Bị tố “đạo văn”, Giáo sư Nguyễn Đức Tồn nói gì?

Văn bản nêu rõ: “Trong thời gian qua, một số phương tiện thông tin đại chúng có phản ánh việc “đạo văn” của ông Nguyễn Đức Tồn – Giáo sư, thành viên Hội đồng chức danh ngành Ngôn ngữ học tại Viện Ngôn ngữ - Viện Hàn lâm Khoa học Xã hội Việt Nam.

Thường trực Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước đề nghị Hội đồng Chức danh Giáo sư ngành Ngôn ngữ học khẩn trương kiểm tra và có ý kiến chính thức bằng văn bản gửi Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước trước 1/6 để Hội đồng Chức danh Giáo sư Nhà nước xem xét, quyết định theo quy định của pháp luật”.

Trước đó,  trong cuốn sách “Tìm hiểu đặc trưng văn hóa – dân tộc của ngôn ngữ và tư duy ở người Việt”(trong sự so sánh với những dân tộc khác), NXB ĐHQG Hà Nội 2002 của GS Nguyễn Đức Tồn được cho là đã lấy gần như toàn bộ luận án phó tiến sĩ của bà Nguyễn Thúy Khanh có tên Đặc điểm trường từ vựng ngữ nghĩa tên gọi động vật được bảo vệ năm 1996 tại Viện Ngôn ngữ học. Bà Nguyễn Thúy Khanh cũng là nghiên cứu sinh do GS Tồn hướng dẫn.

Cuốn sách này cũng được cho là đạo gần như toàn bộ 96 trang luận văn tốt nghiệp đại học của sinh viên Cao Thị Thu, chuyên ngành Ngôn ngữ học, khóa 1991-1995 của ĐH Tổng hợp Hà Nội. Luận văn của bà Cao Thị Thu do ông Nguyễn Thiện Giáp hướng dẫn và bảo vệ năm 1995 có tên Đặc điểm định danh và ngữ nghĩa trường từ vựng tên gọi thực vật trong tiếng Việt.

Cuốn sách thứ hai là Những vấn đề dạy và học trong nhà trường, Phương pháp dạy và học tiếng Việt ở bậc THCS, NXB ĐH Quốc gia Hà Nội của GS Nguyễn Đức Tồn có đưa nguyên vẹn bài báo Dạy từ láy cho học sinh THCS của tác giả Nguyễn Thị Thanh Hà.

Bài báo này từng được in trên Tạp chí Ngôn ngữ, số 2 năm 2001. Đây cũng là tạp chí mà GS Tồn làm tổng biên tập thời điểm đó.

Tuy nhiên, khi đưa vào cuốn sách của mình, GS Tồn chú thích: "Bài viết có sự cộng tác của Nguyễn Thị Thanh Hà, nghiên cứu sinh Viện Ngôn ngữ học". Trong khi đó, bài báo này khi in trên Tạp chí Ngôn ngữ không thấy ghi tên GS Nguyễn Đức Tồn.

Trả lời báo chí vào năm 2007, ông Tồn cho biết ông là người hướng dẫn các bài viết cho nghiên cứu sinh và sinh viên theo tư tưởng khoa học, lý luận và phương pháp nghiên cứu được lấy từ luận án phó tiến sĩ của ông được bảo vệ tại Viện Ngôn ngữ học, Viện Hàn lâm Khoa học Liên Xô năm 1988. Luận án của GS Tồn có tên là Đặc điểm trường từ vựng - ngữ nghĩa các tên gọi bộ phận cơ thể người.

Ông cũng cho hay khi sử dụng các công trình của nghiên cứu sinh và sinh viên, ông đã chú nguồn và tác giả rõ ràng, vì thế không thể quy kết ông "đạo văn".

GS Tồn chia sẻ trường hợp Cao Thị Thu là cháu ruột ông, còn Nguyễn Thúy Khanh là học trò của ông nên không bao giờ ông lại đi lấy trộm sản phẩm mà ông hướng dẫn cho cháu ông và học trò.

Ông Tồn cũng đưa ra lý do: Sự việc này đã được Hội đồng chức danh giáo sư ngành Ngôn ngữ học xem xét và kết luận từ năm 2006-2007. Ông hoàn toàn trong sạch nên mới được công nhận giáo sư.