thể và sâu sát hơn là việc phải thông qua tổng cục. Việc đề xuất bỏ các cấp trung gian là cách tư duy mạnh bạo, mang hàm lượng cải cách, làm tăng tính chặt chẽ và hiệu quả quản lý nhà nước.

Xét về tinh giản biên chế hay hành chính gắn kết với bỏ các cấp trung gian có nhiều lợi ích rất lớn. Ví dụ khi bỏ tổng cục sẽ giải quyết được chồng chéo trong nhiều công tác khác như tổ chức cán bộ, thanh tra, hợp tác quốc tế, pháp chế…trong các tổng cục trùng với các tổ chức tương tự cấp bộ. Như vậy, sẽ tiết kiệm được rất nhiều nhân sự và giảm bớt các thủ tục hành chính không cần thiết, làm cồng kềnh bộ máy.

Trước vấn đề về tinh giản như vậy sẽ thừa ra rất nhiều nhân sự, ông Thái cho rằng vấn đề này không đáng lo ngại. “Với thời đại hiện nay, chúng ta cần có cơ chế chuyển đổi phù hợp, tạo nguồn thu cho các đơn vị còn rất nhiều tiềm năng.

Ví như nhiều toà soạn báo thì làm gì có biên chế, làm gì có cấp kinh phí từ ngân sách nhưng vẫn hoạt động tốt, vẫn có nguồn thu đó thôi. Nhiều đơn vị cũng đã thành công trong việc mở doanh nghiệp, mở các trung tâm để tạo thêm nguồn thu. Thậm chí các đơn vị này còn sống tốt hơn cả khi phụ thuộc vào ngân sách nhà nước. Như vậy, nếu các đơn vị làm được tốt thì biên chế hay không biên chế không quá quan trọng. Phải mạnh dạn cải cách dù biết thời gian đầu sẽ đau như lấy búa đập vào đầu gối mình. Nhưng chấp nhận đau thì mới dám cải cách thành công”, ông Thái thẳng thắn chia sẻ.