Bí quyết làm tốt bài thi THPT quốc gia môn Sinh học năm 2016

Học sinh sắp bước vào kỳ thi THPT quốc gia nhưng nhiều thí sinh vẫn còn hoang mang, lo lắng, nhất là với môn sinh học. Liên quan tới vấn đề này, phóng viên báo Infonet đã có cuộc trò chuyện cùng thầy Quảng Văn Hải, giáo viên dạy Sinh trường THPT số 2 Tư Nghĩa (Quảng Ngãi).

Thầy Quảng Văn Hải, giáo viên dạy Sinh trường THPT số 2 Tư Nghĩa (Quảng Ngãi).

1. Để giúp thí sinh làm tốt bài thi môn Sinh trong kì thi THPT Quốc gia sắp tới, xin thầy có thể đưa ra định hướng ôn tập với môn này?

Trong  định hướng ra đề môn Sinh học của Bộ GD&ĐT thì khoảng 60% câu ở mức nhận biết và thông hiểu, 40% câu ở mức độ vận dụng (vận dụng thấp và vận dụng cao). Như vậy chúng ta thấy rằng:

Đối với học sinh đăng ký thi môn Sinh chỉ để xét tốt nghiệp thì chỉ cần tập trung vào kiến thức cơ bản và những dạng bài tập cơ bản nhất trong sách giáo khoa và sách bài tập do Bộ GD&ĐT ban hành là đủ.  Các em sắp xếp  thời gian còn lại cho việc ôn các môn tham gia xét ĐH, CĐ để tăng cơ hội đỗ cho mình.

Đối với các em đăng ký thi môn Sinh học  để xét tuyển vào các trường ĐH thì ngoài việc phải đảm bảo kiến thức cơ bản như đã nói ở trên thì cần phải biết vận dụng kiến đã học để giải quyết các tình huống cụ thể như làm các bài tập khó, các câu hỏi lí thuyết tổng quan và khó.

Ngoài ra, trong quá trình ôn tập, các em hãy tự kiểm tra, đánh giá mức độ nắm vững và vận dụng kiến thức của mình bằng cách làm thử các đề thi chính thức của Bộ GD&ĐT trong những năm gần đây. Qua nhiều lần như vậy các em sẽ tự rút kinh nghiệm về kiến thức và kỹ năng làm bài thi.

2. Xin thầy cho biết những lỗi phổ biến thí sinh thường mắc trong quá trình làm bài thi cũng như cách khắc phục ?

Lỗi đầu tiên mà thí sinh hay mắc là đọc đề vội vàng dẫn đến làm sai những câu dễ:

Đây là lỗi phổ biến nhất là khi làm bài các em đọc những câu thấy dễ các em vội vàng chọn phương án mà không đọc hết đề; hoặc đọc lướt qua dẫn đến bỏ sót những “từ khóa” của đề bài và dẫn đến chọn sai phương án trả lời.

Ví dụ:

Một loài thực vật lưỡng bội có 6 nhóm gen liên kết. Do đột biến, ở một quần thể thuộc loài này đã xuất hiện hai thể đột biến khác nhau là thể một và thể tam bội. Số lượng nhiễm sắc thể có trong một tế bào sinh dưỡng của thể một và thể tam bội này lần lượt là:

A. 6 và 12.

B. 11 và 18.

C. 12 và 36.

D. 6 và 13.

(Trích đề thi THPT  quốc gia 2015)

Câu này rất nhiều em đọc vội nên tính nhầm sang số lượng NST có trong một tế bào của thể một và thể tam nhiễm.

Thứ hai phương pháp đọc đề thi của các em chưa hợp lí gây mất thời gian:

Ví dụ:

Các hình thức sử dụng tài nguyên thiên nhiên:

(1) Sử dụng năng lượng gió để sản xuất điện.

(2) Sử dụng tiết kiệm nguồn nước.

(3) Tăng cường trồng rừng để cung cấp đủ nhu cầu cho sinh hoạt và phát triển công nghiệp.

(4) Thực hiện các biện pháp: tránh bỏ hoang đất, chống xói mòn và chống ngập mặn cho đất.

(5) Tăng cường khai thác than đá, dầu mỏ, khí đốt phục vụ cho phát triển kinh tế.

Trong các hình thức trên, có bao nhiêu hình thức sử dụng bền vững tài nguyên thiên nhiên?

A. 5.

B. 2.

C. 4.

D. 3.

(Trích đề thi THPT quốc gia 2015)

Nếu các em đọc từ đầu đến cuối thì sẽ mất 2 lần đọc, nếu các em đọc phần được in nghiêng trước, sau đó đọc các hình thức sử dụng tài nguyên thiên nhiên cụ thể thì sẽ tiết kiệm khá nhiều thời gian.

Thứ ba, các em chưa hình thành được các công thức tính nhanh

Ví dụ:

Cho phép lai P: AB//ab X^DX^d × Ab//aB X^dY, thu được F1. Trong tổng số cá thể F1, số cá thể không mang alen trội của các gen trên chiếm 3%. Biết rằng không xảy ra đột biến nhưng xảy ra hoán vị gen ở 2 giới với tần số bằng nhau. Theo lí thuyết, ở F1 số cá thể mang alen trội của cả 3 gen trên chiếm tỉ lệ:

A. 22%.

B. 28%.

C. 32%.

D. 46%.

(trích đề thi THPTQG 2015)

Nếu bài này các em giải theo cách tính tần số hoán vị rồi viết sơ đồ lai để tính kết quả thì rất mất thời gian và dễ nhầm. Để giải quyết nhanh bài này các em cần nắm vững các quy tắc về xác suất (quy tắc cộng và quy tắc nhân xác suất và quy luật phân li kiểu hình và kiểu gen ở đời con ở phép lai mà bố mẹ đều dị hợp 2 cặp gen.

3.  Vừa qua, đề thi một số môn như Văn, Tiếng Anh có đưa vấn đề thời sự vào trong đề thi. Liệu trong đề thi THPT quốc gia 2016 có khả năng đưa một số vấn đề thời sự không thưa thầy?

Theo quan sát thì trong đề thi các môn trong nhưng năm gần đây thì nội dung này đang được chú ý. Môn Sinh học có nhiều kiến thức liên quan những tình huống trong thực tiễn hàng ngày cần giải quyết như: Nội dung về bảo vệ môi trường, quản lí và sử dụng nguồn tài nguyên thiên nhiên, bảo tồn đa dạng sinh học, bảo vệ sức khỏe con người,… Khi gặp câu hỏi dạng này các em cứ vận dụng kiến thức đã được học để giải quyết nhanh và chính xác.

Xin cảm ơn sự chia sẻ của thầy!