Bắc Ninh phấn đấu 100% mô hình chợ an toàn thực phẩm

 
Kiểm soát từ đầu vào
 
Tại tỉnh Bắc Ninh hiện có 104 chợ phù hợp với quy hoạch được cấp có thẩm quyền phê duyệt đang hoạt động kinh doanh thực phẩm; trong đó có 03 mô hình chợ thí điểm đảm bảo an toàn thực phẩm gồm: chợ Thứa (Lương Tài), chợ thị trấn Gia Bình (Gia Bình), chợ thị trấn Phố Mới (Quế Võ).

Các mặt hàng thực phẩm chủ yếu kinh doanh tại các chợ như: thịt gia súc, gia cầm, thuỷ, hải sản, rau, củ, quả...

Những năm qua, hệ thống chợ đã được quan tâm đầu tư xây dựng, giúp người dân tiêu thụ sản phẩm ngay trên địa bàn; tuy nhiên, việc kiểm soát an toàn thực phẩm tại các chợ vẫn còn nhiều vấn đề đặt ra.
 
Theo số liệu tổng hợp của Ban Quản lý An toàn thực phẩm tỉnh, đến năm 2020, có 20,6% cơ sở kinh doanh thực phẩm tại các chợ trên địa bàn tỉnh thực hiện ký cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm; 77% tiểu thương chưa được tập huấn kiến thức về an toàn thực phẩm; tỷ lệ hiểu và thực hành đúng về an toàn thực phẩm chỉ chiếm 12,3%.

Chợ Thứa (Lương Tài) là mô hình chợ An toàn thực phẩm của Bắc Ninh.

 
Thực tế hiện nay, nguồn hàng cung ứng cho các tiểu thương kinh doanh tại chợ có gần 58% do nông dân sản xuất trực tiếp mang hàng đến chợ bán, số này hầu hết không có chứng từ, sổ ghi chép chứng minh nguồn gốc hàng hoá; 62,7% tiểu thương không thực hiện lưu trữ, lưu trữ không đầy đủ hợp đồng, hoá đơn, phiếu giao hàng... do đó việc xác định chính xác nguồn gốc thực phẩm gặp nhiều khó khăn.

Giai đoạn 2015-2020, đã kiểm nghiệm 8.284 mẫu thực phẩm các loại, số mẫu không đạt tại các chợ cao hơn gấp 5 lần, tương ứng nguy cơ ô nhiễm thực phẩm cao gấp 2,64 lần so với các cơ sở sản xuất, kinh doanh khác.

Trong khi đó, công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát an toàn thực phẩm tại các chợ còn ít, chưa được thực hiện thường xuyên; việc xử lý vi phạm cũng rất khó khăn do nhiều cơ sở kinh doanh nhỏ lẻ không có khả năng nộp phạt hoặc không nộp phạt, chưa có chế tài xử lý hành vi này. 

Bắc Ninh đã có Đề án Kiểm soát nguốn gốc thực phẩm tại các chợ trên địa bàn tỉnh theo Quyết định số 622/QĐ-UBND ngày 31/12/2021 của UBND tỉnh.

Theo đó, tỉnh sẽ tiến hành xây dựng và ban hành bộ tiêu chí chợ kiểm soát nguồn gốc thực phẩm; xây dựng phần mềm quản lý cơ sở, truy xuất nguồn gốc thực phẩm, sổ theo dõi, lưu trữ nguồn gốc điện tử, cấp mã QR cho các tiểu thương kinh doanh thực phẩm tại chợ; xây dựng, ban hành sổ tay hướng dẫn theo dõi nguồn gốc thực phẩm cho các tiểu thương và đơn vị quản lý chợ; thiết kế, cấp phát biển hiệu có gắn mã QR và thẻ tên khai báo nguồn gốc tại các chợ phục vụ truy xuất thông tin kiểm soát an toàn thực phẩm.
 
