Bệnh nhân vừa đột quỵ vừa nhồi máu cơ tim do hút thuốc lá, thoát chết thần kỳ

Bệnh nhân N. V. B., sinh năm 1950, địa chỉ ở Kiên Giang được tuyến trước chuyển đến Bệnh viện Đa khoa trung ương Cần Thơ vào lúc 02 giờ 42 phút ngày 14/4/2022 với tình trạng hạ huyết áp, liệt 1⁄2 người phải, mệt, vật vã, đổ mồ hôi, tay chân lạnh. Trước đó khoảng 05 giờ, bệnh nhân đột ngột đau ngực trái, vã mồ hôi, liệt nửa người nên được gia đình đưa đến bệnh viện địa phương cấp cứu sau đó chuyển tuyến điều trị.

Bệnh nhân được các bác sĩ khoa Cấp cứu tiến hành hồi sức tích cực, hội chẩn các chuyên khoa với chẩn đoán: Nhồi máu não cấp, theo dõi tắc mạch máu lớn nội sọ, nhồi máu cơ tim cấp ST chênh thành dưới giờ thứ 05 huyết động ổn định.

Ê-kíp quyết định can thiệp mạch não trước do BSCK1. Trần Công Khánh – Phó khoa Chẩn đoán hình ảnh thực hiện, kết quả bệnh nhân bị tắc động mạch cảnh trong (T), các bác sĩ đã dùng dụng cụ lấy ra nhiều huyết khối, sau 40 phút can thiệp đã tái thông hoàn toàn động mạch cảnh trong (T).

Bệnh nhân được bác sĩ thăm khám.

Tiếp theo, ê-kíp chụp và can thiệp mạch vành cấp cứu, BSCK1. Nguyễn Văn Nhiệm, Bs. Dương Hoàng Mẫn thực hiện, kết quả ghi nhận tắc hoàn toàn RCAII (động mạch vành phải đoạn giữa) và huyết khối, các bác sĩ đã can thiệp thành công sang thương bằng stent phủ thuốc, kết quả tái thông hoàn toàn mạch vành sau khi can thiệp, chụp động mạch vành kiểm tra không bóc tách, không huyết khối, không hẹp tồn lưu. Thời gian can thiệp là 20 phút.

Theo BSCK2 Phạm Thanh Phong - Phó Giám đốc Bệnh viện, Giám đốc Trung tâm Tim mạch: Nhồi máu cơ tim và nhồi máu não đều là những tình trạng cấp cứu cần được chẩn đoán và xử trí kịp thời. Các nhà khoa học đã chứng minh nhồi máu cơ tim làm tăng nguy cơ nhồi máu não và ngược lại. Tuy nhiên, việc trên một bệnh nhân có đồng thời nhồi máu cơ tim và nhồi máu não là rất hiếm, ước tính chỉ gặp trong 0,009% dân số.

BS Phong cho biết nhồi máu cơ tim-não đồng thời có thể được chẩn đoán bằng sự hiện diện của khiếm khuyết thần kinh cấp tính (gợi ý nhồi máu não) kèm theo đau thắt ngực kết hợp thay đổi trên điện tâm đồ hoặc tăng men tim (gợi ý nhồi máu cơ tim). Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn đến nhồi máu tim-não đồng thời. Rung nhĩ được báo cáo là một trong những nguyên nhân thường gặp nhất.

Những người hút thuốc là cũng làm tăng nguy cơ. So với những người không hút thuốc thì người hút thuốc có nguyên cơ tiến đến bệnh mạch vành do xơ vữa tới 60%, tăng 50% tử vong bệnh tim mạch. Có tới 67,5% tỷ lệ bệnh nhân mắc nhồi máu do nghiện nặng thuốc lá.

Hút thuốc gây gia tăng nồng độ carbon monoxide trong máu, dẫn tới phá hủy tế bào nội mô mạch vành, gia tăng kết tập tiểu cầu, tăng nguy cơ hình thành huyết khối tắc nghẽn. Chất Nicotin có trong thành phần thuốc lá tác động làm tiến triển nhanh quá trình hình thành xơ vữa động mạch.

Do tình trạng nhồi máu cơ tim-não đồng thời rất hiếm gặp nên hiện tại vẫn chưa có hướng dẫn điều trị cụ thể cho bệnh cảnh đặc biệt này. Việc điều trị tình trạng nào trước cũng sẽ làm trì hoãn việc điều trị tình trạng còn lại, trong khi cả hai đều là cấp cứu. Hội Tim mạch và Hội Đột quỵ Mỹ khuyên có thể xem xét truyền thuốc tiêu sợi huyết với liều cho điều trị nhồi máu não và sau đó tiến hành tái thông mạch vành bằng can thiệp qua da.

Các bác sĩ khuyến cáo, nhồi máu cơ tim cấp và đột quỵ não đều là những bệnh lý với những biến chứng nguy hiểm. Bệnh nhân có nguy cơ tử vong cao nếu không được can thiệp xử trí kịp thời. Khi nhận thấy người thân có những biểu hiện đau tức ngực, khó thở... (biểu hiện của nhồi máu cơ tim cấp), hoặc méo miệng, đi lại khó khăn, yếu liệt, rối loạn ngôn ngữ, tri giác... (biểu hiện điển hình của đột quỵ não) cần nhanh chóng đưa người bệnh đến cơ sở y tế có chuyên khoa thần kinh và tim mạch gần nhất để được can thiệp, cấp cứu kịp thời.

Để phòng bệnh, ngoài thăm khám định kỳ các bác sĩ khuyến cáo cai thuốc lá có vai trò quan trọng trong việc ngăn ngừa diễn tiến các bệnh lý tim mạch. Nghiên cứu cho thấy, đối với người mắc bệnh động mạch vành, cai thuốc lá giảm đi 36% nguy cơ biến chứng tim mạch và 50% nguy cơ tử vong sớm. Ở người nhồi máu cơ tim, cai thuốc lá giảm 40% nguy cơ tử vong, 30% nguy cơ. Sau 1 năm cai thuốc, nguy cơ mắc bệnh tim mạch giảm đi một nửa. Sau 15 năm, nguy cơ mắc bệnh sẽ như người bình thường, chưa từng hút thuốc lá.

K.Chi