Bị vàng da, đi khám người đàn ông sốc nặng khi nhận bản án ung thư giai đoạn cuối
Ung thư gan là bệnh lý khá phổ biến ở trên thế giới. Tại Việt Nam ung thư gan đứng thứ nhất và đa số là đều phát hiện ở giai đoạn muộn nên cơ hội điều trị thấp vì vậy cần phải tầm soát sớm.
Thủ phạm gây ung thư gan
Anh T.X.Đ 29 tuổi, trú tại thành phố Lạng Sơn, tỉnh Lạng Sơn mới lập gia đình và chuẩn bị sinh con, sức khỏe hoàn toàn tốt. Tuy nhiên, vòng bụng ngày càng to anh còn tưởng béo lên. Dần dà, các biểu hiện vàng mắt, da vàng... ngày càng rõ. Hai vợ chồng anh Đ. đi khám thì thấy “đất trời như sụp đổ” khi phát hiện anh bị ung thư gan giai đoạn cuối. Khi khám, virus viêm gan B trong cơ thể anh hoạt động rất mạnh nhưng bản thân anh không hề biết mình bị nhiễm virus viêm gan B từ khi nào.
Theo Globocan năm 2020 tại Việt Nam ung thư gan đứng đầu ở nam giới, thứ 3 ở nữ giới. Tỷ lệ phát hiện ung thư gan và tử vong do ung thư cao, hầu như phát hiện và tử vong trong năm song song nhau.
PGS TS BS. Bùi Hữu Hoàng – Trưởng phân môn Tiêu hóa - Đại Học Y Dược TPHCM cho biết Việt Nam nằm trong vùng dịch tễ của viêm gan virus B, C vì vậy tỷ lệ ung thư gan của nước ta rất cao.
Theo PGS Hoàng các nguyên nhân gây ung thư gan chủ yếu liên quan đến nhiễm virus viêm gan B (HBV) với khoảng 60%-70% số ca, virus viêm gan C (HCV) khoảng 20% và số còn lại do các yếu tố khác.
Viêm gan virus B có virus trong người khá cao nếu mắc thêm viêm gan virus C, HIV thì nguy cơ ung thư gan gấp 100 lần với người bình thường.
Viêm gan virus C: người mắc viêm ra virus C nguy cơ bị ung thư gan hay xảy ra ở người đã tiến triển đến xơ gan.
Ngoài ra, nguyên nhân nữa là xơ gan do rượu dẫn tới ung thư gan, các bệnh xơ gan ứ mật nguyên phát.
Ung thư gan nguy hiểm. |
PGS Hoàng cũng lưu ý gần đây bệnh có xu hướng gia tăng ở Việt Nam đó là gan nhiễm mỡ. Trước đây người ta thấy chỉ có người béo mới bị gan nhiễm mỡ nhưng thực tế người gày vẫn bị nếu không khám và điều trị sớm thì nguy cơ dẫn tới ung thư gan rất cao.
Các độc chất aflatoxin nấm mốc ở ngũ cốc như gạo, lạc, đỗ, đậu ăn phải nấm mốc này thì trong tương lai nguy cơ ung thư gan rất lớn.
Cách tốt nhất là phát hiện sớm
Để ngăn ngừa ung thư gan, PGS Hoàng cho biết với người dân, khi bị viêm gan virus B cần điều trị triệt để vì nồng độ virus cao thì nguy cơ ung thư rất cao. Bởi vì thực tế người viêm gan B điều trị tốt thì nguy cơ thấp hơn người bỏ mặc. Nếu bạn viêm gan B lại uống rượu thì càng dễ ung thư gan.
Ung thư gan thường không có triệu chứng sớm, u tiến triển âm thầm, người bệnh bị ung thư từ từ trên nền bệnh sẵn có và đến khi phát hiện ra thì bệnh nhân đã bị ung thư gan. Đặc biệt người bị viêm gan siêu vi B hay bị ung thư gan và ở tuổi trẻ. Vì vậy, người nào trên 40 tuổi đang bị viêm gan B phải tầm soát thật tốt.
Chờ tới khi có đau tức hạ sườn phải, có khối u, suy kiệt, ăn uống kém thì phát hiện bệnh đã trễ.
Để một khối u ung thư gan phát triển từ từ và từ khi hình thành tới khi tăng gấp đôi thì cần 100 ngày, đây là thời gian có thể theo dõi định kỳ, phát hiện sớm vì vậy người có nguy cơ cao thì 3 đến 4 tháng phải chủ động tìm ung thư gan để không bỏ sót ung thư gan.
Sàng lọc ung thư gan rất đơn giản. Hai biện pháp chính đó là xét nghiệm và siêu âm ổ bụng.
Nếu xét nghiệm AFP tăng, người bệnh nằm trong nhóm có nguy cơ ung thư bác sĩ sẽ siêu âm ổ bụng. Ngoài ra, có thể kết hợp AFP- L3 làm tăng khả năng phát hiện sớm ung thư gan từ khi u hình thành. Nếu nghi ngờ ung thư thì sử dụng các biện pháp cao hơn như MRI, điện toán sẽ phát hiện rất rõ khối u.
PGS Hoàng nhấn mạnh ung thư không phải không chữa được mà quan trọng là phải chữa sớm để có nhiều cơ hội điều trị.
Nếu ở giai đoạn đầu khối u nhỏ dưới 2cm thì điều trị dễ hiệu quả. Còn trường hợp ung thư đã lên tới 10 cm thì hiệu quả lại rất kém.
PGS Hoàng cho rằng cách tốt nhất dự phòng đó là khám sức khỏe, bạn bị bệnh gan cần chữa dứt điểm và phải quản lý bệnh.
Khánh Chi