Cùng với đó, quan tâm bố trí, đảm bảo nguồn nhân lực và đào tạo nâng cao năng lực chuyên môn về an toàn thực phẩm cho cán bộ quản lý chợ; nâng cao vai trò giám sát của đơn vị quản lý chợ trong thực hiện giám sát hàng hoá, kiểm soát việc thực hiện lưu trữ thông tin về nguồn gốc thực phẩm thường xuyên, kí cam kết kiểm soát nguồn gốc, đảm bảo an toàn thực phẩm đối với các tiểu thương kinh doanh không cố định...
 
Thường xuyên tiến hành thanh, kiểm tra, giám sát, kiểm soát việc chấp hành các quy định về an toàn thực phẩm tại các chợ, xử lý nghiêm các vi phạm theo quy định của pháp luật; thiết lập đường dây nóng để tiếp nhận phản ánh của người dân về vi phạm an toàn thực phẩm tại các chợ; định kỳ hàng năm thực hiện lấy mẫu kiểm nghiệm giám sát mối nguy ô nhiễm thực phẩm. Chú trọng nâng cao nhận thức của tiểu thương kinh doanh thực phẩm và người tiêu dùng thực phẩm.
 
Tăng cường trách nhiệm của các cấp chính quyền địa phương, các đơn vị quản lý chợ trong công tác đảm bảo an toàn thực phẩm tại chợ. Hỗ trợ sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn; áp dụng và nhân rộng các mô hình sản xuất, kinh doanh thực phẩm an toàn, áp dụng hệ thống quản lý chất lượng tiên tiến như VietGap, GMP, HACCP; tăng cường xây dựng và phát triển các chuỗi cung ứng thực phẩm an toàn. Hỗ trợ liên kết tiêu thụ các sản phẩm sản xuất theo quy trình, tiêu chuẩn đảm bảo an toàn thực phẩm.
 
Mục tiêu tương lai

Với các giải pháp được đặt ra, Bắc Ninh phấn đấu năm 2022, 100% mô hình “chợ đảm bảo an toàn thực phẩm” được kiểm soát nguồn gốc thực phẩm; 7.5% số chợ có kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh được kiểm soát nguồn gốc thực phẩm (không bao gồm chợ tự phát). Phấn đấu năm 2023, 30% số chợ có kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh được kiểm soát nguồn gốc thực phẩm (không bao gồm chợ tự phát). Năm 2024, 70% số chợ có kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh được kiểm soát nguồn gốc thực phẩm (không bao gồm chợ tự phát).
 
Năm 2025, 100% các chợ có kinh doanh thực phẩm trên địa bàn tỉnh được kiểm soát nguồn gốc thực phẩm (không bao gồm chợ tự phát). Tại các chợ được kiểm soát an toàn thực phẩm; phấn đấu 100% cán bộ quản lý chợ được đào tạo, tập huấn phổ biến các văn bản quy phạm pháp luật, điều kiện đảm bảo an toàn thực phẩm và hướng dẫn kiểm soát nguồn gốc thực phẩm đối với cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm tại các chợ; 100% cán bộ quản lý chợ được đào tạo, cấp chứng chỉ test nhanh an toàn thực phẩm phục vụ cho công tác giám sát, kiểm soát an toàn thực phẩm tại các chợ; 100% tiểu thương kinh doanh thực phẩm cố định tại các chợ được tập huấn kiến thức đảm bảo an toàn thực phẩm, kiểm soát nguồn gốc thực phẩm.

100% tiểu thương kinh doanh thực phẩm cố định tại các chợ thực hiện lưu trữ thông tin về nguồn gốc thực phẩm (lưu trữ điện tử hoặc ghi chép lưu trữ thủ công). 100% tiểu thương kinh doanh thực phẩm cố định trong chợ kí cam kết thực hiện đúng quy định của pháp luật về an toàn thực phẩm và được gắn mã QR truy xuất các thông tin về an toàn thực phẩm; 80% tiểu thương kinh doanh thực phẩm không thường xuyên tại các chợ được kí cam kết đảm bảo an toàn thực phẩm và kiểm soát nguồn gốc thực phẩm kinh doanh; thực hiện giám sát mối nguy ô nhiễm thực phẩm, test nhanh đối với thực phẩm bày bán tại chợ định kỳ hàng tháng....

K.C